Żółta Dziura

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-09.16
Inne nazwy: Jaskinia Żółta, Dziura pod Saturnem?
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1202 m n.p.m.
Wystawa otworu: SSE

Dane morfometryczne

Długość: 14.0 m
Deniwelacja: 9.5 m (+9.5 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.237355, E19.871424
WGS84: N49d 14.2413m, E19d 52.2854m
WGS84: N49d 14m 14.5s, E19d 52m 17.1s
UTM: Easting 417847, Northing 5454455, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, w południowym stoku Saturna.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Podchodzimy dnem wąwozu Kraków do pierwszego żlebu (po prawej orograficznie jego stronie) odchodzącego nad pierwszym małym progiem, licząc od bariery zamykającej szlak turystyczny. Idziemy nim około 100 m do miejsca, skąd widać za zwężeniem żlebu, w prawej (or.) ścianie, wielki otwór Żółtej Dziury T.E-09.16. Dojście i zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

    Grota jest płytkim wymyciem w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Dno skalne, jedynie w głębi nieco osadu rezydualnego, a w rejonie bocznego korytarzyka – gruzu wapiennego. W otworze występuje gleba.

    Część wstępna jest sucha, na końcu ściany i strop – wilgotne. Temperatura i wilgotność są zależne od warunków atmosferycznych. Światło sięga do końca.

    Roślinność zielona występuje w całej niemal grocie, z wyjątkiem najgłębszych partii. Na ścianach widać różne gatunki porostów, które przy otworze mają żółtą barwę, od której pochodzi nazwa groty. Obecne są pająki, komary, muchy, chrząszcze i inne owady.

Historia

Historia eksploracji

Brak danych o pierwszym zwiedzaniu. Obszerny otwór można dojrzeć z wyższych partii wąwozu, grota mogła więc być penetrowana już dawniej, lecz ze względu na rozmiary nie została odnotowana. Pierwszą publikację zawierającą dane o grocie w tym rejonie pod nazwą „Jaskinia Żółta” jest praca Wójcika (1966a). Trzeba tu dodać, że wprowadzona przez niego nazwa jaskini została wybrana dość niefortunnie, gdyż jest identyczna z dawną nazwą Dziury pod Smoczą Jamą, zmienioną przez Kowalskiego (1953a), ale używaną do dziś w niektórych publikacjach, m.in. przewodnikowych. Stąd też wynika spore zamieszanie w literaturze i fakt, że większość wzmianek o Jaskini Żółtej dotyczy innego obiektu.
Nie wykluczone jest, że Żółtej Dziury dotyczy wymienienie jaskini „Dziura pod Saturnem” w wykazie dla Wąwozu Kraków przez S. Wójcika, w jego archiwalnym inwentarzu (opracowywanym od 1959 r.).

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację groty wykonali w dniu 26 lipca 1977 r. M. Kardaś, I. Luty i M. Różyczka, a uzupełniła ją w dniu 5 sierpnia 1994 r. I. Luty przy pomocy J. i M. Różyczków. Otwór sfotografowała w 1972 r. I. Luty. Pomiary wykonano busolami geologicznymi Freiberg i Meridian oraz taśmą parcianą. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowali M. Różyczka i I. Luty.

Bibliografia

Wójcik, Z. 1966a (dane geologiczne, wysokość pod nazwą Jaskinia Żółta); Wójcik, Z. 1968 (wzmianka); Wójcik, Z. 1969a (dane geologiczne i morfometryczne pod nazwą Jaskinia Żółta); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, dane morfometryczne pod nazwą Jaskinia Żółta); Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

Wójcik, S. 1959 Inwentarz jaskiń tatrzańskich (wymienia „Dziurę pod Saturnem” w spisie jaskiń Wąwozu Kraków – może to dotyczyć Żółtej Dziury).

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty | Rafał M. Kardaś