Numer inwentarzowy: T.E-08.49
Inne nazwy: Skalna Brama
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1140 m n.p.m.
Wystawa otworu: NE
Inne otwory: 2 - ku SW, 1145 m n.p.m.
WGS84: N49.241151, E19.856959
WGS84: N49d 14.4691m, E19d 51.4175m
WGS84: N49d 14m 28.1s, E19d 51m 25.1s
UTM: Easting 416800, Northing 5454893, Zone 34
Dolina Kościeliska, w dolnej części Żlebu Głębowiec wciętego w prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak.
Drogi dojścia
Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu bocznego żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo ponad 150 m, aż do malowniczej bramy, całkowicie zamkniętej od góry mostem skalnym. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Otwory są obszerne. Wydziela je okap mostu skalnego rozpiętego nad pionowymi ścianami żlebu (most jest znacznie szerszy przy SE ścianie). Prześwit bramy ma kształt zbliżony do kwadratu (3,85 m szerokości i około 3,5 m wysokości). Most skalny ograniczający bramę od góry ma około 2,5 m miąższości. Pod dłuższą (SE) ścianą bramy widać niewielką niszę z zapadliskiem (ślady kopania ?). Wzdłuż stropu przy tej ścianie ciągnie się płytka szczelina. Dno wznosi się stromo.
Żeleźniakowa Brama rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jej ściany są zwietrzałe, bez nacieków. Dno buduje gleba, gruz wapienny i duże bloki skalne.
Wilgotność i przewiew zależą od pogody na powierzchni terenu. Brama jest oświetlona. Występują w niej rośliny kwiatowe, oraz paprocie mchy i wątrobowce. Pod stropem widać porosty. Faunę reprezentują owady i ślimaki.
Historia
Historia eksploracji
Brama znana była od dawna. Jako obiekt jaskiniowy, który powinien być zinwentaryzowany, odnotował ją W.W. Wiśniewski, wymienił też w spisie jaskiń Kominiarskiego Wierchu (1988) pod nazwą Skalna Brama. Informację encyklopedyczną i fotografię pod nazwą Żeleźniakowa Brama zamieścili W.H. i Z. Paryscy (1995).
Historia dokumentacji
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację bramy sporządziła I. Luty przy współpracy J. Łabęckiej w dniu 7 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w spisie jaskiń, podaje niektóre dane morfometryczne pod nazwą Skalna Brama); Paryscy, W.H. i Z. 1995 (fotografia, notka encyklopedyczna); Jaskinie TPN, t.11, 2004 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
