Numer inwentarzowy: T.E-12.29
Inne nazwy: Błękitny Awen?
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1670 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze
WGS84: N49.240987, E19.924118
WGS84: N49d 14.4592m, E19d 55.4471m
WGS84: N49d 14m 27.6s, E19d 55m 26.8s
UTM: Easting 421688, Northing 5454803, Zone 34
W lewym (or.) zboczu Doliny Małej Łąki, w Niżniej Świstówce, pod ścianami opadającymi z Kotlin ku północy.
Drogi dojścia
Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki, następnie skręcamy na prawo, do Niżniej Świstówki i wyraźną, nieznakowaną ścieżką docieramy przez bulę i Przechód wiodący ukośną płytą nad próg, do Wyżniej Świstówki. Perć prowadzi dalej na prawo (ku W) do góry, pod ściany, do otworu Jaskini Śnieżnej T.E-13.01. Schodzimy od tego otworu około 50 m pod ścianą do dużego płata kosówki i stąd trawersujemy około 70 m w lewo, do balkoniku z dużym odstrzelonym blokiem. Dalej stromym żlebkiem schodzimy około 15 m, a następnie trawersujemy poziomo do kępy kosówki, za którą znajduje się otwór. Inny wariant prowadzi bardzo stromym żlebem wznoszącym się w pobliżu dolnego otworu Jaskini przy Przechodzie T.E-12.38, nieco na SE od niego (nad dolnym pasem skał żleb staje się piarżysty). Otwór położony jest w prawym (or.) zboczu tego żlebu. Można też wtrawersować do żlebu z upłazu przy Jaskini pod Śnieżną Studnią T.E-12.11. Otwór widać z jej okolicy i ze środkowej części Baranich Schodków. Dojścia trudne, miejscami bardzo trudne, eksponowane i niełatwe orientacyjnie; konieczna asekuracja. Zwiedzanie wymaga użycia sprzętu jaskiniowego.
Opis jaskini
Otwór o wymiarach 1x1,5 m prowadzi do 1,5-metrowej studni przechodzącej w bardzo stromy korytarz. Uchodzi on do prawie pionowej szczelinowej studni częściowo wypełnionej zlodowaciałym śniegiem. Zjazdem przy zachodnim krańcu studni dostajemy się do salki zasłanej dużymi wantami. Z salki odchodzą trzy krótkie odgałęzienia (dwa z nich nad prożkami o wysokości 1,5 m oraz 2 m).
Jaskinia rozwinęła się w wapieniach triasu środkowego wierchowej jednostki Ździarów (fałd Czerwonych Wierchów), na szczelinie o kierunku ENE-WSW zmodelowanej w znacznym stopniu przez zawalisko. Namulisko stanowi głównie autochtoniczny gruz wapienny oraz wielkie wanty.
Jaskinia jest wilgotna. Zalega w niej stały, gruby płat zlodowaciałego śniegu, który do późnego lata zamyka całkowicie wejście do wnętrza groty. Brak danych o zasięgu światła oraz występowaniu flory i fauny.
Historia
Historia eksploracji
Otwór studni odnaleziony został w dniu 16 września 1977 r. przez zespół z Katowickiego Klubu Speleologicznego w składzie: H. Frey, S. Makarewicz i R. Szymków. Kilka dni wcześniej zauważono go z Baranich Schodków przez lornetkę. W dniu 23 września 1977 r. eksplorację przeprowadzili A. Polkowski i Z. Rysiecki (KKS). Nie jest wykluczone, że jaskinia mogła być znana w latach sześćdziesiątych naszego wieku grotołazom z STJ Katowic i Krakowa. Według informacji ustnej B. Koisara dokładnie w tej okolicy, tzn. „poniżej krawędzi Kotlin, na wschód od Śnieżnej Studni”, znajduje się „Błękitny Awen”. Dane morfometryczne jaskini o nazwie „Błękitny Awen” zawarte w spisie Borowca i in. (1977,1978) różnią się znacznie od zamieszczonych przez Napierałę (1980b,1981); innej studni jednak w pobliżu nie ma. Dymienie przeprowadzone 6 czerwca 1996 r. przez zespół z SG Wrocław wykazało, że istnieje połączenie niedostępnymi szczelinami pomiędzy Partiami za Kolankiem w Jaskini Wielkiej Śnieżnej a Świstową Studnią (Mateja, 1998).
Historia dokumentacji
Plan i przekrój Świstowej Studni sporządził w 1977 r. M. Napierała przy współpracy H. Freya, S. Makarewicza i R. Szymkowa. Pierwsza wzmiankę o odkryciu zamieścił Wiśniewski (1970c). Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan wg. M. Napierały (1977).
Bibliografia
Borowiec, W. i in. 1977,1878 (dane morfometryczne pod nazwą Błękitny Awen - błędne, jeśli dotyczą opisywanej jaskini); Wiśniewski, W. 1978c (informacja o odkryciu i rozmiarach, bez nazwy); Rysiecki, Z. 1980 (informacja o odkryciu); Napierała, M. 1980b (informacja o odkryciu, przekrój, plan i opis); Napierała, M. 1981 (informacja o odkryciu, opis i przekrój); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000, bez nazwy); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne pod nazwą Błękitny Awen - błędne, jeśli dotyczą opisywanej jaskini, orientacyjna lokalizacja na mapie); Luty, I. 1989a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i szkicu ściany, dane historyczne); Siarzewski, W. 1994 (zjawiska lodowe); Mateja R. 1998 (informacja o dymieniu); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Źródła
Napierała, M. 1977 - opis, plan i przekrój.
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
