Numer inwentarzowy: T.D-08.16
Inne nazwy: Nyża Zbójnicka, Zbójecka Nisza
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1186 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
Inne otwory: 2 - ku SW, 1182 m n.p.m.
WGS84: N49.249183, E19.868092
WGS84: N49d 14.9510m, E19d 52.0855m
WGS84: N49d 14m 57.1s, E19d 52m 05.1s
UTM: Easting 417624, Northing 5455773, Zone 34
Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Organach, w pobliżu głównego otworu Jaskini Naciekowej T.D-08.14
Drogi dojścia
Idziemy szlakiem turystycznym wiodącym od Lodowego Źródła do Jaskini Mroźnej. Na wyraźnej płaśni skręcamy z niego ku S, w nieoznakowaną lecz wyraźną ścieżkę prowadzącą do Okien Zbójnickich. W miejscu, gdzie zaczyna się malinisko, podążamy na prawo do góry, do charakterystycznej skałki w grani. Pod nią przechodzimy na zachodnią stronę grani i dalej idziemy percią pod skałami ku S, omijając około dwumetrową nyżę. Po stu kilkudziesięciu metrach, tuż pod ścieżką dostrzegamy otwór Korytarza do Naciekowej T.D-08.04, a nieco dalej, pod ścianą, najwyższy otwór Jaskini Naciekowej T.D-08.14. Schodzimy stąd żlebem około 20 m wprost do Zbójnickiej Nyży, która znajduje się po lewej orograficznie stronie tego żlebu, naprzeciw głównego otworu Jaskini Naciekowej, pod skałką. Jej południowo-zachodni otwór uchodzi na małej półce w pionowej ścianie następnego ku południowi żlebu. Dojście i zwiedzanie bez trudności, nieco uciążliwe.
Opis jaskini
Oba otwory są myte, północny (wyższy) ma około 3 m szerokości i 2 m wysokości, południowo-zachodni - 0,7 m szerokości i 2 m wysokości. Z obszernej niszy północnego otworu wchodzimy do ciasnego korytarzyka, który niebawem zwęża się w szczelinę zaledwie 0,25 m szeroką. Po kilku metrach rozszerza się nieco i opada studzienką o głębokości 3,7 m, wiodącą do południowo-zachodniego otworu.
Grota powstała na szczelinie w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany są spękane i zwietrzałe, występują na nich nacieki grzybkowe. Namulisko tworzy piaszczysta glina z domieszką autochtonicznego gruzu wapiennego. Przy otworach występuje gleba. Wójcik (1960b, 1966a) uważa Zbójnicką Nyżę (którą opisuje pod nazwą „Zbójecka Nisza”) za dawny, plioceński przepływ podziemny Potoku Kościeliskiego, zaliczając schronisko do VII piętra jaskiń tatrzańskich wg własnego podziału piętrowego.
Korytarz jest suchy, światło rozproszone oświetla całe schronisko. Przewiew pomiędzy otworami jest zależny od warunków atmosferycznych na powierzchni.
W górnym otworze występują nieliczne rośliny kwiatowe i mchy. Porosty sięgają w głąb korytarza. Obserwowano ćmy, chruściki, pająki oraz inne owady.
Historia
Historia eksploracji
Grota była znana od dawna grotołazom zakopiańskim.
Historia dokumentacji
Latem 1934 r. S. Zwoliński z J. Zahorskim wykonali jej plan, zachowany w archiwum Zwolińskich. Rudnicki (1959b) opublikował własny plan, a Wójcik (1960b, 1966a) przeprowadził badania osadów. W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, w lipcu 1977 r. J. Ostrowski i I. Luty wykonali fotografie, a w dniu 20 sierpnia 1993 r. I. Luty przy współpracy T. Mardala sporządziła dokumentację schroniska. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Rudnicki, J. 1959c (plan pod nazwą „Nyża Zbójnicka”); Wójcik, Z. 1960b, 1966a (niektóre dane morfometryczne, osady - pod nazwą „Zbójecka Nisza”); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński, S. 1993 (wzmianki o zwiedzaniu); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (brudnopis planu z 1934 r. bez nazwy).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
