Numer inwentarzowy: T.E-11.24
Inne nazwy: D-5
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1602 m n.p.m.
Wystawa otworu: NE
WGS84: N49.241434, E19.900006
WGS84: N49d 14.4860m, E19d 54.0004m
WGS84: N49d 14m 29.2s, E19d 54m 00.0s
UTM: Easting 419934, Northing 5454878, Zone 34
Dolina Miętusia, w ścianach Wielkiej Świstówki, na wielkim, trawiastym zachodzie , dzielącym Twardą Ścianę na piętro dolne i górne (kontynuuje się on w lewo, jako IV półka Twardych Spadów), na jego prawym krańcu, za lewą z Dziurawych Turniczek.
Drogi dojścia
Z dna Doliny Miętusiej przez Dziurawe idziemy do kociołka za Dziurawymi Turniczkami (jak do Omszałej Szczeliny T.E - 11.37), następnie trawersujemy kociołek i wchodzimy na grzędę, ograniczającą go od SE i łączącą lewą z turniczek z Twardą Ścianą. Tu zaczyna się wielki zachód, porośnięty trawą, lepiężnikiem i kępami kosówki. Udajemy się nim pod skały górnego spiętrzenia Twardej Ściany i po około 20-30 m, w miejscu gdzie zachód zaczyna się gwałtownie obniżać, pod silnie przewieszoną skałą widać nyżę, w której znajduje się szukana jaskinia. Dojście i zwiedzanie łatwe, choć niewygodne, zwiedzenie końcowych partii wymaga pokonania bardzo trudnego zacisku.
Opis jaskini
Jaskinia zaczyna się nyżą, z której bierze początek niski, zapadający w głąb korytarzyk, rozwinięty na przecięciu płaszczyzny uwarstwienia z uskokiem. Na tej ostatniej, we wstępnej części rozwinęło się ukośne, szczelinowate rozmycie o charakterze ciasnego kominka. Po jego przeciwnej, prawej stronie, znajduje się krótki i ciasny zaułek. Dalej niski korytarzyk opada w dół, jego dno stanowią bloki skalne. Po trzech metrach duża wanta tworzy prożek około 0,8 m wysoki -formując pod stropem korytarzyka szeroki lecz bardzo niski zacisk. Kontynuacja korytarzyka jest już wyższa (do około 1,5 m) i szeroka na 1,5 m. Ta część jaskini nie była penetrowana podczas sporządzania dokumentacji.
Jaskinia ma genezę zawaliskową, powstała na przecięciu płaszczyzn warstwowych 87°/28°S i uskoku 27°/38°N w obrębie kompleksu wapieni robaczkowych i dolomitów płytowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów).
Dno pokryte jest autochtonicznymi blokami skalnymi i (za zaciskiem) rumoszem. Jaskinia jest dość sucha, przewiewu nie obserwowano. Światło sięga za zacisk. Roślinność kwiatowa występuje w nyży przy otworze, głębiej sięgają mchy. Fauny nie zaobserwowano.
Historia
Historia eksploracji
Jaskinia po raz pierwszy była wzmiankowana w literaturze przez W. Borowca i in. (1977). Jej otwór mógł być jednak znany już w latach 60-tych lub pod koniec lat 50-tych. Pierwsze informacje o niej zawierają archiwalne materiały, zebrane przez M. Rutkowskiego w czasie obozu poszukiwawczego, zorganizowanego przez Speleoklub Warszawski PTTK we wrześniu 1970 r. Opisano wówczas otwór, stwierdzając, że tkwi w nim zaklinowana wanta o wymiarach 0,5x0,5 m. W sierpniu 1971 r., w trakcie podobnego obozu jaskinię penetrowali W. Przybyszewski i M. Rutkowski, poznając ją do końca i opracowując jej przekrój na podstawie dokonanych pomiarów. Z przekroju wynika, że we wstępnej części korytarza był wówczas zacisk - co wydaje się świadczyć, że obserwowana rok wcześniej wanta została usunięta znacznie później.
Historia dokumentacji
W trakcie inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich, prowadzonej przez OW PTPNoZ, dokumentację jaskini opracował w dniu 11 września 1979 r. R.M. Kardaś przy współpracy H. Hercman. Pomierzono wówczas korytarzyk do zacisku, natomiast partie poza nim (dobrze widoczne z za zacisku) zostały jedynie naszkicowane. Pomiary wykonano przy pomocy busoli geologicznej Meridian, klinometru Freiberg i taśmy parcianej. Otwór zlokalizowany został w dniu 14 sierpnia 1981 przez zespół pomiarowy Koła Naukowego Geodetów przy AGH pod kierunkiem W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował R.M. Kardaś.
Bibliografia
Borowiec, W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja, dane morfometryczne); Kardaś, R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
Rutkowski, M. 1970 (opis położenia i otworu); Przybyszewski, W. 1971 (przekrój podłużny i przekroje poprzeczne, dziennik pomiarowy); Parma, Ch., ... (lokalizacja na zdjęciu pn. “B.N. 6 m /zawalony korytarz/”).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Rafał M. Kardaś
