Numer inwentarzowy: T.E-13.04
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1743 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
WGS84: N49.238775, E19.927678
WGS84: N49d 14.3265m, E19d 55.6607m
WGS84: N49d 14m 19.6s, E19d 55m 39.6s
UTM: Easting 421944, Northing 5454553, Zone 34
Dolinia Małej Łąki, w cieku Wyżniej Świstówki.
Drogi dojścia
Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki, następnie skręcamy na prawo, do Niżniej Świstówki i wyraźną, nieznakowaną ścieżką docieramy przez bulę i Przechód wiodący ukośną płytą nad próg, do Wyżniej Świstówki. Dalej idziemy dnem Wyżniej Świstówki w kierunku Przełęczy Małołąckiej. W odległości około 170 m nad miejscem, w którym skały ograniczenia Koprowego Żlebu zbliżają się do dna Wyżniej Świstówki, w jej cieku spotykamy otwór. Położony jest on u podnóża małej skałki, zasłonięty nieco niskim wałem utworzonym z kamieni i gleby. Śnieg gromadzący się za tym obwałowaniem zamyka często całkowicie wejście do jaskini. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Otwór o wymiarach około 1,5x2 m prowadzi do prostego, opadającego stromo korytarza. Korytarz jest obszerny, ma charakter wysokiej na około 4-6 m szczeliny, w znacznej części wypełnionej zlodowaciałym śniegiem Po około 4 metrach na prawo do góry odchodzi pochyły komin z małymi, mytymi kaskadami. Na wprost szczelina zwęża się i kontynuuje jaszcze około 6 m aż do zamknięcia jej przez rumosz.
Jaskinia rozwinęła się w wapieniach anizyku (trias środkowy) wierchowej jednostki Ździarów (fałd Czerwonych Wierchów). Powstała na rozmytych szczelinach tektonicznych w dnie doliny, przy okresowo czynnym cieku. Namulisko tworzy głównie rumosz wapienny z domieszką skał krystalicznych i gruboziarnistego piasku. Część materiału wykazuje znaczny stopień obtoczenia.
Jaskinia jest wilgotna. Zalega w niej do późnego lata, często przez cały rok, płat zlodowaciałego śniegu. Z końcowej szczeliny wyczuwa się wyraźny przewiew. Światło sięga do rozwidlenia (około 4 m od otworu).
W strefie okołootworowej rozwijają się nieliczne egzemplarze roślin kwiatowych oraz paprocie, mchy i porosty. Faunę reprezentują owady (m.in. komary i muchówki).
Historia
Historia eksploracji
Jaskinia położona przy czynnym przed wojną szlaku turystycznym mogła być znana od dawna, brak jednak wzmianek o niej pochodzących z tego okresu. Grotę zwiedził prawdopodobnie w 1963 r. lub wcześniej Bolesław Jabłoński ze Speleoklubu Warszawskiego PTTK, nazywany przez kolegów Zaspałkiem. W okresie 2-14 sierpnia 1963 r., podczas obozu poszukiwawczego SW PTTK, próbowano udostępnić szczelinę końcową, wybierając z niej kamienie. Jaskinię nazwano Zaspałkową Szczeliną.
Historia dokumentacji
W ramach prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację groty sporządziła w dniu 8 sierpnia 1979 r. I. Luty przy współpracy zespołu. Pomiary przeprowadzono busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów wykonanych w dniu 17 sierpnia 1981 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Kronika 1963 (wzmianka o eksploracji); Borowiec, W. i in. 1977,1878 (dane morfometryczne, podają zniekształconą nazwę „Zapałkowa Szczelina”); Luty, I. 1982b (informacja o pomiarach sytuacyjno-wysokościowych otworu, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, orientacyjna lokalizacja na mapie, podają zniekształconą nazwę „Zapałkowa Szczelina”); Luty, I. 1989a (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie, dane historyczne); Siarzewski, W. 1994 (zjawiska lodowe); Jaskinie TPN 2000 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
