Numer inwentarzowy: T.D-08.24
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1280 m n.p.m.
Wystawa otworu: NW
Inne otwory: 2 - ku S, 1285 m n.p.m.
WGS84: N49.247141, E19.860749
WGS84: N49d 14.8285m, E19d 51.6449m
WGS84: N49d 14m 49.7s, E19d 51m 38.7s
UTM: Easting 417086, Northing 5455554, Zone 34
Na lewym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w skałach leżących nad Kazalnicą w Stołach. Jaskinia przebija te skały na wylot.
Drogi dojścia
Dojście szlakiem wiodącym do Hali na Stołach do poziomu około1150 m n.p.m., dalej starą, niewyraźną ścieżką trawersującą zbocze ku południowi. Dochodzimy nią aż wielkiego kamienistego żlebu ograniczającego od S Kazalnicę w Stołach. Pod południowy otwór, dobrze widoczny z tego żlebu, możemy dojść nim wprost do góry (od Dziury pod Kazalnicą T.D-08.29 ok. 110 m). Jest on położony 10 m nad podstawą ściany z rudymi zaciekami, dostępny łatwiej od strony jaskini. Aby dostać się do otworu NW, należy obejść skały od dołu (przez przełączkę przed Kazalnicą) i iść kilkadziesiąt metrów do góry, ściśle pod nimi. Otwór leży nad pochyłym, nieco omszałym progiem. Do wyżej wymienionej przełączki można też dojść bezpośrednio górnym odgałęzieniem starej, niewyraźnej ścieżki przecinającej zbocze doliny, która wiedzie od niebieskiego szlaku i przechodzi poniżej Kazalnicy w Stołach aż do Żlebu Żeleźniak. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Oba otwory mają kształt trójkątny, są wylotami wysokiej na 7 - 10 m, obszernej, meandrującej szczeliny. Powyżej prowadzącego w dół otworu północno-zachodniego znajdują się zaklinowane duże bloki wapienne, tworzące na małym odcinku strop jaskini. Nad nimi, przez rodzaj okna, można również przejść do wnętrza. Nad 2,5-metrowej wysokości otworem południowym też widać okno (trudno dostępne, oddzielone od niego cienką przegrodą skalną).
Za otworem północno-zachodnim opada pionowy, 2,6 m próg. Dalej dno schodzi stromo w dół, by kilka metrów przed południowym wylotem wznieść się znów pionowym, 4 m progiem. Najwygodniej przebyć korytarz zapieraczką nad zaklinowaną w nim wantą, nie schodząc wiele poniżej poziomu otworu południowego.
Grota powstała na skutek rozmycia szczeliny uskoku tektonicznego w wapieniach triasu środkowego jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany są zwietrzałe, bez nacieków. Widać przebiegające przez nie grube(do ok. 20 cm) żyły i gniazda hematytu. Passendorfer (1954) twierdzi, że mineralizacja w tej okolicy nastąpiła przed nasunięciem fałdu Czerwonych Wierchów na serię autochtoniczną. Śladów eksploatacji rudy nie zauważono.
Namulisko tworzą wanty i rumosz wapienny z niewielką domieszką gleby i gliny. W części materiału wapiennego można zauważyć ślady obtoczenia.
Szczelina jest wilgotna. Światło dociera wszędzie. Wyczuwa się wyraźny przewiew pomiędzy otworami.
W pobliżu północno-zachodniego otworu występują nieliczne paprocie, mchy i porosty, a przy otworze południowym jedynie porosty. Fauny brak.
Historia
Historia eksploracji
Szczelina znana była od dawna. Grotołazi zakopiańscy zwiedzali ją w latach 40-tych.
Historia dokumentacji
Podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ jej otwór wskazał E. Winiarski, a dokumentację w dniu 4.08.1979 r. sporządziła I. Luty przy współpracy J. Iwanickiego. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Passendorfer, E. 1952 (o mineralizacji); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty