Wielka Nyża

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.D-08.26
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1300 m n.p.m.
Wystawa otworu: ESE

Dane morfometryczne

Długość: 9.0 m
Deniwelacja: 8.0 m (+8.0 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.246672, E19.859689
WGS84: N49d 14.8003m, E19d 51.5813m
WGS84: N49d 14m 48.0s, E19d 51m 34.9s
UTM: Easting 417008, Northing 5455503, Zone 34

Lokalizacja otworu

Na lewym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, na lewym orograficznie zboczu Żeleźniaka, pod skałami Stołów.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Idziemy starą, niewyraźną, hawiarską ścieżką trawersującą zbocze Doliny Kościeliskiej od niebieskiego szlaku na Stoły (z poziomu około 1150 m n.p.m.) w kierunku Żeleźniaka, docieramy w okolicę Kazalnicy w Stołach. Górnym odgałęzieniem ścieżki przechodzimy przez przełączkę po zachodniej stronie Kazalnicy. Stąd idziemy w górę dużym, kamienistym żlebem na wysokość Jaskini Zawaliskowej w Stołach (T.D-08.25) i dalej, przez przełączkę pod skałką w jego południowym ograniczeniu, na stronę Żeleźniaka. Schodząc pod skałami ku SW trafiamy do otworu Wielkiej Nyży. W pasie skał położonym poniżej niej znajduje się dawna kopalnia Maturka. Dojście i zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

  Owalny otwór o długości 16 m i wysokości 6 m prowadzi do nyży o dnie pochylonym ku SW. Rozwinęła się ona na szczelinie międzywarstwowej 165/40o S w wapieniach dolomitycznych triasu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany są zwietrzałe, dno zasłane wantami i gruzem wapiennym z domieszką gleby. W najdalszej części widać nieco ilastego namuliska rezydualnego.

  Nyża jest sucha, widna i bez przewiewu. Rozwija się w niej roślinność reprezentowana głównie przez trawy, mchy i porosty. Zauważono też występowanie pająków, ciem i much.

Historia

Historia eksploracji

Grota znana była od dawna. W XVIII wieku penetrowali tą okolicę poszukiwacze rudy żelaza. Zwoliński (1952) opisuje jej położenie (bez nazwy) zaznaczając, że „nie można dopatrzeć się śladów rudy ani robót górniczych i powstanie jej należy przypisać procesom krasowym”.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, dokumentację nyży sporządziła w dniu 4.08.1979 r. I. Luty przy współpracy J. Iwanickiego. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty

Bibliografia

Zwoliński, S. 1952 (opis położenia i jaskini, bez użycia nazwy); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty