Szpara w Zagonnej Turni
Informacje ogólne
Numer inwentarzowy: T.D-12.24
Inne nazwy: Szpara Shazzy
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1640 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
Dane morfometryczne
Długość: 20.0 m
Deniwelacja: 15.0 m (-15.0m)
Współrzędne geograficzne
WGS84: N49.247128, E19.912585
WGS84: N49d 14.8277m, E19d 54.7551m
WGS84: N49d 14m 49.7s, E19d 54m 45.3s
UTM: Easting 420859, Northing 5455497, Zone 34
Lokalizacja otworu
W lewym orograficznie zboczu Doliny Małej Łąki, pod północno-wschodnią ścianą Zagonnej Turni.
Dokumentacja graficzna
(brak dokumentacji graficznej)
Drogi dojścia
Niebiesko znakowanym szlakiem wiodącym zboczem Skoruśniaka docieramy do Żlebu Wodniściak. Stąd idziemy do góry perciami zwierzęcymi, przez gęsty las, w kierunku Przełęczy Siwarowej, dalej ku SE. Następnie stara, niewyraźna ścieżka pod widocznym z daleka skalnym murem (droga hawiarska przez Schodki) prowadzi nas do Kobylarzowego Zachodu, którym na lewo do góry docieramy do Zagonnej Przełęczy. Stąd wchodzimy na lewo, na szczyt Zagonnej Turni (na środkową, najbardziej rozległą turnię), następnie zjeżdżamy z niego około 75 m ku N, pod ścianę, gdzie odnajdujemy otwór poszukiwanej jaskini. Dojście eksponowane, wymaga użycia sprzętu do zjazdu lub asekuracji w przypadku wspinaczki od dołu północną ścianą. Zwiedzanie nieco trudne, ciasno.
Opis jaskini
Otwór jest szczelinowy, niewielki. Wiedzie do pochylni, która po kilku metrach urywa się w pionową, mytą szczelinę ze zwężeniami. Za początkowym zwężeniem odchodzi na lewo krótka odnoga. Szczelina ku dołowi jest coraz ciaśniejsza.
Jaskinia powstała na szczelinie w wapieniach malmo-neokomu łuski Turni Rabowskiego (seria wierchowa). Ściany są częściowo myte. Namulisko tworzy rumosz wapienny, większe wanty oraz glina, a przy otworze – gleba.
Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się bardzo zimny przewiew. Zimą przy otworze śnieg wytapia się. Światło sięga do kilku metrów od otworu.
Roślinność kwiatowa, paprocie, mchy porosty występują przy otworze. Faunę reprezentują owady.
Historia
Historia eksploracji
Otwór z wytopionym wokół śniegiem zauważył w 1994 r. A. Kurowski, wspinając się zimą na Zagonną Turnię. Przekazał on wiadomość S. Stefańskiemu (SW), który rozpoczął eksplorację w dniu 30 sierpnia 1996 r., nazywając roboczo szczelinę Szparą Shazzy. Otwór trzeba było odgrzebać z gleby i gruzu wapiennego, a nieco dalej drogę zagradzała duża wanta. S. Stefański w towarzystwie kolegów z SW (m. in. M. Francuza, B. Zalewskiego i K. Starnawskiego) prowadził kilkakrotnie prace eksploracyjne (odkopywanie przejść) w latach 1996-97. Pierwsza wzmianka o szczelinie ukazała się w biuletynie „Wiercica” (Kronika 1998). W dniu 1.07 2005 F. Filar zwiedzając jaskinię odkrył drugi jej otwór (Kronika – jaskinie 2000 08).
Historia dokumentacji
Dotychczas jaskinia nie została udokumentowana. Na podstawie relacji eksploratorów opracowała i zaktualizowała dane Izabella Luty w 2009 r.
Bibliografia
Kronika 1998 (informacja o eksploracji, długość i głębokość); Jaskinie TPN 2000 (opis inwentarzowy); Kronika – jaskinie 2008 (wzmianka o odkryciu drugiego otworu).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty