Numer inwentarzowy: T.F-10.12
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1777 m n.p.m.
Wystawa otworu: W
Inne otwory: 2 - ku S, 1775 m n.p.m.
WGS84: N49.229431, E19.882273
WGS84: N49d 13.7659m, E19d 52.9364m
WGS84: N49d 13m 46.0s, E19d 52m 56.2s
UTM: Easting 418624, Northing 5453562, Zone 34
Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Doliny Tomanowej, w Tomanowym Grzbiecie. Otwór znajduje się w grupie skałek powyżej punktu widokowego nad Wąwozem Kraków, nazywanego Kazalnicą, od strony Czerwonego Żlebu.
Drogi dojścia
Idziemy Doliną Tomanową zielonym szlakiem turystycznym do Kazalnicy. Stąd na wschód do góry (około 170 m) pod skałkami, do niezbyt wyraźnego żlebu odchodzącego z grani Tomanowego Grzbietu. Za płatami kosówki nieco do góry, do otworów ukrytych wśród skałek i want na zboczu, po prawej orograficznie stronie żlebu. Dojście bez trudności, zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Otwór główny (zachodni), skierowany ku górze powstał na skutek częściowego zawalenia stropu szczeliny. Ma wymiary 0,6x3,3 m. Dalej w stropie widać jeszcze dwa okna wiodące do powierzchni terenu i małe prześwity w końcowym zawalisku. Otwór boczny (południowy) ma kształt trójkąta o wymiarach 0,5x0,6 m. Od otworu zachodniego schodzimy przez 2,3-metrowy prożek na dno wysokiej na około 7 m szczeliny o pochylonych ku N ścianach. Dno opada stromo, a następnie wznosi się na wielkich wantach. Nad największą z nich, na wprost, po kilku metrach drogę blokuje zawalisko, na prawo zaś wiedzie krótki, ciasny korytarzyk uchodzący do powierzchni otworem południowym. Tuż przed nim, ku E, odgałęzia się wąska szczelina, równoległa do głównej.
Opisywany obiekt powstał w wapieniach triasu wierchowej serii autochtonicznej. Jest nieco rozwartą i rozmytą szczeliną tektoniczną z zablokowanym w niej zawaliskiem, przeciętą poprzecznym pęknięciem. Namulisko stanowi rumosz wapienny z domieszką gleby oraz wanty.
Wilgotność zależna jest od warunków atmosferycznych. Na dnie, prawdopodobnie przez cały rok zalega płat śniegu (w dolnej części lodu). Światło dociera do końca. Wyczuwa się bardzo silny przewiew z zawaliska.
Roślinność kwiatową przy otworach reprezentują głównie skalnice, rojniki i trawy. Głębiej, na ścianach widać porosty i glony. Stwierdzono obecność komarów i much.
Historia
Historia eksploracji
Szczelina znana była od dawna, lecz dotychczas nie wzmiankowana w literaturze speleologicznej ze względu na niewielkie rozmiary. Zbocza Ciemniaka przeszukiwali na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych grotołazi zakopiańscy, a później również grotołazi innych środowisk. Na początku lat siedemdziesiątych ten i niektóre inne z niżej opisanych obiektów zwiedzała m. in. autorka opisów podczas akcji poszukiwawczych Speleoklubu Warszawskiego.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację szczeliny sporządziła 22 lipca 1994 r. I. Luty przy współpracy M. Kurczewskiego. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy pod numerem F-11.7).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
