Szczelina w Osmętnicy

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.D-05.04
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1245 m n.p.m.
Wystawa otworu: SE

Dane morfometryczne

Długość: 19.0 m
Deniwelacja: 5.0 m (+5.0 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.247757, E19.820889
WGS84: N49d 14.8654m, E19d 49.2533m
WGS84: N49d 14m 51.9s, E19d 49m 15.2s
UTM: Easting 414186, Northing 5455667, Zone 34

Lokalizacja otworu

W prawym orograficznie zboczu Doliny Chochołowskiej, na północno-wschodnim stoku Dudzińca (sensu Wrzosek 1933), w Osmętnicy.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Dnem Doliny Chochołowskiej docieramy w okolice otworu Dziury nad Potokiem D - 5.1 (około 200 m za odgałęzieniem Ścieżki nad Reglami). Stąd skręcamy na lewo i podchodzimy nieznakowaną, zwykle zarośniętą ścieżką, wiodącą rozległym żlebem w Dudziniec. Przy pierwszym, niewyraźnym rozwidleniu w dolnej części tego żlebu, idziemy jego główną gałęzią, nieco na prawo, ku S, a przy drugim rozwidleniu skręcamy na lewo do góry, do trawiastego, stromo wznoszącego się, bocznego żlebu. Podchodzimy nim ponad 250 m, w pobliże skał położonych po lewej (północnej) stronie żlebu. W dolnej części tych skał, około 20 - 30 m od osi żlebu, odnajdujemy pod ścianą otwór poszukiwanej jaskini. Dojście i zwiedzanie łatwe, we wnętrzu szczeliny ciasno.

Opis jaskini

    Otwór ma kształt zbliżony do prostokąta o szerokości 1 m i wysokości 0,8 m. Przy południowym jego skraju widać bardzo wąską, wysoką, pionową szczelinę. Otwór prowadzi do prawie kwadratowej nyży wstępnej, z dużym głazem na dnie. Przy jej lewej ścianie schodzimy 1-metrowym prożkiem do wysokiej na 4 do 5 m szczeliny o szerokości 0,4 m, biegnącej prawie poziomo. Po niecałych 7 m docieramy do zacisku (0,23 m). Za nim niebawem wznosi się 3 m próg, nad którym szczelina biegnie nieco do góry i jest coraz węższa (po około 5 m zbyt ciasna, aby przejść). W rejonie progu, w szczelinie widać zaklinowane wanty.

    Jaskinia rozwinęła się na nieco rozmytej szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Ściany są gładkie, miejscami występują na nich drobne nacieki grzybkowe. Dno buduje namulisko gliniaste i gruz wapienny, a we wstępnej nyży - gleba.

    Jaskinia jest sucha (namulisko - nieco wilgotne). Światło rozproszone sięga do około 10 m w głąb. Wyczuwa się lekki przewiew.

    W otworze i w nyży wstępnej rozwijają się niezbyt liczne rośliny kwiatowe oraz paprocie, mchy, glony i porosty. Faunę reprezentują liczne gatunki pająków, ćmy, motyle, kosarze i inne owady. W pobliżu otworu znaleziono też ryjówkę oraz ślimaki.

Historia

Historia eksploracji

Wstępna nyża mogła być znana od dawna. Wrzosek (1933) opisując rejon Dudzińca i położony w pobliżu Schron w Dudzińcu wzmiankuje, że „trafiają się też [w tej okolicy] drobne jaskińki”. Także w tym samym roku zwiedził ją S. Zwoliński. W dniu 21 maja 1989 r. zwiedził opisywaną szczelinę W.W. Wiśniewski (prawdopodobnie do zacisku) i zamieścił ją w uzupełnieniu do spisu jaskiń Kominiarskiego Wierchu (Wiśniewski, 1989).

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację obiektu sporządziła I. Luty przy współpracy A. Gajewskiej w dniu 4 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Sisteco oraz taśmy parcianej. Otwór sfotografowali K. Recielski i I. Luty. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).

Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Wrzosek, A. 1933 (ogólna wzmianka bez nazwy, może dotyczyć opisywanego obiektu); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o zwiedzeniu); Wiśniewski, W.W. 1989 (wzmianka o zwiedzaniu, wymienia w uzupełnieniu do wykazu jaskiń Kominiarskiego Wierchu pod nazwą Szczelina w Osmętnicy); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty