Szczelina w Ciemniaku

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.F-11.13
Inne nazwy: Studnia w Ciemniaku
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 2047 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze

Dane morfometryczne

Długość: 27.0 m
Deniwelacja: 19.0 m (-19.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.231669, E19.900992
WGS84: N49d 13.9001m, E19d 54.0595m
WGS84: N49d 13m 54.0s, E19d 54m 03.6s
UTM: Easting 419990, Northing 5453791, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Kościeliska, Wąwóz Kraków, na północno-zachodnim stoku Ciemniaka opadającym w stronę Twardej Kopy.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Czerwono-zielonym szlakiem turystycznym idziemy do przełęczy między Twardą Kopą i Ciemniakiem, zwanej Szerokim Siodłem i stąd około 170 m do góry, do pierwszej tyczki. Tu skręcamy na prawo i po 10 m, pod małymi skałkami odnajdziemy poszukiwany otwór. Położony jest on w niewielkim leju krasowym utworzonym na linii ciągnącego się ku S rowu zboczowego. Dojście bez trudności, zwiedzanie trudne (niezwykle ciasno).

Opis jaskini

      Przez szczelinowy otwór o wymiarach 0,85x0,3 m schodzimy 5 m pochyłą studzienką ku SSE. Z jej dna wiedzie wstecz w dół korytarz, który niebawem zakręca na poprzecznym pęknięciu przechodzącym w zacisk o szerokości 0,2 m i długości ponad 1 m. Najwygodniej pokonać zacisk wprost w dół, schodząc 3 m na dno obszerniejszego korytarza. Korytarz ku S zamyka zaraz zawalisko, ku N natomiast opada on stromo, nieco meandrując. Jest to niezwykle wąska (0,2-0,6 m), wysoka na 2-4 m szczelina, z kilkoma prożkami z kamieni. Po 16 metrach, na kolejnym zwężeniu, zamyka dalsze przejście wanta.

      Jaskinia powstała na rozwartej grawitacyjnie szczelinie tektonicznej w wapieniach robaczkowych triasu środkowego wierchowej serii autochtonicznej. Jest częściowo rozmyta przez spływające tędy wody opadowe. Namulisko budują wanty i rumosz wapienny z domieszką gleby namytej z otworu.

      Szczelina jest wilgotna, Na dnie, w jej dolnej części znaleziono nieco lodu. Światło sięga do pierwszego zacisku. Ze szczeliny końcowej wyczuwa się niezwykle silny wywiew. Zimą przy otworze powstaje duży wyporek.

      Roślinność kwiatowa występuje w leju krasowym przy otworze. W studzience wstępnej widać glony, porosty oraz nieco mchów i paproci, a przy starym worku jaskiniowym, porzuconym poniżej zacisku, występują pleśnie. Faunę reprezentują owady (głównie kosarze, muchy i ćmy), w pobliżu otworu – ślimaki.

Historia

Historia eksploracji

Otwór jaskini mógł być znany od dawna. Zbocza Ciemniaka przeszukiwali na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych grotołazi zakopiańscy. W 1976 r. S. Juzik i I. Luty zwiedzili wstępne partie szczeliny, lecz napotkali zwężenie nie do przejścia. Brak jednoznacznych danych kto i kiedy je poszerzył. Brak też wzmianek o opisywanym obiekcie w literaturze speleologicznej. W roboczym spisie jaskiń OW PTPNoZ umieszczono go pod nazwą Studnia w Ciemniaku. W 1991 r. szczelinę zwiedzali K. Krawiec i K. Jaroszewski (SW), znajdując we wnętrzu młotek i worek jaskiniowy, a przy otworze napis „SZ”. Wg ich opinii (nie potwierdzonych) grotę eksplorują od kilku lat członkowie Speleoklubu Zakopiańskiego.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację sporządziła w dniu 4 sierpnia I. Luty przy współpracy J. Pośpiech. Pomiary wykonano przy użyciu taśmy parcianej i busoli geologicznej Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty