Numer inwentarzowy: T.E-12.46
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1931 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
WGS84: N49.238481, E19.915727
WGS84: N49d 14.3089m, E19d 54.9436m
WGS84: N49d 14m 18.5s, E19d 54m 56.6s
UTM: Easting 421074, Northing 5454533, Zone 34
Dolina Miętusia, w prawym orograficznie zboczu Doliny Litworowej, w Małołączniaku, w pasie niskich skałek ograniczających od góry żlebek, który trawersujemy dochodząc do otworu Jaskini Wielkiej Litworowej.
Drogi dojścia
Z Przysłopu Miętusiego, niebieskim szlakiem wiodącym doliną Miętusią idziemy w kierunku Małołączniaka. Po wyjściu Kobylarzowym Żlebem na grzbiet Czerwonego Wierchu, podchodzimy jeszcze około 150 m szlakiem do góry (zimą do szóstej tyczki), następnie trawersujemy stok niewyraźną percią, prowadzącą wzdłuż granicy wapieni i skał krystalicznych. Kiedy otworzy się widok na Rygiel, zobaczymy też dwa żeberka skalne z małymi siodełkami, przez które prowadzi perć, a za nimi bardziej wybitny pas skał, w którym znajduje się Jaskinia Wielka Litworowa. Tuż przed skałkami z jej otworem podchodzimy żlebkiem około 25 m. Otwór poszukiwanej szczeliny znajduje się w najbardziej wklęsłym miejscu, u podnóża skałki. Dojście bez trudności, zwiedzanie uciążliwe ze względu na zaciski.
Opis jaskini
Przez mały, szczelinowy otwór przechodzimy ponad leżącym w nim kamieniem do około 2-metrowej, ciasnej studzienki. Dalej wiedzie w głąb skały lekko opadający meanderek (osiąga on około 40 cm szerokości i około 2,5 m wysokości). Po prawie 2 m zwęża się on do 0,3 m, a za zaciskiem rozszerza i po 6 – 7 m od otworu kończy go mała salka o średnicy 1 m. Za salką szczelina meandra kontynuuje się lecz jest zbyt ciasna. Meander kontynuuje się też pod otwór, jest tam jednak niedostępny. W jego stropie i w dnie są zaklinowane bloki skalne, między które miejscami można się wcisnąć. Możliwość zejścia istnieje we wstępnej części szczeliny, gdzie w dolnym piętrze na prawo odchodzi niewielka kieszeń, w której w lipcu 1984 r. występował śnieg.
Jaskinia rozwinęła się na szczelinie w kompleksie wapieni i dolomitów anizyku (trias środkowy) serii wierchowej w obrębie jednostki Ździarów (fałd Czerwonych Wierchów). Namulisko tworzą bloki skalne, miejscami drobny rumosz, w dnie wlotowej studzienki z domieszką gliny i humusu.
Wilgotność zależna jest od warunków atmosferycznych, przewiewu brak. Światło rozproszone sięga do zwężenia korytarza. W otworze rosną mchy i paprocie, głębiej roślinność nie występuje. Faunę reprezentują muchy i pająki, znaleziono też skorupki ślimaków.
Historia
Historia eksploracji
Wg Wiśniewskiego (2004b) jaskinia została odkryta i wyeksplorowana przez Z. Rysieckiego w dniu 19.08.1974 r. Zamieszczono ją w spisie jaskiń Borowca i in.(1977) pod roboczą nazwą Wąski Meander lub Meander Rysieckiego) i atlasie TPN (Gradziński i in. 1985a) jako obiekt bez nazwy, pod nr 226. Nie wiedząc o tym odkryciu (brak informacji o nim oraz opisu położenia), członkowie Speleoklubu Warszawskiego PTTK T. Łagowski i C. Sadowski w dniu 12 sierpnia 1982 r. odkryli szczelinę ponownie. Otwór był niedostępny, po 8 latach uległ prawdopodobnie częściowemu zasypaniu kamieniami. Po poszerzeniu go (15 lipca 1983 r., J. Książak i T. Łagowski), jaskinię spenetrowała w dniu 16 lipca 1983 r. A. Sadowska po pokonaniu zacisku w otworze.
Szura (2004b) podaje, że podczas eksploracji Partii Wielkanocnych w Jaskini Wielkiej Litworowej (system Wielkiej Śnieżnej), w ciągu odkrytym ponad poziomem +6 m, uzyskano kontakt głosowy ze Szczeliną nad Wielka Litworową, w której jednocześnie prowadzono akcję. Wiśniewski (2004b) zaznacza, że do połączenia jaskiń brak 5 m.
Historia dokumentacji
Pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu wykonał metodą ciągu busolowego T. Łagowski przy współpracy S. Gabińskiego i C. Sadowskiego w lipcu 1983 r., a opis sporządziła A. Sadowska przy współpracy M. Kowalskiej 26 lipca 1984 r., schodząc wówczas do bocznej kieszeni ze śniegiem w dnie meandra. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Szkic (bez pomiarów) wykonała A. Sadowska.
Bibliografia
Borowiec i in. 1977 (wymieniona pod roboczą nazwą Wąski Meander lub Meander Rysieckiego); Kardaś, R. M. 1984 a (informacja o eksploracji); Luty, I. 1984 (o eksploracji i pomiarach, bez nazwy); Burkacki, M. i in. 1984 (informacja o odkryciu z błędną datą); Gradziński, R. i in. 1985a (wymienia jako obiekt bez nazwy, pod nr 226); Jaskinie TPN 1999 (plan i opis inwentarzowy); Szura, C. 2004b (uwaga o możliwości połączenia z Jaskinią Wielką Litworową); Wiśniewski, W.W. 2004b (o perspektywach eksploracji, dane dotyczące historii poznania).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Anna Sadowska | Izabella Luty
