Szczelina nad Jaskinią w Dudzińcu

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.D-05.10
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1255 m n.p.m.
Wystawa otworu: SW

Dane morfometryczne

Długość: 15.0 m
Deniwelacja: 8.5 m (+8.5 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.247758, E19.820958
WGS84: N49d 14.8655m, E19d 49.2575m
WGS84: N49d 14m 51.9s, E19d 49m 15.4s
UTM: Easting 414191, Northing 5455667, Zone 34

Lokalizacja otworu

W prawym orograficznie zboczu Doliny Chochołowskiej, na północno-wschodnim stoku Dudzińca (sensu Wrzosek 1933).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Dnem Doliny Chochołowskiej docieramy w okolice otworu Dziury nad Potokiem (około 200 m za odgałęzienie Ścieżki nad Reglami). Stąd skręcamy na lewo i podchodzimy nieznakowaną, zwykle zarośniętą ścieżką, wiodącą rozległym żlebem w Dudziniec. Przy pierwszym, niewyraźnym rozwidleniu w dolnej części tego żlebu, idziemy jego główną gałęzią, nieco na prawo, ku S, a przy drugim rozwidleniu skręcamy na lewo do góry, do trawiastego, stromo wznoszącego się, bocznego żlebu. Podchodzimy nim ponad 250 m, w pobliże skał położonych po lewej (północnej) stronie żlebu, około 20 - 30 m od jego osi. Skręcamy na lewo i obchodzimy najbliższą żlebu skałkę od dołu, następnie idziemy do góry wzdłuż jej NW ściany, gdzie niebawem odnajdujemy obszerny otwór Jaskini w Dudzińcu. Ponad tym otworem, w szczelinie przecinającej całą turnię, widać poszukiwany otwór z wielką, zaklinowaną w nim wantą. Można wspiąć się tam (bardzo trudno, krucho) lub lepiej zjechać z turni wchodząc na nią od lewej strony, za małą przełączką. Dojście trudne, wymaga użycia sprzętu, zwiedzanie łatwe, ciasno.

Opis jaskini

Wysoki na około 7 m, szczelinowy otwór o szerokości około 1 m, prowadzi do wznoszącego się stromo korytarza. Na początku przechodzimy po wielkich wantach zaklinowanych w zwężającej się szybko szczelinie, dalej zapieraczką dostajemy się ponad 3,7 m próg, pod którym widać krótką, zablokowaną zaraz kamieniami szczelinkę. Nad progiem szczelina o szerokości średnio 0,3 m, wysoka na około 5 m biegnie dalej do góry jeszcze niecałe 7 m. Blokuje ją zawalisko, w które przy spągu wchodzi krótka, ciasna szczelinka. W stropie, w rejonie progu, widać prześwit do powierzchni terenu (małe okienko).

    Jaskinia rozwinęła się na rozwartej szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu paraautochtonicznej serii wierchowej. Korytarz o gładkich ścianach jest nieco rozmyty, lekko meandruje. Dno buduje namulisko gliniaste i gruz wapienny, w otworze widać odrobinę nawianej gleby. Jaskinia łączy się prawdopodobnie niedostępnymi szczelinami z położoną niżej Jaskinią w Dudzińcu T.D-05.09 oraz Szczeliną w Osmętnicy T.D-05.04, znajdującą się po drugiej stronie tej skałki.

    Jaskinia jest sucha (namulisko - nieco wilgotne). Wyczuwa się silny, bardzo zimny przewiew. Światło sięga prawie do końca.

    Roślin kwiatowych brak. Na wantach przy otworze zauważono nieco mchu, glony i porosty.

    Faunę reprezentują różne gatunki pająków, motyle (min. motyle Scoliopteryx libatrix), szare ćmy, kosarze, muchówki i inne owady.

Historia

Historia eksploracji

Otwór szczeliny znany był od dawna. S. Zwoliński (1993) odnotował po wycieczce w 1933r. istnienie w Osmętnicy kilku otworów. Podobną wzmiankę zamieścił też Wrzosek (1933), który poznał te okolice podczas prac terenowych prowadzonych w latach 1931 - 32. Nie wiadomo, czy podczas prób wejścia za zacisk Jaskini w Dudzińcu (w latach 1970 - tych) próbowano zwiedzić wyżej położoną szczelinę. W. W. Wiśniewski (1988) wymienia dwa obiekty o nazwach: „Nad Schronem w Dudzińcu” (długość 5 m) i „Tunel przy Schronie w Dudzińcu” (10 m). Podawana długość pierwszego z nich jest zbyt mała (nawet w ocenie na oko), drugi z obiektów ma nieadekwatną nazwę, w dodatku autor aktualnie twierdzi, że tunel taki nie istnieje, a nazwa znalazła się w spisie w wyniku pomyłki.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację szczeliny sporządziła I. Luty przy współpracy B. Zalewskiego w dniu 19 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Suunto oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).

Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Wrzosek, A. 1933 (ogólna wzmianka o otworach w tej okolicy); Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu obiekty o nazwach Nad Schronem w Dudzińcu i Tunel przy Schronie w Dudzińcu, może dotyczyć opisywanej szczeliny; Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o zauważeniu kilku otworów w Osmętnicy); Jaskinie TPN 2004 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty