Numer inwentarzowy: T.D-05.06
Inne nazwy: Schronisko w Kalwarii I
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1160 m n.p.m.
Wystawa otworu: W
WGS84: N49.250928, E19.818822
WGS84: N49d 15.0557m, E19d 49.1293m
WGS84: N49d 15m 03.3s, E19d 49m 07.8s
UTM: Easting 414041, Northing 5456022, Zone 34
W prawym orograficznie zboczu Doliny Chochołowskiej, w skałach Kalwarii.
Drogi dojścia
Dnem Doliny Chochołowskiej docieramy w okolice otworu Dziury nad Potokiem D - 5.1 (około 200 m za odgałęzienie Ścieżki nad Reglami). Stąd skręcamy na lewo i podchodzimy nieznakowaną, zwykle zarośniętą ścieżką, wiodącą rozległym żlebem w Dudziniec. Idziemy nią około 200 m, do pierwszego, niewyraźnego rozwidlenia w dolnej części żlebu. Stąd skręcamy na lewo i wspinamy się ku NE prawym orograficznie stokiem bocznego żlebu, bez perci, aż do skał Kalwarii. zbocze jest bardzo strome, porośnięte w górnej części młodym, gęstym lasem W zachodniej części skał, w górze stromego, płytkiego żlebu przecinającego południowe ściany, odnajdujemy obszerny otwór poszukiwanego schroniska (widać go spod ścian). Wygodniejsza lecz dalsza droga wiedzie Doliną Dudową, dalej na prawo, przez Polanę Wierszyk i stąd zejście wzdłuż ścian Kalwarii do żlebu ze schroniskiem Dojście i zwiedzanie łatwe, w górnej części eksponowane.
Opis jaskini
Rozległy okap, wysoki na ponad 5 m, wyznacza granice otworu schroniska. Wspinamy się za nim ponad 4 m (łatwo) niewielkim wyżłobieniem w płytowym, stromo pochylonym progu, do wypłaszczenia. Stąd na lewo wchodzimy do ponad 3-metrowej nyży o szerokości 2,1 m. Obniżenie stropu po środku dzieli ją na dwie części: prawą o wysokości 1,4 m i lewą, wysoką na 2,2 m. Lewą ścianę nyży tworzy w głębi płaska płyta szczeliny tektonicznej o kierunku 5o, a bliżej wylotu - zawalisko zaklinowanych want. Z wypłaszczenia nad płytowym progiem biegnie ku SW, na odległość ponad 5 m, wąska, pochyła półeczka. Pod progiem, przy północnej części otworu, odchodzi wąski (0,7 m) szczelinowy korytarzyk o długości około 3 m. Jego strop buduje wspomniane zawalisko.
Schronisko rozwinęło się w wapieniach urgonu na szczelinach tektonicznych. Ściany są zwietrzałe, spękane, miejscami występują na nich drobne nacieki grzybkowe. Dno jest częściowo skalne, w górnej nyży buduje je gruz wapienny z małą domieszką osadu gliniastego, w dolnej szczelinie - żółta glina z gruzem, a pod okapem, w wyżłobieniu progu i na półeczce zalega odrobina gleby.
Schronisko jest suche, po opadach - mokre. Przewiew zależy od warunków pogodowych panujących na powierzchni terenu. Światło sięga do końca.
Pod okapem występują rośliny kwiatowe (głównie trawy i szarotki), mchy i nieco paproci. Na ścianach przy otworze widać czerwone i żółte porosty. Faunę reprezentują pająki, muchy i inne owady (zauważono motyla rusałkę pawik) oraz ślimaki.
Historia
Historia eksploracji
Opisywany obiekt mógł być znany od dawna. Zwiedził go w latach 1986 - 88 W.W. Wiśniewski, który poszukiwał jaskiń w masywie Kominiarskiego Wierchu. Zamieścił on pierwszą wzmiankę o schronisku umieszczając je w wykazie jaskiń tego masywu pod nazwą Schronisko w Kalwarii (Wiśniewski, 1988).
Historia dokumentacji
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację schroniska sporządziła I. Luty przy współpracy A. Gajewskiej, K. Recielskiego i M. Grodzickiego w dniu 5 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Sisteco oraz taśmy parcianej. Fotografię otworu i porostów wykonał K. Recielski. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Wiśniewski, W.W. 1988 (umieszcza w spisie jaskiń Kominiarskiego Wierchu pod nazwą Schronisko w Kalwarii); Jaskinie TPN 2004 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
