Schronisko przy Jeleniej Perci

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-0738
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1450 m n.p.m.
Wystawa otworu: ENE
Inne otwory: 2 - ku ENE, 1450 m n.p.m.

Dane morfometryczne

Długość: 9.0 m
Deniwelacja: 2.3 m (+2.3 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.241298, E19.853660
WGS84: N49d 14.4779m, E19d 51.2196m
WGS84: N49d 14m 28.7s, E19d 51m 13.2s
UTM: Easting 416560, Northing 5454913, Zone 34

Lokalizacja otworu

W prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak wciętego w zachodnim stoku Doliny Kościeliskiej, w górnej części Żlebu z Bramką, po jego północnej stronie.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo kilkaset metrów, aż powyżej miejsca, gdzie po obu stronach żlebu zanikną ściany ograniczające go i żleb spłyca się znacznie tworząc stromą polanę. Stąd trawersujemy na prawo, nieco do góry przez grzędę, do górnej części Żlebu z Bramką, który również jest tu płytki. Po jego lewej orograficznie stronie widać skały (nie na całej długości). W dolnym końcu skał, nad wyraźną percią trawersującą żleby, używaną przez jelenie, znajduje się obszerny otwór Schroniska przy Jeleniej Perci T.E-7.38. Idąc od Schroniska nad Bramką należy podejść jeszcze sto kilkadziesiąt metrów, pokonując trawiasto-skalisty próg lub obchodząc skałkę z lewej strony. Znając dobrze układ skał i licznych żlebów, można tu dojść również mniej stromo, trawersując do góry zbocze Żeleźniaka, od ścieżki wyprowadzającej z Jaskini Mylnej T.E-8.4. Dojście i zwiedzanie łatwe.

Opis jaskini

    Otwór główny o kształcie zbliżonym do półkolistego ma 4,6 m szerokości i 1,5 m wysokości. Od północy ogranicza go mały, niski filarek skalny, za którym widać drugi otwór (zasłonięty trawą) o szerokości 0,6 m i wysokości 0,3 m, półkolisty w przekroju. Otwory prowadzą do niszy wstępnej o dnie stromo opadającym ku N. Z niszy, na wprost biegnie korytarz o długości 5,3 m, szeroki na około 2,5 m, rozwinięty na pochyłej szczelinie. Przy wejściu do niego jest 0,4-metrowy prożek wiodący do wąskiej (0,3 m) rynny wciętej dość głęboko w spągu korytarza. Przed końcem schroniska następuje rozszerzenie ku S, po upadzie szczeliny.

    Schronisko rozwinęło się na szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jego ściany nieco zwietrzałe, bez nacieków. Namulisko buduje głównie gleba i gruz wapienny, w głębi nieco osadu mulistego.

    Schronisko jest wilgotne, woda kapie ze stropu. Przewiewu nie wyczuwa się. Światło rozproszone sięga do końca.

    W niszy wstępnej rozwijają się rośliny kwiatowe, paprocie oraz mchy. Na ścianach niszy występują porosty, w głębi - glony. Przy otworze znaleziono ślimaki; obecności innych zwierząt nie stwierdzono.

Historia

Historia eksploracji

Opisywany obiekt znany był wcześniej W.W. Wiśniewskiemu, który w latach 1975-76 poszukiwał jaskiń w rejonie Żeleźniaka. Wymienia on w wykazie jaskiń masywu Kominiarskiego Wierchu (Wiśniewski, 1988) dwa schroniska położone w tej okolicy: Schron na Rozdzielu (1450 m n.p.m.) i Schronisko przy Jeleniej Perci (ok. 1500 m n.p.m.). Aktualnie autor ten twierdzi, że opisywane tu schronisko należy identyfikować ze Schroniskiem przy Jeleniej Perci, pomimo, że wysokość bezwzględna odpowiada raczej pierwszemu z w. w. obiektów.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację schroniska sporządziła w dniu 14 września 2003 r. I. Luty przy współpracy W. Sygowskiej. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu używając nazwy Schronisko przy Jeleniej Perci, podaje niektóre orientacyjne dane morfometryczne; identyfikacja z opisanym tu obiektem nie jest jednak pewna); Jaskinie TPN, 2004 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty