Numer inwentarzowy: T.E-07.40
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1520 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
WGS84: N49.243308, E19.847845
WGS84: N49d 14.5985m, E19d 50.8707m
WGS84: N49d 14m 35.9s, E19d 50m 52.2s
UTM: Easting 416141, Northing 5455142, Zone 34
W prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak wciętego w zachodnim stoku Doliny Kościeliskiej, w jego górnej części.
Drogi dojścia
Z Polany na Stołach idziemy nieznakowaną ścieżką przez Przełęcz ku Stawku i dalej, powyżej następnego wypłaszczenia terenu, aż do wyraźnego stromienia stoku. Stąd, przy rozwidleniu ścieżki, skręcamy nieco na lewo i trawersujemy poziomo lesiste zbocze percią wiodącą w kierunku dolnego otworu Jaskini Bańdzioch Kominiarski. Zaraz po wyjściu z lasu perć przecina pierwszy żleb (Żeleźniak). Opuszczamy ją i idziemy tym żlebem wprost do góry. Po kilkudziesięciu metrach pokonujemy niewielki, skalno-trawiasty próg (nieco trudny), nad którym znajduje się otwór Schroniska nad Trawersem w Żeleźniaku I T.E-7.39. Około 25-30 m dalej wspinamy się następnym progiem, wyższym i trudniejszym (najlepiej jego lewą stroną). Tuż nad tym progiem, w prawym orograficznie stoku żlebu, pod skałką znajduje się poszukiwany otwór. Można dostrzec go ze starej ścieżki trawersującej w kierunku ścian (droga przez Załupę). Oddzielony jest od tej ścieżki wysokimi, pochyłymi progami skalnymi i znajduje się około 40-50 m poniżej niej. Dojście w końcowej części trudne, zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Otwór o kształcie zbliżonym do trójkątnego ma 2,5 m szerokości i 1,3 m wysokości. Prowadzi do szczelinowego, poziomego korytarza o długości 6,4 m Jego wschodnią ścianę i zarazem część stropu tworzy płyta skalna nachylona pod kątem 45o ku SE. Korytarz jest zablokowany zawaliskiem.
Schronisko powstało na szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Ściany są nieco zwietrzałe. Namulisko buduje przy otworze gleba, głębiej przeważa drobny rumosz wapienny z domieszką osadu gliniastego.
Korytarz jest nieco wilgotny. Przewiewu nie wyczuwa się. Światło sięga do końca. W otworze rozwijają się rośliny kwiatowe, paprocie oraz mchy i porosty. Mchy pokrywają prawie całe dno schroniska. Faunę reprezentują pająki, muchy, motyle, ćmy i inne owady; przy otworze znaleziono ślimaki.
Historia
Historia eksploracji
O opisywanym obiekcie brak wcześniejszych wzmianek w literaturze speleologicznej, chociaż jego otwór widać z drogi przez Załupę.
Historia dokumentacji
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację schroniska sporządziła w dniu 21 września 2003 r. I. Luty przy współpracy B. Zalewskiego. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty