Schron nad Przełączką

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.D-18.02
Gmina: Zakopane (gm. miejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1420 m n.p.m.
Wystawa otworu: NW
Inne otwory: 2 - ku NE, 1426 m n.p.m.

Dane morfometryczne

Długość: 9.0 m
Deniwelacja: 6.7 m (-6.7m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.249121, E19.993579
WGS84: N49d 14.9473m, E19d 59.6147m
WGS84: N49d 14m 56.8s, E19d 59m 36.9s
UTM: Easting 426756, Northing 5455637, Zone 34

Lokalizacja otworu

W lewym orograficznie zboczu Doliny Jaworzynki, w Żlebie pod Czerwienicą, we wschodniej grupie skał Turni Jaworzyńskich (Czuby Jaworzyńskiej).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Żółto znakowanym szlakiem wiodącym Doliną Jaworzynki docieramy do miejsca, gdzie odgałęzia się na prawo Żleb pod Czerwienicą. Percią wiodącą wschodnim zboczem tego żlebu, a następnie przechodzącą na zachodni stok, docieramy do Wyżniej Polany Jaworzynki i dalej trawersujemy zbocze. Następnie skręcamy na prawo w górę i percią prowadzącą do Jaskini Magurskiej T.D-18.01 docieramy pod wschodnią część skał Turni Jaworzyńskich. Stąd idziemy pod nimi na prawo (w kierunku ujścia doliny), do przełączki między skałami południowej części Czuby Jaworzyńskiej, a niewielką turnią. Z przełączki wspinamy się kilkanaście metrów na lewo (ku S) po stromych trawkach, do widocznego już stąd poszukiwanego otworu. Dojście i zwiedzanie łatwe.

Opis jaskini

    Obszerny otwór główny ma ponad 3,5 m wysokości, a jego szerokość wynosi około 1,5 m. Wiedzie do szczelinowego, wznoszącego się stromo schroniska. Prawa ściana schronu jest gładka, płytowa, zapadająca pod kątem 65o ku NW. W stropie, na jej kontakcie z lewą ścianą, widać niskie, szczelinowe okno (górny otwór) o długości 1,4 m. Wzdłuż prawej ściany, w dnie jest wąska szczelina o głębokości około1,5 m, w której zaklinowały się duże wanty.

    Schronisko powstało na szczelinie uskoku w wapieniach malmo-neokomu (seria wierchowa, fałd Giewontu). Dno jest bardzo strome, skaliste, w pobliżu linii okapu pokryte cienką warstwą gleby. W głębi, na niewielkim wypłaszczeniu oraz w szczelinie przy prawej ścianie, występuje namulisko gliniasto-piaszczyste z okruchami wapieni, są też duże wanty oberwane ze stropu.

    Wilgotność i przewiew zależą tu od warunków atmosferycznych panujących na powierzchni terenu. Światło sięga do końca. Rośliny kwiatowe (głównie trawy) rozwijają się głównie przy otworze, nieliczne egzemplarze sięgają do 5 m. W głębi, na ścianach widać mchy, glony i porosty. Występują owady.

Historia

Historia eksploracji

Schron mógł być znany od dawna. Zwoliński (1955b) zamieścił wzmiankę o licznych wnękach w turniach Czuby Jaworzyńskiej, nie podając jednak ich nazw ani opisów. Być może wzmianka dotyczy również tego obiektu.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez OW PTPNoZ, dokumentację schronu sporządziła w dniu 30 lipca 1980 r. I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej, przeprowadziła wtedy również pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu metodą ciągu busolowo-taśmowego. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Ostatnio zwiedzano schron i weryfikowano plan jesienią 2000 r. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Zwoliński, S. 1955b (wzmianka o występowaniu i genezie schronów w tej okolicy, bez nazw, może dotyczyć opisywanego obiektu); Kronika 1980c (wzmianka o pracach inwentaryzacyjnych, bez nazwy); Jaskinie TPN 2002b (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty