Nyża nad Prożkiem w Żlebie Na Spady

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-07.29
Inne nazwy: Pod Prożkiem
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1370 m n.p.m.
Wystawa otworu: NE

Dane morfometryczne

Długość: 2.0 m
Deniwelacja: 0.0 m

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.241571, E19.853928
WGS84: N49d 14.4943m, E19d 51.2357m
WGS84: N49d 14m 29.7s, E19d 51m 14.1s
UTM: Easting 416580, Northing 5454943, Zone 34

Lokalizacja otworu

W prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak wciętego w zachodnim stoku Doliny Kościeliskiej, w prawej orograficznie ścianie bocznego Żlebu na Spady. Żleb na Spady odgałęzia się (ku W) w górnej części Żlebu z Bramką (nazywanego też w publikacjach W.W. Wiśniewskiego Żlebem z Bramkami lub Żlebem z Mostami), który z kolei jest odgałęzieniem (ku W) Głębowca (żlebu z Żeleźniakową Bramą). Patrząc od Zawieszonej Skały ku wschodowi Żleb na Spady jest pierwszym wciętym głęboko w ściany żlebem; wyprowadza on nad Żeleźniakowe Spady.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo kilkaset metrów, aż do miejsca, gdzie po obu stronach zanikną skały ograniczające żleb. Stąd trawersujemy na prawo, nieco do góry przez grzędę, górną część Żlebu z Bramką i dalej do następnego Żlebu na Spady (znając dobrze układ skał i licznych żlebów, można tu dojść mniej stromo, trawersując do góry zbocze Żeleźniaka, od ścieżki wyprowadzającej z Jaskini Mylnej). Zaraz za trawersem, w wybitnej skale położonej między dwoma ostatnimi żlebami, w prawym orograficznie zboczu Żlebu na Spady spostrzegamy wielką niszę z okapem kryjącym Jaskinię z Mułem Wspinamy się na mały, śliski prożek w żlebie (można go obejść) i zaraz nad nim, poniżej Jaskini nad Prożkiem w Żlebie na Spady T.E-7.25, spotykamy poszukiwany otwór. Dojście łatwe, zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

    Otwór jest myty, półkolisty, ma 1,3 m szerokości i 0,9 m wysokości. Wiedzie do małej nyży, zakończonej ślepo, od której przy prawej (NW) ścianie odchodzi krótka, stromo wznosząca się szczelina.

    Nyża rozwinęła się na nieco rozmytej szczelinie w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jej ściany są nieco zwietrzałe. Namulisko buduje głównie gleba i gruz wapienny oraz w głębi - żółta glina jaskiniowa.

    Nyża jest wilgotna, po opadach woda kapie ze stropu. Przewiewu nie wyczuwa się. Światło sięga do końca. W otworze rozwijają się rośliny kwiatowe (głównie trawy) oraz mchy i małe paprocie, w głębi, również na ścianach, widać mchy. Zauważono obecność much i ślimaków.

Historia

Historia eksploracji

Opisywany obiekt znany był wcześniej W.W. Wiśniewskiemu, który w latach 1975-76 poszukiwał jaskiń w rejonie Żeleźniaka. Wymienia go używając nazwy „Pod prożkiem” (zapewne omyłkowo) w wykazie jaskiń masywu Kominiarskiego Wierchu (Wiśniewski,1988).

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację nyży sporządziła w dniu 14 września 2003 r. I. Luty przy współpracy W. Sygowskiej. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu używając nazwy „Pod prożkiem”, podaje niektóre orientacyjne dane morfometryczne); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty