Numer inwentarzowy: T.A-24.01
Inne nazwy: Jaworzyńska
Gmina: Poronin (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 975 m n.p.m.
Wystawa otworu: N
WGS84: N49.282174, E20.075236
WGS84: N49d 16.9304m, E20d 04.5142m
WGS84: N49d 16m 55.8s, E20d 04m 30.8s
UTM: Easting 432744, Northing 5459236, Zone 34
Dolina Łężna, w skałach lewego (or.) zbocza Jaworzyńskiego Żlebu, około 15 m. ponad pierwszym skalnym progiem w żlebie.
Drogi dojścia
Od asfaltowej szosy Zakopane - Łysa Polana, na wysokości odejścia drogi do Małego Cichego wchodzimy w leśny dukt, którym idziemy około 800 m. do jego przecięcia z Łężnym Potokiem. Tu opuszczamy dukt i idąc łożyskiem potoku dochodzimy do skalnego wąwozu Jaworzyńskiego Żlebu, a nim do pierwszego progu o wysokości około 5 m. Omijamy próg wspinając się około 15 m. ponad jego dno na lewe (or.), strome zbocze żlebu. Dalej idąc na południe nieznacznie obniżamy się do widocznych skałek, w których znajduje się otwór jaskini. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Schronisko stanowi głęboka nyża wysoka w otworze na 1,3 m i szeroka na 3,5 m. Wnęka nyży wchodzi w głąb skały na 4 m. zwężając się i kończąc niedostępną szczeliną. Przed otworem znajduje się sztucznie wykopany rów o głębokości 0,7 m.
Nyża rozwinęła się w wapieniach murańskich serii reglowej dolnej. Jest to nisza zakolowa powiększona przez procesy wietrzenia mrozowego. Ściany są zwietrzałe i kruche. Gliniaste namulisko jest wymieszane z drobnoziarnistą zwietrzeliną wapieni. W kilku miejscach występuje autochtoniczny gruz skalny. Namulisko w otworze i przed nim jest przekopane.
Cała nyża jest widna i sucha, a jej mikroklimat uzależniony jest od warunków atmosferycznych. W otworze występuje roślinność zielona, w głębi porosty. Szczegółowe badania fauny nie były prowadzone, jedynie zespół OW PTPNoZ prowadzący tu obserwacje stwierdził ślady drapieżnika (tropy z pazurami na namulisku) oraz kręgi zwierzęcia wielkości psa.
Historia
Historia eksploracji
Nyża mogła być znana od dawna. Może jej dotyczyć wzmianka Wrzoska (1933) o niewielkich jamach powstałych przez nierównomierne wietrzeni skał w Jaworzyńskim Żlebie. O niewielkich jaskiniach w dolinkach opadających ku północy z Kop Sołtysich wspomina również Zwoliński (1955). Paryski (1967) w opisie drogi wiodącej Jaworzyńskim Żlebem wspomina o niewielkiej jaskini, którą może być opisywana nyża. Obiekt został ujęty w spisie jaskiń w Atlasie TPN (1985a) bez podania lokalizacji.
Historia dokumentacji
Dokumentację jaskini sporządzili w dniu 23 lipca 1977 r. E. Głowacka, I. Gmaj-Różyczka i M. Różyczka w ramach prac inwentaryzacyjnych PTPNoZ. Informacje uzupełniające zebrali A. Gajewska i K. Recielski 26 listopada 2000 r. Pomiary wykonano busolą typu Frieberg i taśmą parcianą. Zaktualizował K. Recielski (2009 r.).
Plan opracował M. Różyczka.
Bibliografia
Wrzosek, A. 1933 (wzmianka); Zwoliński, S. 1955b (wzmianka); Paryski, W.H. 1967 (wzmianka); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne); Jaskinie TPN, 2002 (plan i przekrój, opis inwentarzowy).
Źródła
Głowacka, E., Gmaj-Różyczka, I., Różyczka, M. 1977 (dokumentacja graficzna i opis)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Krzysztof Recielski
