Numer inwentarzowy: T.D-08.49
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1075 m n.p.m.
Wystawa otworu: WSW
WGS84: N49.251488, E19.866597
WGS84: N49d 15.0893m, E19d 51.9958m
WGS84: N49d 15m 05.4s, E19d 51m 59.7s
UTM: Easting 417519, Northing 5456031, Zone 34
Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Organach, w żlebie ograniczającym od południa turnię zwaną Okrętem.
Drogi dojścia
Od Lodowego Źródła w Dolinie Kościeliskiej idziemy szlakiem wiodącym do Jaskini Mroźnej. Na wyraźnej płaśni skręcamy na prawo i wygodną, choć nieoznakowaną ścieżką dochodzimy w pobliże szczytu Okrętu (jest to droga prowadząca do Okien Zbójnickich). Z miejsca, gdzie ścieżka przechodzi obok grani Okrętu, skręcamy z niej na prawo i schodzimy do żlebu tuż za tą granią. Żleb staje się coraz bardziej stromy, w końcu przechodzi w pionowy, około 15 -metrowy próg, z którego zjeżdżamy. Z miejsca lądowania trawersujemy niewygodną, kruchą półką w kierunku ściany turni, wprost do otworu położonego w jej załomie, nad progiem (konieczna asekuracja). Inna droga wiedzie od dołu: przeprawiamy się przez potok i wchodzimy zarośniętym żlebem pod próg. Stąd trawersem, jak opisano wyżej lub wspinając się kilka metrów (bardzo trudno) wprost do otworu. Dojście w końcowym odcinku bardzo trudne, konieczna lina. Aktualnie (2009 r.) żleb wypełniają zwalone drzewa, co utrudnia dojście do jaskiń. Zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Otwór jest wysoki, rozwinięty na szczelinie przecinającej całą turnię; ma 6 m wysokości i 2,5 m szerokości. Wiedzie do obszernej, podłużnej komory o płaskim dnie, która przechodzi na końcu w zwężającą się szczelinę.
Nisza została wymyta na szczelinie tektonicznej w wapieniach mezozoicznych jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Jej ściany są nieco zwietrzałe, miejscami pokryte drobnymi naciekami grzybkowymi. Namulisko stanowi osad gliniasty z domieszką gruzu wapiennego, przy otworze nieco gleby.
Nisza jest sucha, cała oświetlona. Wyczuwa się przewiew ze szczeliny końcowej. W otworze rośnie jawor, występują trawy oraz inne rośliny kwiatowe, a także paprocie i mchy. Na ścianach widać różne gatunki porostów. W komorze znaleziono ślimaki oraz owady.
Historia
Historia eksploracji
Podczas przeszukiwania rejonu Okrętu, w dniu 8.10.1933 r., S. Zwoliński i J. Zahorski zwrócili uwagę na skośną szczelinę przecinającą „wielką turnię”. W szczelinie tej „czerni się cały szereg obszernych i głębokich wnęk”. Była to zapewne Nisza z Jaworem. Inne wnęki są płytkie (0,5-2 m), a złudzenie ich głębokości daje zabarwienie porostami na czarno. Informację o tej akcji przekazał Zwoliński jedynie w prywatnym notatniku (wydanym w 1993 r.). Otwór znany był też J. Rudnickiemu, który w 1958 r. przeprowadzał w tej okolicy badania geologiczne. Jego położenie zaznaczył na szkicu w zeszycie terenowym, niszy jednak nie zwiedzał.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację niszy sporządziła 24 lipca 1992 r. I. Luty przy współpracy T. Mardala. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o poszukiwaniach w tym rejonie i zwiedzaniu, bez nazwy); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
Rudnicki, J. 1957-1959 (szkic ściany z zaznaczonym otworem).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
