Mnichowa Studnia

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-13.10
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1640 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze

Dane morfometryczne

Długość: 45.0 m
Deniwelacja: 18.0 m (+5.0 m , -13.1m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.242514, E19.928823
WGS84: N49d 14.5508m, E19d 55.7294m
WGS84: N49d 14m 33.1s, E19d 55m 43.8s
UTM: Easting 422033, Northing 5454968, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Małej Łąki, prawym (or.) zboczu Doliny Małej Łąki (Niżniej Świstówki), w zachodnim stoku Zadnich Mnichów nazywanych ostatnio Koprowymi Mniszkami.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki, następnie skręcamy na prawo, do Niżniej Świstówki i wyraźną, nieznakowaną ścieżką docieramy nad bulę. Stąd skręcamy bez perci na lewo i wznosimy się pod skałki trawiastym stokiem położonym na S od Żlebu między Mnichy, omijając kosówki z lewej strony. Pod skałkami trawersujemy na prawo, do małego żlebu zakończonego ciemnym, widocznym z daleka kominem. Nieco na lewo od linii spadku komina, wspinamy się około 30 m trawiasto-skalnym żlebem do filarka, w którym jest otwór Jaskini Lodowej Małołąckiej T.E-13.02, również widoczny z daleka. Od tego otworu trawersujemy płytki trawiasto-skalny żleb kilkanaście metrów ku N, do wyraźnego żeberka skalnego. W dogodnym miejscu przechodzimy przez żeberko na jego północną stronę i zaraz za nim wspinamy się kilka metrów tuż przy ścianie, do obszernego otworu Mnichowej Studni (położony jest 6 m wyżej niż otwór Jaskini Lodowej Małołąckiej). Od zbocza oddzielony jest on cienką ścianką, tworzącą 1,5-metrowy prożek. Jest to największy otwór w Mnichowych Turniach. Widać go tylko od góry, z żeberka lub z przeciwległych zboczy (z Kotlin i Wielkiej Turni). Można też dojść tam rozpoczynając wspinaczkę od podnóża turni ww. żeberkiem (trudniej), na N od wyżej podanej drogi. Dojście w końcowej części dość trudne, eksponowane, zwiedzanie wymaga użycia sprzętu jaskiniowego.

Opis jaskini

    Owalny otwór o wymiarach 1,8x1 m znajduje się w stropowej części obszernej komory. Zjeżdżamy około 6,5 m na płat śnieżno-lodowy zajmujący prawie całe dno komory. Opada ono stromo ku zachodowi. Szczeliną brzeżną płata lodowego można przedostać się jeszcze około 7 m niżej. Komora ma 9 m długości i 3 m szerokości. Ku E przechodzi w 9-metrowy komin, wznoszący się pod kątem 62º. Nieco ku W od niego, za obniżeniem nierównego stropu do 5,5 m, widać następny komin. Sięga on kilka metrów wyżej, jest niedostępny, kończy się ślepo. Kominy te powstały wzdłuż szczeliny rozwinięcia jaskini. W północnej ścianie komory, nad 3-metrowym, nieco trudnym progiem, widać duże, około 4-metrowej wysokości okno. Wiedzie ono do małej, prawie okrągłej komórki o wymiarach 2,6x2,6 m. Od niej, przez 6-metrowy próg z wąską półką w połowie wysokości, wchodzimy do krótkiego (3 m), wznoszącego się korytarzyka. Zakończony jest on ciasną szczeliną prowadzącą do powierzchni terenu (widać przez nią światło dzienne).

    Studnia rozwinęła się w wapieniach tzw. „węzła Rabowskiego”, należących do wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Powstała na skrzyżowaniu częściowo rozmytych szczelin tektonicznych o kierunku W-E oraz 185/60 W. Namulisko tworzy gruz wapienny z domieszką piasku.

    Studnia jest wilgotna. Zalega w niej przez cały rok płat śnieżno-lodowy. wyczuwa się przewiew. Światło rozproszone sięga do końca. Przy otworze występuje reprezentowana ubogo roślinność kwiatowa i paprocie, głębiej - mchy, glony i porosty. Faunę reprezentują owady oraz nietoperze.

Historia

Historia eksploracji

Studnia została odkryta w dniu 13 września 1959 r. przez grotołazów zakopiańskich z STJ: W. Habila, M. Kruczka, D. Strelau i S. Wójcika. Wcześniej, w końcu sierpnia, S. Wójcik zauważył otwór z Kotlin (Wójcik 1959 - mat. arch.). Pierwszą wzmiankę o odkryciu zamieścił Rudnicki (1959b) pod nazwą Awen w Mnichach. Habil (1961) wymienia jako dzień odkrycia 13 sierpnia 1959 r. - prawdopodobnie jest to pomyłka. Odkrywcy zeszli do otworu przy pomocy poręczówki prowadzonej ze szczytowych partii Mnichowych Turni. Zbadali wówczas jaskinię. Habil (1961) zamieścił jej opis oraz szkicowy przekrój i plan pod nazwą Mnichowa Studnia. Wójcik (1962), Koisar i Parma (1971) oraz Kozik (1983) podali uwagi na temat stałego występowania śniegu i lodu, klasyfikując grotę jako statycznie zimną.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację studni sporządziła w dniu 23 sierpnia 1979 r. I. Luty przy współpracy A. Gruzy. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów przeprowadzonych w dniu 22 września 1982 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Rudnicki, J. 1959b (informacja o odkryciu pod nazwą Awen w Mnichach); Habil, W. 1961 (opis jaskini, szkicowy plan i przekrój pod nazwą Mnichowa Studnia); Wójcik, S. 1962 (opis, uwagi o występowaniu śniegu i lodu); Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapkach, w tym geologicznej); Wójcik, Z. 1968 (lokalizacja na mapce); Koisar, B., Parma, C. 1971 (uwagi o występowaniu śniegu i lodu); Tatry Polskie 1976 (błędna lokalizacja na mapie 1:10000 pod nazwą Studnia w Mnichach); Parma, C., Rajwa A. 1978 (wzmianka pod nazwą Śnieżna Mnichowa Studnia); Borowiec, W. i in. 1977,1878 (dane morfometryczne); Luty, I. 1982b (informacja o pomiarach sytuacyjno-wysokościowych, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, orientacyjna lokalizacja na mapie); Luty, I. 1989b (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i rysunku ściany, dane historyczne); Siarzewski, W. 1994 (zjawiska lodowe); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

Wójcik, S. 1959 - sprawozdanie (wzmianka o odkryciu); Wójcik, S. - Inwentarz (wymienia pod nr 4.1.4).

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty