Maćkowa Dziura

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-12.62
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1831 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze
Inne otwory: 2 - ku W.

Dane morfometryczne

Długość: 9.0 m
Deniwelacja: 6.0 m (-6.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.243637, E19.919048
WGS84: N49d 14.6182m, E19d 55.1429m
WGS84: N49d 14m 37.1s, E19d 55m 08.6s
UTM: Easting 421323, Northing 5455103, Zone 34

Lokalizacja otworu

W lewym (or.) zboczu Doliny Małej Łąki, w południowej części zachodniego stoku Wielkiej Turni, w pobliżu nasady jej ramienia.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z Przysłopu Miętusiego niebiesko znakowanym szlakiem podchodzimy nad Kobylarzowy Żleb, następnie trawersujemy ku SE Czerwony Grzbiet, a kilkadziesiąt metrów za Źródłem Ratusz skręcamy na lewo. Trawersujemy zachodni stok odchodzącego ku N ramienia Wielkiej Turni w kierunku pierwszych (licząc od S) małych skałek na stoku. Wśród tych skałek, na wysokości około 20 m poniżej szczytowej płaśni ramienia Wielkiej Turni, odnajdujemy otwory Maćkowej Dziury. Górny otwór jest ukryty wśród traw, w małym leju krasowym, boczny - położony tuż pod nim, w pionowej szczelinie skałki, jest widoczny z niektórych miejsc przeciwległego zbocza. Dojście bez trudności, przy zwiedzaniu przydatna kilkumetrowa lina.

Opis jaskini

    Otwór górny o wymiarach około 0,9x0,4 m prowadzi w dół, do małej, owalnej komórki. W jej pochyłym dnie otwiera się studnia, która zaraz ku W ma połączenie z powierzchnią terenu (boczny otwór), a w dół przechodzi w zawaliskową komorę (ok. 3,5x2 m). Wygodniej jest wchodzić do jaskini bocznym otworem o kształcie wąskiego prostokąta (0,25 m szerokości i 0,95 m wysokości). Za tym otworem wprost w dół, do komory wiedzie 2,3-metrowy próg. Spod progu na prawo odchodzi krótka, ślepa odnoga, a na wprost dno komory opada stromo ku NE. W jego najniższym punkcie można zejść między wantami zawaliska nieco głębiej, do wąskiej szczeliny pod północną ścianą. Wkrótce zwęża się ona i jest zablokowana wantami. Wrzucony tam kamień leci kilka metrów.

    Grota powstała na szczelinie tektonicznej w wapieniach wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Ma charakter zawaliskowy. Namulisko stanowi gruz wapienny z domieszką okruchów skał krystalicznych oraz gleby, a także duże wanty.

    Komora jest wilgotna. Wyczuwa się przewiew ze szczeliny pod zawaliskiem Światło odbite dociera do końca.

    Roślinność kwiatowa oraz mchy i porosty rozwijają się przy otworach.

    Faunę reprezentują owady i ślimaki.

Historia

Historia eksploracji

Grotę odkrył Maciej Lewandowski w 1962 r. Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ poszukiwali jej latem 1979 r. I. Luty i R. Bieganowski według niepewnych i sprzecznych wskazań Z. Wójcika i M. Kropiwnickiej (osób towarzyszących podczas akcji odkrywczej). Nie znaleziono wówczas tej groty, a jako Maćkową Dziurę opisano inną, teraz nazwaną Ukrytą Dziurą (TATRY POLSKIE 1984, Luty 1989a).

Historia dokumentacji

Właściwą Maćkową Dziurę odnalazła i sporządziła jej dokumentację I. Luty przy współpracy D. Lermera w dniu 31 lipca 1999 r., wykonała też pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu metodą ciągu busolowego. Pomiary przeprowadzono za pomocą busoli Suunto i taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Wójcik, Z. 1966a (wysokość bezwzględna i względna położenia otworu, lokalizacja na mapkach pod nazwą Wielkoturniańska - może dotyczyć opisywanego obiektu lub J. Trójkątnej); Wójcik, Z. 1968 (lokalizacja na mapce pod nazwą Wielkoturniańska - może dotyczyć opisywanego obiektu lub J. Trójkątnej); Borowiec, W. i in. 1977,1978 (wymieniają Maćkową Dziurę); Gradziński, R. i in. 1985a (wymieniają Maćkową Dziurę, orientacyjna lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty