Numer inwentarzowy: T.E-09.09
Inne nazwy: Krakowski Tunel
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1210 m n.p.m.
Wystawa otworu: W
Inne otwory: 2 - ku NE, 1195 m n.p.m.
Dolina Kościeliska, na lewym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, w stoku Żaru, poniżej Wielkiej Turni.
Drogi dojścia
Od bariery zamykającej udostępnioną turystycznie część wąwozu idziemy jego dnem dalej. Skręcając na prawo wychodzimy na rozszerzenie zamknięte zachodnią ścianą Ratusza. Wąwóz zwęża się, w dnie wymyte są niewielkie kaskadki, po lewej stronie mijamy skalny „nos” Ratusza, po prawej stronie – niewielkie podcięte skałki, a potem zarośnięte usypisko. Wchodzimy między wysokie skały i docieramy nad próg (2 m) w przewężeniu wąwozu (jest w nim charakterystyczny, głęboki stopień z prawej strony). Za progiem, gdzie następuje zakręt na lewo, odchodzi na prawo bardzo stromy, dość szeroki, zarośnięty roślinnością żleb, prowadzący do głównego otworu Jaskini Owczej T.E-09.08, z widocznymi z dołu otworami Schronów pod Owczą I i II. Po drodze pokonujemy zarośnięty próg (trudności I). Od otworu Jaskini Owczej T.E-09.08 trawersujemy około 100 m przez żeberko na drugą stronę żlebu – do wielkiego otworu w grzędzie, która ogranicza szeroki w tym miejscu żleb. Jest to górny otwór Krakowskiego Okna, niewidoczny od Jaskini Owczej. Do dolnego (NE) otworu można dotrzeć od otworu Jaskini pod Oknem T.E-09.10, wspinając się w lewo do góry przez mokry, nieprzyjemny próg. Dojście do górnego otworu – trudności I, do dolnego – IV (?), zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Górny otwór ma kształt trójkąta, o podstawie długości około 6 m i wysokości 3,5 m; otwór dolny (widoczny z dna Wąwozu Kraków nad otworem Jaskini pod Oknem) ma kształt bardzo wydłużonego owalu, o wysokości około 9 m, szerokości 4 m i otwiera się w skalnej ścianie bocznego żlebu w lewym (or.) zboczu Wąwozu Kraków. Krakowskie Okno jest obszernym, prostym tunelem, przebijającym na wylot skalne żebro. W jego prawej ścianie, kilka metrów za górnym otworem, nad 4-metrowym progiem otwiera się ślepy komin wysokości około 10 m, wznoszący się pod kątem 60°.
Grota powstała w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Pochyłe dno pokrywa rumosz skalny, tylko w bezpośredniej bliskości otworów występuje nieco gleby. Wójcik (1960b) wzmiankuje o allochtonicznych składnikach namuliska, w postaci okruchów piaskowców seisu i kajpru oraz kwarcu.
Cała grota jest oświetlona, sucha i przewiewna.
Roślinność jest uboga. T. Bielska znalazła w dniu 23 lipca 1977 r. w rejonie otworów następujące rośliny:
kwiatowe: Thalictrum aquilegifolium L., Heracleum sphondyliumL., Arabia alpina L., Chrysosplenium alternifoliumL., Chaerophyllum hirsutum L., Viola bifloraL.,
paprocie: Asplenium trichomanes L. i Cystopteris fragilisBernh.
Historia
Historia badań
Obserwacje osadów prowadził w drugiej połowie lat 50-tych Z. Wójcik. Badania flory przyotworowej wykonała T. Bielska.
Historia eksploracji
Grota odkryta została przez T. i S. Zwolińskich w 1924 r.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokonano lokalizacji otworów (R.M. Kardaś. M Kropiwnicka, K. Krystyniak, T. Ostrowski, Z. Pawłowski i E. Winiarski). W 1977 r. zaktualizowano dane, a 14 lipca 1994 r. J. Grodzicki przy współpracy M. Grodzickiego wykonał pomiary groty busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował J. Grodzicki.
Bibliografia
Zwoliński, T. 1924b (opis odkrycia); Kowalski, K. 1953a (opis inwentarzowy, plan); Kowalski, K. 1955a (dane morfometryczne); Zwoliński, S. 1955b (wzmiankuje); Zwoliński, S. 1955c (wzmiankuje); Wójcik, Z. 1960b (o składnikach allochtonicznych w osadach); Zwoliński, S. 1961 (lokalizacja na mapie pod nazwą Krakowski Tunel); Wójcik, Z. 1966a (dane geologiczne i morfometryczne); Wójcik, Z. 1968 (wzmianka); Wójcik, Z. 1969a (dane geologiczne i morfometryczne); Kropiwnicka, M., Burkacki, M. 1976 (wzmiankują o pracach inwentaryzacyjnych); Tatry Polskie 1976 (błędna lokalizacja na mapie 1: 10 000); TATRY POLSKIE 1984 (zlokalizowana bez nazwy); Parma, Ch., Rojek, T. 1985 (informacje o odkryciu i charakterze jaskini); Zwoliński, S. 1987 (zlokalizowana na mapie pod nazwą „Krakowski Tunel”); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy); Bielska, T., Mickiewicz, J. 2000 (flora).
Źródła
Wójcik, S. Inwentarz Jaskiń Tatrzańskich 1959 (wymienia); [Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (szkic terenowo-pomiarowy, plan).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Rafał M. Kardaś | Jerzy Grodzicki