Numer inwentarzowy: T.E-07.24
Inne nazwy: Mnichowa Dziura
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1593 m n.p.m.
Wystawa otworu: SW
WGS84: N49.240522, E19.847951
WGS84: N49d 14.4313m, E19d 50.8771m
WGS84: N49d 14m 25.9s, E19d 50m 52.6s
UTM: Easting 416144, Northing 5454833, Zone 34
Dolina Kościeliska, po lewej orograficznie stronie Doliny Smytniej.
Drogi dojścia
Dojście dnem doliny aż do jej rozwidlenia w górnej części, stąd Spadzistym Żlebem stromo do góry, do połowy jego wysokości. Dalej wyraźną ścieżką jeleni przez przełączkę do sąsiedniego żlebu, na wschód. Żlebem tym w górę, do otworu widocznego w pasie zamykających go skałek. Na E od nich znajduje się samotna piaskowcowa iglica zwana Mnichem. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Obszerny otwór (3,5 m szerokości i ok. 2,7 m wysokości) prowadzi do komory o płaskim dnie i stropie. W końcowej części, za ciasnym przełazem, znajduje się mała komórka (1 m długości), zakończona zawaliskiem.
Koliba powstała w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej, na szczelinie tektonicznej o kierunku 35°. Szata naciekowa nie występuje. Namulisko tworzy gleba z niewielką ilością gruzu skalnego, a za przełazem żółta glina ze śladami naniesionej gleby. Przed przełazem, po nachylonej płycie skalnej osypuje się rumosz.
Schronisko jest suche i widne, bez przewiewu. Bujna roślinność kwiatowa jest obecna w całej jaskini, mchy i porosty występują na ścianach. Faunę reprezentują nieliczne ślimaki.
Historia
Historia eksploracji
Koliba była znana od dawna, o czym świadczą napisy na ścianach i stropie. Obecnie czytelne są daty 1944 r. i 1947 r. oraz nazwisko „Jan Naglak”. Paryski (1956), recenzując pracę Kowalskiego (1953), zwraca uwagę na brak wzmianki o jaskini położonej w okolicy Mnicha nad Doliną Smytnią. Wydaje się, że wzmianka ta może dotyczyć tej właśnie jaskini. Inni autorzy lokują w tej okolicy jaskinię o nazwie „Mnichowa Dziura”, jednak podawane przez nich dane morfometryczne znacznie się różnią od uzyskanych dla opisywanej jaskini w czasie pomiarów przeprowadzonych w ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ. Ze względu na te różnice, jak też fakt określania nazwą „Mnich” różnych miejsc w tej okolicy przez różnych autorów, jest prawdopodobne, że chodzi o różne jaskinie. Dlatego grota została opisana pod nazwą Koliba w Smytniej. Wiśniewski (1988) twierdzi, że nie można utożsamiać tych jaskiń, jednak w późniejszej pracy (Wiśniewski l989) zamieszcza fotografię otworu Koliby w Smytniej pod nazwą Mnichowa Dziura. Ponadto szukając Mnichowej Dziury wg przytoczonego przez niego opisu Paryskiego natrafia się na rejon wychodni utworów liasu.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentacja jaskini została sporządzona w dniu 14.09.1979 r. przez I. Luty przy współpracy M. Połońskiego . Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Paryski, W. H. 1956 (wzmianka bez użycia nazwy, być może dotyczy omawianej jaskini); Wiśniewski, W.W. 1988 (dane morfometryczne); Wiśniewski, W.W. 1989 (fotografia otworu jaskini pod nazwą Mnichowa Dziura); Jaskinie TPN, 1993a (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty