Jaskinia za Płytą

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-11.21
Inne nazwy: Za Ratuszem Szeroka
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1625 m n.p.m.
Wystawa otworu: N

Dane morfometryczne

Długość: 62.0 m
Deniwelacja: 27.0 m (-27.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.243416, E19.909851
WGS84: N49d 14.6050m, E19d 54.5911m
WGS84: N49d 14m 36.3s, E19d 54m 35.5s
UTM: Easting 420654, Northing 5455088, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Miętusia, Wielka Świstówka, Ratuszowy Grzbiet

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Niebieskim szlakiem z Przysłopu Miętusiego trawersujemy stok Doliny Miętusiej, przekraczamy siodełko Kobylarza, a następnie podchodzimy Kobylarzowym Żlebem prowadzącym na ramię Małołączniaka (Czerwony Wierch). W żlebie pokonujemy płytę ubezpieczoną łańcuchami i ponad nią trawersujemy w prawo (wstecz) przez żeberko i dalej trawnikiem do bocznego żlebu opadającego spod Ratuszowego Grzbietu (grani Ratusza) - łącznie około 70 m od wyjścia nad płytę. Żlebem tym schodzimy ponad podcinający go próg. Przed progiem skręcamy w lewo, pod skałkę ograniczającą żleb z lewej orograficznie strony. W skałce tej nad 3,5 m prożkiem znajduje się obszerny otwór jaskini. Jest on widoczny znad płyty w Kobylarzowym Żlebie. Do otworu dotrzeć też można wprost z Kobylarzowego Żlebu, trawersując ograniczającą go ścianę skośnie wznoszącym się, wąskim, trawiastym zachodzikiem, rozpoczynającym się poniżej płyty (łatwo, lecz w ekspozycji, asekuracja wskazana). Zachodzik wyprowadza do wspomnianego powyżej bocznego żlebu opadającego spod Ratuszowego Grzbietu, ponad podcinającym go progiem. Dojście opisanym na początku wariantem bez trudności, zwiedzanie jaskini wymaga użycia liny oraz sprzętu do wychodzenia.

Opis jaskini

    Otwór ma postać dużej, soczewkowatej, ukośnej szczeliny. Opada za nim korytarz po 6 m urywający się przewieszonym progiem. Po 9 m zjazdu lądujemy na wancie zaklinowanej w dnie korytarza. Zjeżdżając mijamy obszerną wnękę o piarżystym dnie, wcinającą się w ścianę pod korytarzem wstępnym. By dostać się do niej od dołu musimy pokonać stromy próg, wznoszący się około 3,5 m ponad zaklinowaną wantę.

    Dalszą część jaskini stanowi prostopadła do korytarza wstępnego, wysoka (do 11 m), zawaliskowa szczelina. Ściany jej nie noszą zasadniczo śladów działalności wody, jedynie w okolicy zjazdu występują myte, ogładzone powierzchnie i żłobki. Spotyka się też nieco nacieków grzybkowych. Naprzeciw miejsca zjazdu, na wysokości 7 m znajduje się w przeciwnej ścianie wymycie o charakterze półki. Z zaklinowanej w dnie wanty w lewo (w górę) odchodzą na różnych poziomach szczeliny krótkie odgałęzienia, po kilku metrach zablokowane jednak rumoszem. W drugą stronę piarżyste dno korytarza opada. Zaklinowane wanty tworzą most (możliwość przejścia dołem i górą), za którym korytarz rozszerza się do około 3,5 m i nadal schodzi w dół. Strop stopniowo obniża się, a na końcu stromo opada. Wzdłuż prawej ściany można się jeszcze wcisnąć między skałę a zawalisko do najniższego punktu jaskini (ok. -27 m), przy lewej ścianie znajduje się natomiast mały balkonik nad 1,4 m prożkiem.

    Jaskinia rozwinięta jest w obrębie jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów, seria wierchowa), prawdopodobnie w wapieniach malmo-neokomu, a w dolnych partiach - urgonu. Namulisko stanowi ostrokrawędzisty materiał miejscowy - gruz i bloki skalne. Na jego powierzchni występują w kilku miejscach kości dużego zwierzęcia (kozicy?) oraz liczne kości nietoperzy.

    Woda obficie kapie ze stropu, przewiewu brak. Światło sięga do dna poniżej zjazdu.

Obfita roślinność zielona - głównie mchy i glony, występuje we wstępnym korytarzu. Są one również na półce w ścianie południowej, naprzeciw otworu. Na półce tej znaleziono ptasie gniazdo. W jaskini występują ćmy.

Historia

Historia eksploracji

Jaskinia znana była od dawna (w otworze tkwił stary hak). Jej odkrycie można wiązać z poszukiwaniami prowadzonymi w tym rejonie przez zakopiańskich grotołazów w 1959 r. lub na początku lat 60-tych. Jednak trudno o bezpośrednią identyfikację z obiektami wymienianymi w archiwalnych materiałach S. Wójcika (1959) i informacjach W. Habila. W tym rejonie w dniu 24 maja 1959 r. W. Habil i Cz. Arędzki (może - Arendzki?) Odkryli jaskinie Za Ratuszem Szeroką i Owalną. Wydaje się jednak, że nie wiąże się to z Jaskinią za Płytą. Identyfikacja z obiektami wymienianymi w tej okolicy w literaturze budzi poważne wątpliwości. W związku z wątpliwościami dotyczącymi identyfikacji obiektu, w materiałach archiwalnych OW PTPNoZ figuruje on pod nazwą Jaskinia za Ratuszem Szeroka.

Historia dokumentacji

W ramach prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ dokumentację jaskini sporządził R.M. Kardaś przy współpracy J. Bednarka i A. Rygiera w dniu 24 września 1978 r. Pomiary wykonano przy pomocy busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Zaktualizował R.M. Kardaś w 2009 r.
Plan opracował R.M. Kardaś.

Bibliografia

Jaskinie TPN 1999 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).

Źródła

Habil, W., (informacje o odkryciu jaskiń za Ratuszem, szkic położenia); Wójcik, S. 1959 (sprawozdanie z odkryć zakopiańskich).

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Rafał M. Kardaś