Jaskinia z Konkrecjami Niżnia

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-09.11
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1190 m n.p.m.
Wystawa otworu: SW

Dane morfometryczne

Długość: 9.5 m
Deniwelacja: 2.0 m (+2.0 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.235762, E19.874015
WGS84: N49d 14.1457m, E19d 52.4409m
WGS84: N49d 14m 08.7s, E19d 52m 26.5s
UTM: Easting 418033, Northing 5454275, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Kościeliska, w prawym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, na stoku opadającym spod Upłazkowej Turni.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Idziemy dnem wąwozu do pierwszego progu. Udajemy się dalej dnem wąwozu, skręcającym tu w lewo. Przed oczami mamy widok na skały Saturna i żleb wcinający się między nie, a odosobnioną skałę z prawej (za progiem jest to pierwszy żleb w prawym orograficznie zboczu wąwozu). Idziemy dalej dnem Wąwozu, który skręca w prawo (zwężenie między wysokimi skałami), a następnie ostrym łukiem w lewo. Za kolejnym zakrętem w prawo wychodzimy na rozszerzenie wąwozu o dnie częściowo porośniętym smrekami. Z rozszerzenia tego prowadzi w górę kilka żlebów Idziemy dalej, do kolejnego zwężenia wąwozu w kilkumetrowej szerokości kanion. Tuż przed nim, w prawym orograficznie zboczu widoczny jest duży otwór jaskini - około 25 m od zwężenia i 10 m nad dnem, pod obszernym okapem. Docieramy do niego przez 3 m prożek z want. Dojście przez prożek trudne (III), zwiedzanie łatwe .

Opis jaskini

     Otwór obszerny, z półką po lewej stronie i prożkiem z want po prawej. Około 4 m od krawędzi półki rozwinięty na szczelinie korytarz rozgałęzia się na dwie ciasne odnogi: prawą - poziomą i lewą - biegnącą stromo w górę.

    Grota rozwinięta jest w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. W namulisku partii przyotworowej dominują głazy, w głębi glina z gruzem skalnym. W prawym korytarzyku na glinie występują kości nietoperzy i ich odchody oraz obtoczone żwiry o średnicy do 5 mm. Kapiąca ze stropu woda tworzy w namulisku jamki egutacyjne. Sączy się ona również po ścianach. Przewiewu bark. Światło sięga prawie do końca.

     Roślinność zielona (głównie mchy) występuje w partii przyotworowej. W tej też części jaskini spotyka się ślimaki, głębiej zaobserwowano muchy.

Historia

Historia badań

Osady groty badał Wójcik (1966a, 1968, 1969a), próbka osadów z groty (Dziury z Konkrecjami Niżnej - sensu Wójcik) jest przechowywana w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie.

Historia eksploracji

Otwór groty rzuca się w oczy z dna wąwozu, musiała więc być zauważona i prawdopodobnie penetrowana od dawna. Nazwa "Dziura z Konkrecjami Niżnia" pojawia się po raz pierwszy w pracy Wójcika (1966a). Dane z tej oraz następnej publikacji (1969a) są trudne do pełnej identyfikacji z sytuacją terenową. Opierając się na mapie z 1969 r. można wnioskować, że dotyczą one opisywanej powyżej groty (mniej szczegółowa ilustracja z 1966 r prowadzi raczej do odwrotnych wniosków). Dane morfometryczne są częściowo zgodne (w granicach błędu), a rozbieżność dotycząca wysokości n.p.m. nie jest zbyt duża. Natomiast charakter osadów (Wójcik opisuje osady żwirowo-piaszczyste z iłami i konkrecjami cementacyjnymi) stawia identyfikację pod znakiem zapytania. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że opis namuliska przez zespół inwentaryzacyjny był powierzchowny, bez robienia wkopów i rozbieżność ze szczegółowymi badaniami geologicznymi nie jest wykluczona. Wątpliwości pogłębia też fakt, że położona powyżej jaskinia również trudno koreluje się z Dziurą z Konkrecjami Wyżnią. Biorąc pod uwagę osady oraz ilustrację z pierwszej pracy można próbować utożsamiać Dziurę z Konkrecjami Niżnią z jaskinią opisaną w inwentarzu OW PTPNoZ pod nazwą Ukryty Schron T.E - 09.22, rzuca się jednak w oczy rozbieżność dotycząca długości oraz lokalizacji na szczegółowej mapie (1969a). Kształt przekroju namuliska w końcowej części głównego korytarza, a także jego kierunek (1966a) również nie pomaga zdecydowanie w rozwiązaniu problemu i nie pasuje do Ukrytego Schronu. Natomiast może odpowiadać opisywanej powyżej grocie. Ponadto powyżej Ukrytego Schronu nie natrafiono podczas prac inwentaryzacyjnych na inną grotę (ewentualną "Dziurę z Konkrecjami Wyżnią”), z tym, że nie przeprowadzono specjalnych poszukiwań pod tym kątem. Nie można także wykluczyć, że opisywana powyżej jaskinia występowała u Wójcika jako "Spękana Dziura" dla której podane są następujące parametry: długość - 8 m, wysokość nad dnem wąwozu - 6 m i wysokość n.p.m. - 1253 m. Wysokość ta w ogóle nie wygląda prawdopodobnie. Zarysowany powyżej problem może być rozwiązany ostatecznie jedynie w wyniku powtórnej penetracji i badań terenowych. Pewnym wydaje się jedynie fakt, że nie jest możliwe, aby Wójcik nie uwzględnił w swoich opracowaniach tak rzucającego się w oczy obiektu.

Historia dokumentacji

W ramach prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ dokumentację groty w dniu 10 lipca 1977 r. sporządził M. Kardaś przy współpracy R. Kardaś i E. Kuźniak. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował M. Kardaś.

Bibliografia

Wójcik, Z. 1966a (dane morfometyryczne i geologiczne, wyniki analizy osadu, przekrój namuliska); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje, charakter osadów); Wójcik, Z. 1969a (dane morfometryczne i geologiczne); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy)

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Michał Kardaś