Jaskinia w Wielkiej Turni

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-12.34
Inne nazwy: Schronisko w Wielkiej Turni
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1835 m n.p.m.
Wystawa otworu: E

Dane morfometryczne

Długość: 19.0 m
Deniwelacja: 15.0 m (-15.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.244722, E19.920556
WGS84: N49d 14.6833m, E19d 55.2334m
WGS84: N49d 14m 41.0s, E19d 55m 14.0s
UTM: Easting 421435, Northing 5455222, Zone 34

Lokalizacja otworu

W lewym (or.) zboczu Doliny Małej Łąki, w podszczytowych skałkach wschodniego stoku Wielkiej Turni.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z Przysłopu Miętusiego niebiesko znakowanym szlakiem podchodzimy nad Kobylarzowy Żleb, następnie trawersujemy ku SE Czerwony Grzbiet, a kilkadziesiąt metrów za Źródłem Ratusz skręcamy na odchodzące ku N ramię Wielkiej Turni. Od szczytu Wielkiej Turni cofamy się 15 m. ku S, następnie schodzimy 15 m. stromym, niewyraźnym żlebkiem opadającym na wschód między kosówkami. Otwór odnajdujemy po lewej jego stronie, pod ścianą. Dojście i zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

    Trójkątny otwór ma 1,5 m. szerokości i 0,9 m. wysokości. Prowadzi do 2,5-metrowej nyży. Przed jej zakończeniem, za dużą wantą jest wejście do krótkiego (1,7 m.), ciasnego korytarzyka, zablokowanego dalej wantami.

    W zawaliskowym dnie nyży, po prawej stronie przekopany został wśród kamieni i głazów otwór prowadzący do 4 m studzienki. Dostajemy się nią na dno obszernego, lecz krótkiego meanderka. Opada on w kierunku N i wpada do wąskiej, 4 m głębokiej szczeliny. W lewo od tego miejsca odchodzi korytarzyk zakończony szczeliną nie do przejścia. Schodzimy 4 m szczeliną, która niżej przechodzi w obszerny korytarz. Po około 4 m skręca on o 180̊ i kontynuuje się jeszcze na długości około 6 m w kierunku wschodnim. W pierwszej części korytarza spąg pokryty jest glebą i kamieniami zsypującymi się z powierzchni. W drugiej części nachylenie spągu się zmniejsza. Tworzy go wymyte dno meandra częściowo wypełnione grubym rumoszem. Na końcu korytarza w spągu rozpoczyna się wąski meander o głębokości około 5 m obecnie zagruzowany. Kończy on jaskinię na głębokości -15 m.

    Schronisko powstało na szczelinie w wapieniach malmo-neokomu wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Końcowy fragment bocznego korytarzyka jest myty. Namulisko stanowi gruz wapienny i gleba oraz kilka dużych want.

    Wilgotność i przewiew zależne są od warunków atmosferycznych. Światło dociera do dna studzienki

    Roślinność kwiatowa rozwija się przy otworze, głębiej - mchy, porosty i glony. Faunę reprezentują owady (pająki, muchy, ćmy, komary) i ślimaki.

Historia

Historia eksploracji

Brak o nyży wzmianek w literaturze speleologicznej z okresu przed wykonaniem inwentaryzacji. Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ otwór zauważył A. Skarżyński w lipcu 1980 r. W dniach 1 kwietnia i 3 maja 2000 r. Z. Tabaczyński rozpoczął przekopywanie zawaliska w dnie nyży. 26 czerwca 2001 r. M. Parczewski i Z. Tabaczyński przedostali się przez zawalisko i pokonali jaskinię do głębokości -15 m. 10 lipca 2001 S. Szadkowski i Z. Tabaczyński rozpoczęli kopanie w gruzowisku końcowego meandra.

Historia dokumentacji

Dokumentację nyży sporządziła w dniu 12 sierpnia 1980 r. I. Luty przy współpracy T. Ostrowskiego. Wykonała ona wówczas również pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu metodą ciągu busolowego. Pomiary przeprowadzono za pomocą busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. 7 lipca 2001 P. Gruszka i Z. Tabaczyński dokonali pomiarów przy użyciu przyrządu Topo-Vulcan.
Plan opracował Z. Tabaczyński.

Bibliografia

Luty, I. 1988 (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 2002 (opis inwentarzowy i plan pod nazwą Schronisko w Wielkiej Turni); Jaskinie TPN 2004 (uzupełnienie opisu inwentarzowego i planu).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Zbigniew Tabaczyński