Jaskinia przy Progu Mułowym

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-11.39
Inne nazwy: Dziura pod Kozim Grzbietem
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1475 m n.p.m.
Wystawa otworu: N

Dane morfometryczne

Długość: 37.0 m
Deniwelacja: 13.5 m (+13.5 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.240441, E19.904286
WGS84: N49d 14.4265m, E19d 54.2572m
WGS84: N49d 14m 25.6s, E19d 54m 15.4s
UTM: Easting 420244, Northing 5454763, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Miętusia, w prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, w Wielkiej Świstówce, w zachodniej części ściany Ratusza Mułowego, na wschód od cieku Progu Mułowego.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Szlakiem wiodącym z Doliny Kościeliskiej w kierunku Przysłopu Miętusiego docieramy do miejsca, z którego zaczyna on wznosić się na zbocze Doliny Miętusiej. Stąd podążamy nieznakowaną drogą dnem tej doliny, aż pod Wantule, następnie pod nimi wzdłuż cieku na lewo około 100 m, i dalej przez Wantule do góry ku SW niewyraźną percią, którą przed wojną prowadził szlak turystyczny (zachowały się na drzewach niebieskie znaki). Docieramy tą percią pod ściany, następnie ku S, do Wielkiej Świstówki. Z dna Wielkiej Świstówki idziemy do góry, pod Próg Mułowy, dalej trawersujemy pod skałami ku E, do najbliższego stromego trawniczka wchodzącego w ścianę. Wspinamy się trawniczkiem (ślisko!), następnie trawersem przez śliską, małą ściankę (trudności II) lub na wprost (trudności IV) docieramy do otworu. Otwór jest widoczny z Wielkiej Świstówki. Dojście i zwiedzanie dość trudne (niezwykle ciasne zaciski).

Opis jaskini

      Otwór o nieregularnym, postrzępionym kształcie ma 1,9 m wysokości i 1,7 m szerokości. Dostajemy się do małej komory, z której liczne okna prowadzą do bocznych korytarzyków. Pierwszy z nich, wąski, 2 m długi, biegnący na zachód, wznosi się nad 1,1-metrowym prożkiem. Przez okno w jego lewej ścianie można wrócić równoległym korytarzykiem opadającym do komory 1,8-metrowym progiem. 

      Na przeciwko otworu, nad 2,2-metrowym progiem, znajduje się mała komórka, z której na wprost odchodzi nyża, czy raczej początek korytarza zasypany piaskiem, a na lewo - wąski korytarzyk. Za 0,8-metrowym prożkiem następuje rozwidlenie korytarzyka na dwie odnogi, które niebawem zwężają się. Zwężenia i wypełniający je piasek uniemożliwiają dalsze przejście. Od otworu na wschód biegnie bardzo ciasny korytarzyk o długości prawie 10 m. Kilka metrów za wejściem do niego pokonujemy zacisk o szerokości 23 cm, a nieco dalej następny, o szerokości 21 cm i długości 1,3 m. Korytarzyk ma charakter wąskiej szczeliny, rozmytej w górnej części. Uchodzi on do komina o wysokości 8 m i średnicy 1,5 m 3,5 m nad dnem komina jest okno, przez które można przejść do obszernego, mytego korytarza prowadzącego do opisanych wcześniej szczelin zasypanych piaskiem (zasypane są one na odcinku 1 m, stwierdzono kontakt optyczny).

      Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu serii wierchowej (fałd Czerwonych Wierchów, jednostka Organów). Została wymyta na równoległych do siebie szczelinach o przebiegu W-E. Namulisko tworzy głównie gruboziarnisty piasek granitowy oraz glina i okruchy wapieni. Przy otworze widać odrobinę gleby.

      Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się lekki przewiew. Światło sięga do wstępnych części bocznych korytarzy.

      Rośliny występują przy otworze, są to głównie mchy i glony. Faunę reprezentują owady troglokseniczne

Historia

Historia eksploracji

Brak jednoznacznych danych o odkryciu jaskini. Mogła być znana grotołazom zakopiańskim, którzy w końcu lat pięćdziesiątych i na początku sześćdziesiątych prowadzili intensywne poszukiwania w Wielkiej Świstówce. Borowiec i in. (1977,1978) wymieniają w spisie jaskiń, jako jeden z obiektów budzących wątpliwości, „Dziurę pod Kozim Grzbietem”. Zamieszczone przez nich dane morfometryczne wskazują, że można by je odnosić do opisanej wyżej jaskini według stanu przed eksploracją w 1981 r.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, w dniu 14 lipca 1981 r. W otworze znaleziono bardzo starą baterię. I. Luty pokonała wówczas pierwszy zacisk w korytarzu wschodnim, odkrywając główną część jaskini. Pomiary jaskini przeprowadziła przy współpracy A. Skarżyńskiego używając busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe otworu wykonał tego dnia zespół pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Bibliografia

Borowiec W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne pod nazwą „Dziura pod Kozim Grzbietem”, mogą dotyczyć tej jaskini); Kardaś, R. M. 1982b (lokalizacja na rysunku); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne pod nazwą „Dziura pod Kozim Grzbietem” i lokalizacja na mapie, mogą dotyczyć tej jaskini); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10 000); Jaskinie TPN 1999 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Izabella Luty