Numer inwentarzowy: T.E-08.59
Inne nazwy: Pod Wyżnim Tunelem
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1265 m n.p.m.
Wystawa otworu: NE
WGS84: N49.241907, E19.856118
WGS84: N49d 14.5144m, E19d 51.3671m
WGS84: N49d 14m 30.9s, E19d 51m 22.0s
UTM: Easting 416740, Northing 5454978, Zone 34
W prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak wciętego w zachodnim stoku Doliny Kościeliskiej, pod południową ścianą Żlebu z Bramką.
Drogi dojścia
Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy w pobliże bramy skalnej (Żeleźniakowej Bramy). Nie dochodząc do niej skręcamy na prawo (ku NW) i trawersujemy u podnóża skał do Żlebu z Bramką i dalej, na grzędę ograniczającą jego lewy orograficznie stok. Grzędą wznosimy się stromo za pierwsze zwężenie żlebu, gdzie widać wysoki, przewieszony próg skalny. Schodzimy na dno Żlebu z Bramką powyżej progu i podchodzimy do następnego zwężenia, w którym ściany żlebu są nakryte wąskim łukiem skalnym. Tworzy on malowniczą bramkę, owalną w przekroju. Tuż przed bramką, na wprost, u podnóża prawej orograficznie ściany żlebu, zakręcającej tu do zwężenia, spostrzegamy poszukiwany otwór. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Za okapem w niszowatym, płytkim zagłębieniu ściany, znajduje się myty otwór o szerokości 0,7 m i wysokości 0,4 m. Prowadzi on do korytarza opadającego na początku dość stromo, dalej prawie poziomego. Zaraz za otworem staje się on szeroki na ponad metr i wysoki na około 3,5 m. Prawa ściana korytarza jest płytowa, pochylona ku SE pod kątem 69o. Na wprost korytarz po 7 m kończy zwężająca się szczelina. Nieco wcześniej, na prawo wspinamy się zapieraczką na pochyły próg o wysokości 3,2 m. Nad progiem biegnie stromo do góry owalny w przekroju, myty korytarz (0,5x0,9 m). Ma on ten sam kierunek, co dolny ciąg i kończy się ślepo.
Jaskinia rozwinęła się na szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jej ściany są miejscami myte, w górnym korytarzu widać na nich spore zagłębienia wirowe. W pobliżu otworu występują drobne nacieki grzybkowe. Namulisko buduje głównie żółta glina jaskiniowa, z domieszką gruzu wapiennego. W górnym korytarzu dno jest skalne, bez osadów. Gleba tworzy garb w otworze i namywana jest do dolnego korytarza.
Jaskinia jest nieco wilgotna. Wyczuwa się w niej słaby przewiew. Światło rozproszone sięga do końca dolnego korytarza.
W otworze rozwijają się rośliny kwiatowe, paprocie oraz mchy, które sięgają do kilku metrów w głąb.
Faunę reprezentują liczne owady: różne gatunki pająków, ćmy i motyle (m.in. Scoliopteryx libatrix), muchówki i in. oraz przy otworze - ślimaki.
Historia
Historia eksploracji
Jaskinia znana była wcześniej W.W. Wiśniewskiemu, który w latach 1975-76 poszukiwał grot w rejonie Żeleźniaka. Wymienia ją w wykazie jaskiń masywu Kominiarskiego Wierchu używając nazwy „Pod Wyżnim Tunelem” i podaje orientacyjną długość 10 m (Wiśniewski, 1988). Możliwe, że nie znany mu był górny korytarz.
Historia dokumentacji
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację schroniska sporządziła w dniu 14 września 2003 r. I. Luty przy współpracy W. Sygowskiej. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu używając nazwy „Pod Wyżnim Tunelem”, podaje niektóre orientacyjne dane morfometryczne); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
