Numer inwentarzowy: T.D-08.02
Inne nazwy: Dziura pod Żlebem
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1043 m n.p.m.
Wystawa otworu: S
WGS84: N49.250958, E19.863875
WGS84: N49d 15.0575m, E19d 51.8325m
WGS84: N49d 15m 03.4s, E19d 51m 50.0s
UTM: Easting 417320, Northing 5455975, Zone 34
Na lewym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Żlebie nad Mostkiem.
Drogi dojścia
Od pierwszego mostku za Bramą Kraszewskiego idziemy w górę, ku zachodowi, wybitnym żlebem, aż do progu w jego ograniczeniu. Tuż pod progiem, po lewej (orograficznie) stronie żlebu znajduje się otwór jaskini. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Myty, półokrągły, szeroki otwór prowadzi do przedsionka, z którego odchodzą dwa korytarze. Prawy z nich (wschodni) jest bardzo obszerny. Po ok. 20 m widać w nim rozszerzenie. Przy NE ścianie filar skalny oddziela krótki korytarzyk, tworzący ucho skalne. Na wprost korytarz wznosi się, dalej przechodzi w wąską szczelinę, po kilku metrach zwężającą się w stopniu uniemożliwiającym przejście. Zachodni, wąski ciąg wiedzie na początku w dół, ku NWW. Po 5 m docieramy do skrzyżowania szczelin. Odchodzą stąd dwie krótkie, ciasne odnogi ku S i W, korytarz zaś skręca ku N, a po ponad 15 m zwęża się znacznie (nie do przebycia). Wcześniej odgałęziają się od niego niezwykle ciasne szczeliny: na prawo dwie, łączące się ze sobą oraz jedna na lewo.
Jaskinia rozwinęła się w ciemnych wapieniach środkowego triasu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany są myte. Namulisko tworzy materiał gliniasto-żwirowy z domieszką autochtonicznego gruzu wapiennego. Osad ten jest w wielu miejscach scementowany. Fragmenty skonsolidowanego, warstwowanego żwirowiska tworzą rodzaj mostków pod stropem wschodniego korytarza. Na dnie w glinie występują obtoczone fragmenty starego namuliska oraz konkrecje piaszczyste.
Jaskinia jest sucha. Światło sięga do ok. 7 m. Przewiewu nie wyczuwa się. W przedsionku obecne są rośliny kwiatowe oraz mchy i porosty. Występują w nim pająki, muchy i komary, a głębiej kości długie zwierząt.
Historia
Historia badań
W 1958 r. J. Rudnicki, w notatniku z prac terenowych naszkicował jaskinię i przedstawił uwagi o osadach. Dokładniej zbadał osady Wójcik (1960a,b, 1966a). Próby osadów przechowywane są w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie.
Historia eksploracji
Jaskinia znana była od dawna. W latach 50-tych zwiedzali ją grotołazi zakopiańscy. S. Zwoliński sporządził w 1952 r. jej plan oraz szkic terenowo-pomiarowy, używając nazwy Dziura pod Żlebem (materiały niepublikowane, zachowane w formie brudnopisu w ołówku).
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ plan sporządził 6.07.1976 r. J. Grodzicki przy współpracy J. i M. Różyczków. Obserwacje terenowe i pomiary położenia otworu przeprowadziła 16.08.1978 r. I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej i J. Milki. Fotografie otworu wykonał J. Milka. Wszystkie pomiary sporządzono taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował J. Grodzicki.
Bibliografia
Wójcik, Z. 1960a,b, 1967 (osady); Bac, M. 1963 (lokalizacja na mapie geologicznej); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie topograficznej); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
Rudnicki, J. 1957 - 1959 (szkic, uwagi o jaskini i osadach); [Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (plan i szkic terenowo-pomiarowy S. Zwolińskiego).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty