Jaskinia nad Arkadą

Drogi dojścia

Idziemy dnem wąwozu do pierwszego progu. Udajemy się dalej dnem wąwozu, skręcającym tu w lewo. Przed oczami mamy widok na skały Saturna i żleb wcinający się między nie, a odosobnioną skałę z prawej (za progiem jest to pierwszy żleb w prawym orograficznie zboczu wąwozu). Idziemy dalej dnem Wąwozu, który skręca w prawo (zwężenie między wysokimi skałami), a następnie ostrym łukiem w lewo. Za kolejnym zakrętem w prawo wychodzimy na rozszerzenie wąwozu o dnie częściowo porośniętym smrekami. Z rozszerzenia tego prowadzi w górę kilka żlebów (piąty z odchodzących w lewo na omawianym odcinku). Podchodzimy trzecim żlebem (licząc od ostatniego zakrętu). Jest on stromy, porośnięty roślinnością. Po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do maleńkiej skałki (wysokiej na około 2 m), przy której rosną jawory. Od nich idziemy w górę około 10 m, gdzie widnieje otwór Arkady. Po przejściu przez tunel Arkady (lub ominięciu go żlebem), 10 m od jego górnego wylotu, w tym samym paśmie skałek ograniczającym żleb po prawej orograficznie stronie (przed zwężeniem), widoczny jest nad 3,5 m prożkiem duży, owalny otwór Jaskini nad Arkadą. Dojście i zwiedzanie łatwe.

Opis jaskini

Od otworu wznosi się szeroki na 1,5 m korytarz, który w końcowej partii rozdziela się na dwa: prawy - poziomy, szybko obniżający się oraz lewy, rozwinięty powyżej 2,3 m prożku. Około 5 m od otworu, po prawej stronie znajduje się niewielki korytarzyk biegnący w prawo i powracający do korytarza głównego po około 1 m.

Jaskinia rozwinięta jest na szczelinie w wapieniach malmo-neokomu. W partiach przyotworowych brak nacieków, na ścianach widoczne jest lustro tektoniczne. W dalszych partiach występują drobne nacieki grzybkowe, a w korytarzach końcowych polewa kalcytowa. Namulisko złożone jest z gruzu skalnego i gliny. W partiach przyotworowych przeważa gruz, a dalej gruz wymieszany z gliną. W korytarzykach końcowych namulisko jest zróżnicowane: w prawym gliniaste, w lewym wyłącznie gruzowe. Pod gruzem znajdują się wg Wójcika (1960a,b, 1969a) częściowo zdiagenezowane żwiry allochtoniczne o zróżnicowanym składzie, których wyniki analiz publikuje.

Jaskinia jest wilgotna, lewym korytarzem sączy się woda, dużo wody kapie ze stropu. Światło sięga do około 5 m od otworu, taki też jest zasięg mchów i glonów.

Około 3 m od otworu znaleziono kość długą dużego zwierzęcia. W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ E. Sobiepanek-Krzyżanowska zebrała w jaskini następujące owady:

Collembola: Protaphorura armata;

Diptera: Speolepta leptogaster (14 lipca 1977 r. 1, 1). Jest to drugie w Polsce stanowisko muchówki Speolepta leptogaster. Po raz pierwszy gatunek ten został opisany ze sztolni w masywie Śnieżnika przez Paxa i Maschke w 1935 r. (Sobiepanek 1978);

pająki (Araneae): Cryphoeca silvicola. (1 juv.) oraz Lepthyphantes mengei- 5 lipca 1977 r. (1)- przy otworze.

Historia

Historia badań

Badania osadów prowadził w jaskini Z. Wójcik, fauny E. Sobiepanek-Krzyżanowska. Próby osadów znajdują się w zbiorach Muzeum Ziemi PAN w Warszawie.

Historia eksploracji

Jaskinia znana była zapewne od lat 50-tych. W archiwalnym sprawozdaniu za okres 0410.1959 r. S. Wójcika znajduje się relacja o zwiedzaniu w towarzystwie Z. Wójcika i M. Kruczka jaskiń w Wąwozie Kraków: "Zwiedzano także jaskinię odkrytą przez W. Habila w 1951 r., a nie zbadaną do tej pory (nie była też opisywana), dokonano bardzo ciekawych obserwacji naukowych, oraz sforsowano lewy ciasny korytarzyk." Odręcznie dopisano przy tym nazwę "Nad Mostem". Wzmianka ta dotyczy prawdopodobnie Jaskini Nad Arkadą. Pierwsze publikowane wiadomości pochodzą z prac Z. Wójcika (1960a,b), który używa nazwy "Za Arkadą", a w późniejszych pracach Jaskinię Nad Arkadą traktuje jako całość z tunelem Arkady (dawny korytarz rozdzielony zawaliskiem) i opisuje łącznie pod nazwą Arkada. Ponieważ są to obiekty rozdzielone, ze względów inwentaryzacyjnych można je traktować osobno.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację sporządziła w dniu 9 sierpnia 1977 r. R. Kardaś przy współpracy M. Kardasia i E. Kuźniak. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dokumentacja ta została opublikowana (R. Kardaś 1980). Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan wykonała R. Kardaś.

Bibliografia

Wójcik, Z. 1960a (analiza osadów); Wójcik, Z. 1960 b (analiza osadów, długość); Wójcik, Z. 1966a (dane morfometyryczne - łącznie z Arkadą, geologiczne, analizy osadów); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje w omówieniu pięter jaskiń); Wójcik, Z. 1969a (dane morfometryczne - łącznie z Arkadą i geologiczne); Sobiepanek, E. 1978 (o wystąpieniu Speolepta leptogaster); Kardaś, R. 1980 (opis inwentarzowy, plan); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie - bez nazwy); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

Wójcik, S. 1959, Sprawozdanie (relacja o zwiedzaniu i badaniach geologicznych, dane o odkryciu - o ile dotyczy to tej jaskini); Wójcik, S. 1959, Inwentarz jaskiń tatrzańskich (w spisie jaskiń dla Wąwozu Kraków wymienia "Jaskinię za Bramą"); Sobiepanek-Krzyżanowska, E. 1979 (fauna).

Opracowali

Jerzy Grodzicki

Regina Kardaś

Jaskinia nad Arkadą

Informacje ogólne

Dane morfometryczne

Współrzędne geograficzne

Lokalizacja otworu

Dokumentacja graficzna