Drogi dojścia
Opis jaskini
Otwór jaskini ma szerokość 3,5 m, a w najwyższym miejscu osiąga 1,5 m wysokości. W lewej jego części znajduje się duży kamień. Za otworem rozwija się ku południowi przestronny, nieznacznie opadający korytarz. Pod jego prawą ścianą płynie niewielki ciek wodny, znikający w otworze w osadach namuliska. Podążamy w głąb jaskini pod prąd cieku wodnego. Korytarz zwęża się do 1 m i zmienia kierunek na południowo zachodni. Po 9 m ciek wodny płynący do niedawna pod prawą ścianą korytarza przenosi się na lewą stronę; dochodzimy do miejsca jego wypływu ze ściany. Podążamy dalej już suchym korytarzem przez 0,5 m wysokości prożek skalny do końca dotychczasowego korytarza. Metr przed jego końcem, w ścianie z lewej strony znajduje się ciasne wejście do szczelinowego korytarza rozwijającego się równolegle do wcześniej opisywanego. Korytarze te oddzielone są od siebie płytą skalną. Wchodzimy w ciasny korytarz i po 4 m dochodzimy do wąskiego przejścia między ścianą, a leżącym tu kamieniem. Przełaz ten wprowadza nas do sali o owalnym dnie o średnicy ok. 2,5 m wysokiej na około 5 m. Dnem sali płynie woda spadająca kaskadowymi progami w południowej części sali; w północnej części sali znika ona w niedostępnej szczelinie. Jest to ta sama woda, którą wcześniej widzieliśmy w partiach wstępnych jaskini. Dalsza droga wiedzie do góry kaskadowymi progami, którymi płynie woda. Tuż nad nimi korytarz zwęża się do 0,5 m i skręca na zachód, by zaraz osiągnąć szerokość 0,3 m i nowy kierunek północno-zachodni. Za ciasnym przejściem korytarz rozszerza się i biegnie w kierunku zachodnim. Na dnie korytarza znajduje się rynna denna wypełniona płynącą wodą. Rynna ta zanika po 3 m, a korytarz po dalszych 3 m kończy się ślepo. W miejscu zakończenia rynny odchodzi boczny, krótki korytarzyk z niewielkim ciekiem wodnym i dwoma małymi progami w dnie; na dnie końcowej, niedostępnej szczeliny jest niewielka kałuża.
Jaskinia rozwinęła się w wapieniach triasu środkowego (anizyk) z przewarstwieniami dolomitów i wapieni dolomitycznych serii wierchowej. Skały te zapadające stromo ENE tworzą łuskę nasuniętą w kierunku depresji Szerokiej Jaworzyńskiej na wschodnim skłonie elewacji Koszystej. Jaskinia Wołoszyńska Wyżnia jest jaskinią typu powierzchniowego (grottes cutaneés), a zarazem dostępnym fragmentem krasowego systemu odwodnienia niewielkiego odcinka zbocza Wołoszyna. Rozwija się równolegle do powierzchni terenu, a dostęp do niej spowodowało rozcięcie zbocza przez niewielki boczny żleb. Wydaje się że jaskinia powstała u schyłku zlodowacenia Würm, kiedy to agresywne wody pochodzące z topniejącej pokrywy lodowej penetrowały rozmarznięte, przypowierzchniowe warstwy skalne.
Ściany jaskini są lite. W jaskini występuje namulisko gliniasto-kamieniste. Wśród kamieni występują otoczki skał krystalicznych pochodzące z niszczenia moren pokrywających zbocze w okolicach jaskini. W otworze występuje humus.
Światło rozproszone dociera 10 m. w głąb korytarza. Jaskinia jest wilgotna. W okresie wiosennych roztopów i po opadach przez całą jaskinie płynie ciek wodny, a na kaskadowych progach tworzą się wodospady. Wysoki poziom wody może uniemożliwić dotarcie do końcowych partii jaskini.
W otworze występuje roślinność zielona, w głębi w strefie zasięgu światła glony, porosty i mchy. Obserwacje fauny nie były prowadzone.
Historia
Historia badań
Historia eksploracji
Historia dokumentacji
Plan opracował K. Recielski.