Jaskinia Wołoszyńska Niżnia

     Otwór jaskini ma 0,5 m wysokości i podstawę 0,4 m. Wprowadza on przez krótki, ciasny korytarz do komory o wymiarach 5x3 m. Dno komory stanowi namulisko gliniasto-kamieniste, zaś po prawej stronie występują dwa zagłębienia wirowe o charakterze marmitów. Ku wschodowi komora przechodzi w szczelinowy korytarz, na początku którego znajduje się owalna studnia o głębokości 4 m o zagruzowanym dnie. Korytarz ten po 3 m kończy się niedostępną szczeliną. Jaskinia kontynuuje się stromą pochylnią rozwijającą się ku górze w kierunku południowo-zachodnim. Pochylnia rozcięta jest rynną denną o szerokości 0,3 - 0,6 m przechodzącą ku dołowi w szczelinę meandra. Pochylnia po 8 m doprowadza nas na krawędzi studni o głębokości 4 m, nad którą trawersujemy i wchodzimy do szerokiego na 1,5 m korytarza. Korytarz ten rozwija się w kierunku południowym; jest wznoszącą się, usłaną kamieniami pochylnią kończącą się po 9 m zawaliskiem. Na początku opisywanego korytarza w jego prawej ścianie znajduje się wypływ wody, która spada wodospadem o wysokości 4,6 m do studni. Na dno studni najdogodniej dostać się można wchodząc w szczeliną wcześniej opisywanego meandra w połowie pochylni. Meander doprowadza nas nad próg o wysokości 2,7 m, którym schodzimy do korytarza rozwijającego się na poziomie dna wcześniej opisywanej studni. Na dnie studni spadająca woda utworzyła niewielkie jeziorko średnicy 1 m, z którego bierze początek ciek wodny płynący korytarzem w kierunki północno-wschodnim, znikający wśród kamieni na końcu korytarza. Korytarz ten po 6 m zwęża się do szerokości 0,5 m, a następnie staje się niedostępny dla człowieka.

     Jaskinia rozwinęła się w wapieniach triasu środkowego (anizyk) z przewarstwieniami dolomitów i wapieni dolomitycznych serii wierchowej. Skały te zapadając stromo ENE tworzą łuskę nasuniętą w kierunku depresji Szerokiej Jaworzyńskiej na wschodnim skłonie elewacji Koszystej. Jaskinia Wołoszyńska Niżnia jest jaskinią typu powierzchniowego (grottes cutaneés), a zarazem dostępnym fragmentem krasowego systemu odwodnienia niewielkiego odcinka zbocza Wołoszyna. Rozwija się równolegle do powierzchni terenu, a dostęp do niej spowodowało rozcięcie zbocza przez niewielki boczny żleb. Wydaje się, że jaskinia powstała u schyłku zlodowacenia Würm, kiedy to agresywne wody pochodzące z topniejącej pokrywy lodowej penetrowały rozmarznięte, przypowierzchniowe warstwy skalne.

    Ściany jaskini są lite; w kilku miejscach na stropie obserwuje się niewielkie stalaktyty. W jaskini występuje namulisko gliniasto-kamieniste. Wśród kamieni występują otoczki skał krystalicznych pochodzące z niszczenia moren pokrywających zbocze w okolicach jaskini. W otworze i korytarzu wstępnym występuje humus.

   Światło rozproszone oświetla wstępny korytarz, dalej jaskinia jest ciemna. Jaskinia jest wilgotna. W okresie wiosennych roztopów i po opadach w jaskini płynie ciek wodny, a w 4 metrowej studni tworzy się wodospad, zasilający niewielkie jezioro na jej dnie.

    W otworze występuje roślinność zielona, w głębi w strefie zasięgu światła glony, porosty i mchy. Obserwacje fauny nie były prowadzone, jedynie Kowalski stwierdził ślady przebywania nietoperzy.