Dolina Małej Łąki, w prawym (or.) zboczu Doliny Małej Łąki, w podszczytowych partiach północnego zbocza Mnichowych Turni, w lewym (or.) stoku Głazistego Żlebu.
Drogi dojścia
Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki w kierunku Przełęczy Kondrackiej. Kilkaset metrów za odejściem perci do Niżniej Świstówki, z miejsca, gdzie za zakosami szlak dąży ku S podchodząc maksymalnie blisko do północnych zboczy Mnichowych Turni, opuszczamy go i idziemy do góry zygzakami, zboczem na lewo od stromego, trawiastego żlebku, ograniczającego od wschodu ściany tych turni. Tuż przed osiągnięciem trawiastej przełączki zwanej Mnichowym Siodłem trawersujemy zbocze trawiastą półeczką na prawo (ku W) około 15 m, w kierunku małej niszy pod skałą, widocznej również ze szlaku. Kilkanaście metrów przed niszą spotykamy ukryty w trawie otwór szukanej jaskini. Widać go z Przełęczy Kondrackiej oraz z Mnichowej Przełączki. Dojście bez trudności, w górnej części eksponowane, zwiedzanie wymaga użycia sprzętu jaskiniowego.
Opis jaskini
Otwór o wymiarach 1,2x0,7 m prowadzi do prawie okrągłej komórki o średnicy 2,5 m, oddzielonej od stoku niską przegrodą. W dnie komórki widać wąską rynienkę o głębokości do 0,5 m, wiodącą w głąb jaskini. Z komórki schodzimy kilka metrów opadającym stromo korytarzykiem, do zacisku. Dalej zjeżdżamy (ze stałych haków w komórce) 17,5-metrową, szczelinową studnią o przekroju zbliżonym do soczewki. Długość tej soczewki na początku wynosi 0,5-1,3 m, w środkowej części osiąga nagle do 11 m. Z rozszerzenia odchodzą do góry dwa niewielkie, ciasne kominki. W zawaliskowym dnie studni można przedostać się między wantami jeszcze 2 m niżej.
Jaskinia rozwinęła się w wapieniach urgonu wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów), na szczelinie o kierunku W-E. Stanowi ona prawdopodobnie jeden system z leżącą w bliskim sąsiedztwie Chudą Mnichową Studnią, powstałą na tej samej szczelinie. Ściany są myte, widać na nich rynienki krasowe. Dno stanowi zawalisko dużych bloków wapiennych. Domieszkę w namulisku stanowi drobny materiał (żwir i piasek) pochodzący ze skał krystalicznych oraz glina. W osadach Wołoszyn (1970) oznaczył szczątki kostne następujących gatunków nietoperzy: Myotis mystacinus, Myotis bechsteini, Myotis daubentoni orazszczątki Mustela erminea z rzęduCarnivora. W komórce przy otworze widać nieco gleby.
Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się silny przewiew. W początku lat sześćdziesiątych naszego wieku zbadano go przy użyciu trzech świec dymnych typu wojskowego (około 75 m³ dymu). Dym zniknął w zawalisku w ciągu kilku minut. Światło sięga nieco poniżej zacisku.
Przy otworze rozwijają się bujnie rośliny kwiatowe, głównie trawy, we wstępnej komórce widać paprocie, mchy, glony i porosty, które pokrywają częściowo ściany.
Faunę reprezentują owady (pająki, muchówki, chruściki, motyle, komary i in.), nietoperze, a przy otworze - ślimaki. Liczne kości znalezione na dnie pozostały po posiłkach grotołazów.
Historia
Historia badań
W początku lat sześćdziesiątych naszego wieku zbadano przewiew przy użyciu trzech świec dymnych typu wojskowego (około 75 m³ dymu). Badania fauny subfosylnej przeprowadził Wołoszyn (1970).
Historia eksploracji
Jaskinia została odkryta w 1961 r. przez M. Lewandowskiego (STJ KW Kraków). Grupa grotołazów z STJ poszerzyła otwór, a następnie, w dniach 6-13 września 1965 r. B. Koisar, M. Lewandowski, J. Mikuszewski, T. Paluszkiewicz oraz S. Patyk przekuli zacisk i dotarli do dna studni, której głębokość oszacowano wówczas na 30 m. Przeprowadzili też oni badania przewiewu. Opis inwentarzowy wraz z planem i przekrojem zamieścił Koisar (1970).
Historia dokumentacji
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację studni sporządziła w dniu 10 sierpnia 1978 r. I. Luty przy współpracy T. Ostrowskiego, a poprawki i uzupełnienia wniosła latem 1999 r. przy współpracy A. Paterka. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą (1978) oraz busolą Suunto (1999). Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów przeprowadzonych w dniu 23 września 1982 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Wójcik, Z. 1963b (informacja o eksploracji w 1962 r., bez nazwy, może dotyczyć opisywanej jaskini); Lewandowski, M. 1966 (wzmianka o eksploracji, bez nazwy); Wójcik, Z. 1966a (wysokość położenia otworu, lokalizacja na mapkach, w tym geologicznej pod nazwą Szczelina Mnichowa - dotyczy prawdopodobnie Jaskini Pomarańczarnia); Koisar, B. 1970 (opis inwentarzowy, plan i przekrój pod nazwą Pomarańczarnia); Wołoszyn, B. 1970 (fauna subfosylna); Wójcik, Z. 1968 (lokalizacja na mapce pod nazwą Szczelina Mnichowa - dotyczy prawdopodobnie J. Pomarańczarnia); Wójcik, Z. 1978c (uwagi o genezie, podaje nazwę Studnia w Babkach-Dziadkach); Kozik, A. 1972 (wymienia jaskinię o nazwie Szczelina Mnichowa podając głębokość 30 m - może dotyczyć opisywanej jaskini); Borowiec, W. i in. 1977, 1878 (dane morfometryczne, w nawiasie podano drugą, błędną nazwę „Chuda Mnichowa Studnia?” należącą do innej jaskini); Zembrzuski, J. 1979 (limit osobowejść); Kardaś, R. M. 1979c (wzmianka o wykonaniu dokumentacji); Kulbicki, P. 1980 (wymienia jako problem do eksploracji); Luty, I. 1982a (wzmianka o odnalezieniu i skartowaniu); Luty, I. 1982b (informacja o pomiarach sytuacyjno-wysokościowych położenia otworu); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński, R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne, w nawiasie podano drugą, błędną nazwę „Chuda Mnichowa Studnia?” należącą do innej jaskini, orientacyjna lokalizacja na mapie); Luty, I. 1989b (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i rysunku ścian Mnichowych Turni, dane historyczne); Cywiński, W. 1995 (wzmianka dotycząca położenia); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekroje i opis inwentarzowy).
Źródła
Koisar, B. 1962 (przekrój w skali 1:200).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
