Jaskinia Omszała

    Otwór jest ciasny, ma 0,8 m długości i 0,3 m szerokości. Prowadzi do 2-metrowej studzienki. Schodzimy nią do niewielkiej, ciasnej komórki, za którą opadają dwie strome pochylnie o kształcie rur. Omijając ich wyloty dostajemy się do krótkiego (około 4 m) ślepego korytarzyka wiodącego lekko do góry, ku W. Wracamy do pochylni i schodzimy jedną z nich. Rozdzielają je filary skalne, między którymi widać ciasne przejście. Od rury położonej bliżej otworu odchodzi stromo do góry, ku E, 4-metrowy, ciasny korytarzyk. Po kilku metrach pochylnie łączą się w jedną rurę. Uchodzi ona do poprzecznego, obszernego korytarza o wysokości około 3,5 m. Ku wschodowi, w dół, korytarz prowadzi nad 1,3-metrową studzienkę ze zwężeniem zbyt ciasnym, aby przejść. Rzucony tam kamień leci około 3 m do półki, a następnie nieco głębiej. W przeciwną stronę (ku W) korytarz kończy się niedostępną szczeliną. Przy jego południowej ścianie widać 2-metrową studzienkę, od której odchodzi krótka, ciasna szczelina, równoległa do poprzedniej.

    Jaskinia rozwinęła się w wapieniach cukrowatych anizyku (trias środkowy) wierchowej jednostki Ździarów (fałd Czerwonych Wierchów). Została wymyta na szczelinie zapadającej ku S pod kątem 53°. Ściany pokrywa miejscami cienka warstwa mleka wapiennego. Myte pochylnie pozbawione są osadów. W pozostałych korytarzach namulisko tworzy rumosz wapienny z domieszką okruchów granitoidów i gruboziarnistego piasku. W SW krańcu jaskini, w szczelinie pod studzienką, występuje mokra glina. W osadach widać ślady namytej gleby, znaleziono też kości nietoperzy.

    Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się bardzo silny przewiew ze studzienki położonej w jej najniższym punkcie. Światło rozproszone sięga do kilku metrów od otworu. W strefie okołootworowej rozwijają się głównie mchy i trawy. Faunę reprezentują nietoperze oraz owady troglokseniczne (min. muchówki, komary i ćmy).