Jaskinia Niedźwiedzia Niżnia

    Otwór ma kształt zbliżony do półokrągłego. Leżą w nim duże wanty zwężające przejście do kilkudziesięciu centymetrów. Za otworem ciągnie się nieco w dół korytarz. Po kilku metrach opada on 1,4-metrowym prożkiem, dalej biegnie prawie poziomo. Przy prawej stronie widać półkę skalną. W tym miejscu korytarz ma przekrój ósemki o wysokości około 2,5 m i szerokości 0,5 m. Po dalszych kilku metrach na lewo odgałęzia się krótka, ślepa szczelina, a na prawo, nad 0,7-metrowym prożkiem, wiedzie stromo do góry korytarzyk o przekroju soczewki. Zakręca on zaraz równolegle do ciągu głównego. Często spływa nim woda. Na wprost, w głównym korytarzu, pokonujemy płytkie jeziorko o długości kilku metrów. Nie można go przebyć bez zamoczenia. Za jeziorkiem drogę zagradza duża wanta. Na lewo od niej, po 1,5 m korytarz jest całkowicie zamulony. Na prawo wznosi się rurkowaty (o średnicy 0,4 m), nieco pochylony, 3-metrowy kominek. Nad nim poprzecznie przebiega myta, ciasna szczelina, która na prawo zaraz się kończy. Na lewo zakręca do góry i za zwężeniem również kończy się - jest zaklinowana wantami. Szczelina ta ma prawdopodobnie połączenie z wcześniejszym odgałęzieniem.

   Jaskinia rozwinęła się w szarych wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa fałdu Czerwonych Wierchów). Jest myta na szczelinie o kierunku W-E. Na ścianach występują drobne nacieki grzybkowe. Są one lepiej rozwinięte tylko w końcowym kominku i bocznym korytarzyku. Z. Wójcik (1966a, 1968) zamieścił uwagi o genezie. Zalicza jaskinię do V piętra według własnego podziału jaskiń tatrzańskich. Wiąże on jej powstanie z lokalnymi ciekami Doliny Miętusiej.

Namulisko przy otworze tworzy próchnica. Niegdyś głębiej występował rumosz z domieszką gliny. Podczas ostatnich akcji eksploracyjnych zasypano go warstwą gliny jaskiniowej pochodzącą z końca jaskini.

   Jaskinia jest wilgotna. Występuje w niej stały zbiornik wody. Nie zamarza on zimą. Zasilany jest strugami wody spływającymi okresowo z bocznych korytarzy. Przed pracami eksploracyjnymi prowadzonymi w latach 1992-94 występowały tam jedynie okresowe kałuże. Światło sięga do około 12 m. W jaskini nie wyczuwa się przewiewu.

   Przy otworze występuje bogata roślinność kwiatowa. Nieco głębiej sięgają mchy i porosty. Faunę reprezentują głównie owady. Przy otworze zauważono też ślimaki.

Jaskinię odkrył przypuszczalnie S. Zwoliński w 1936 r., albo nieco wcześniej. Zwoliński (1993) opisując wycieczkę z 5 sierpnia 1936 r. używa w stosunku do tej groty określenia „dawniej nam znana” i odnosi je do siebie oraz Goryckiego. Jaskinię nazwał Niedźwiedzią lub Niedźwiedzią Dolną, ale dopiero po znalezieniu wyżej położonej jaskini, w której znajdowały się kości niedźwiedzi. Spodziewał się znaleźć je i tu. Wraz z Goryckim podjął też próbę przekopania głównego korytarza w celu odkrycia dalszych ciągów. Zwoliński (1955b) pisze o znalezieniu przez siebie grot niedźwiedzich zwracając uwagę na celowość prowadzenia w nich badań paleontologicznych.
W 1992 r. członkowie Speleoklubu Warszawskiego podjęli eksplorację wybierając namulisko z głównego korytarza. W akcjach przeprowadzonych w dniach 20 oraz 25-27 sierpnia 1992 r. udział wzięli: S. Stefański, M. Gala, A. Majkowski, L. Grzejszczak. Eksplorację kontynuowali w marcu i lipcu 1993 r. M. Gala i P. Krzeczyński. Wykopano prawie 5 m korytarza i odkryto kominek w jego prawej odnodze.

K. Kowalski (1953a) zamieścił plan i opis inwentarzowy jaskini datowany na 29 września 1950 r. nazywając ją Niedźwiedzią Niżnią. Podał on błędną informację o odkryciu jaskini przez obu braci Zwolińskich za T. Zwolińskim (1948). Podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w dniu 7 lipca 1979 r. pomiary groty wykonał M. Kardaś przy współpracy E. Bednarek i T. Ostrowskiego, który sfotografował otwór.
Dokumentację nowo odkrytych partii sporządziła w ramach prac OW PTPNoZ I. Luty przy współpracy W. Kuczoka i J. Pośpiech w dniu 1 sierpnia 1994 r. Wszystkie pomiary przeprowadzono busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowany przez M. Kardasia w 1979 r. uzupełniła w 1994 r. I. Luty.

Zwoliński, T. 1948 (wzmianka o odkryciu przez T. i S. Zwolińskich); Zwoliński, T. 1951 (ditto); Kowalski, K. 1953a (plan i opis inwentarzowy); Zwoliński, S. 1955b (wzmianka o znalezieniu przez siebie Grot Niedźwiedzich); Kowalski, K. 1955a (niektóre dane morfometryczne); Zwoliński, T. 1958 (wzmianka o odnalezieniu jaskiń Niedźwiedzich z kośćmi niedźwiedzi jaskiniowych); Wójcik, Z. 1960b (wzmianka); Zwoliński, S. 1961 (wzmianka); Szulczewski, M. 1963 (lokalizacja na zdjęciu obrazującym budowę geologiczną okolicy); Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapie geologicznej); Wójcik, Z. 1968 (wzmianka o genezie); Kardaś, R. M. , 1980a (wzmianka o pracach dokumentacyjnych, bez nazwy); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka); Kronika 1994a (informacja o eksploracji); Kronika 1994b (wzmianka o eksploracji); Kronika 1995 (informacja o weryfikacji i uzupełnieniu dokumentacji, bez nazwy); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).

(brak informacji o źródłach)

Jerzy Grodzicki

Izabella Luty