Jaskinia Mała

  Otwór główny (południowy) rozdzielony jest filarem skalnym na dwie części: północna – szczelinowa, ma 2,1 m wysokości i 0,35 m szerokości (tędy wchodzimy do jaskini); południowa – o nieregularnym kształcie. Otwór północny ma 0,9 m szerokości i 0,6 m wysokości. Za otworem głównym znajduje się niewielka komórka (3x1x0,9 m) o dnie zasłanym wielkimi blokami skalnymi. Na prawo (ku NW) odchodzi od niej niski, ciasny korytarzyk, który zaraz rozdziela się. Ku S (na lewo) od niego wiedzie stromo do góry ukośna szczelina o zagruzowanym dnie, a od jej końca ku E biegnie bardzo wąska, pionowa szczelina, uchodząca z powrotem do wstępnej komórki. Ku N (na prawo) od rozdziela prowadzi niezwykle ciasny szczelinowy korytarzyk, od którego prostopadle na prawo odchodzi ciasny ciąg do otworu północnego (przejście utrudniają duże wanty), a na lewo – ślepa odnoga. Nieco dalej, na następnej prostopadłej szczelinie, widać krótkie odnogi (prawa z nich, zmierzająca w kierunku powierzchni, jest całkowicie zamulona).

Wracamy do rozdziela. Na wprost stąd (ku W), nad wantą tworzącą mały prożek, wiedzie główny korytarz. Jest on szczelinowy, o kształcie pionowej soczewki (1x0,35 m), prowadzi do ciągu przebiegającego prostopadle. Na lewo stąd wiedzie szeroki lecz niski, kilkumetrowy korytarz o gliniastym dnie, a z jego końca odchodzą ku SE i NW krótkie odnogi. Na wprost wznoszą się krótkie ciasne odnogi, rozdzielone płytą skalną. Na prawo (ku N) biegnie ciasny korytarzyk na początku szczelinowy, dalej meandrujący, myty. Kilka metrów za małą studzienką widoczną po lewej stronie, przechodzi on w ciąg zbyt ciasny, aby przejść.

 Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu „znad Schroniska” paraautochtonicznej jednostki wierchowej. Wchodzi w skład podziemnego systemu Szczeliny Chochołowskiej (Wójcik 1966a). Na ścianach występują nacieki grzybkowe, w głębi również mleko wapienne i małe stalaktyty. Dno w części wstępnej kamieniste, w głębi gliniaste, przy otworach – gleba. W namulisku znaleziono kości nietoperzy. Osady allochtoniczne jaskini badał Wójcik (1960a, b, 1966a). Składem przypominają one żwirowiska Jaskini Rybiej i zawierają materiał podobny do współczesnego żwirowiska potoku.

  Część końcowa ciemna, światło sięga do końca pierwszej komórki oraz około 2 m od otworu N. Przy otworach sucho, dalej wilgotno. Wyczuwa się przewiew między otworami.

  Roślinność zielona obecna jest w pobliżu otworów. Występują liczne owady troglokseniczne, szczególnie obficie reprezentowane przez ćmy Scoliopteryx libatrix. Ponadto znaleziono czarne pająki, muchy i komary. Kowalski (1955a) zebrał owady:

Lepidoptera: Scolipteryx libatrix L. Triphosa dubitata L. oraz nietoperze: Plecotus auritus L. Eptesicus nilssonii (Keyserling). E. Sobiepanek 2.09.1977 r. zebrała okazy Araneae: Meta menardi.