Drogi dojścia
Opis jaskini
Od otworu niskim, pochyłym tunelikiem o dnie pokrytym gruzem skalnym czołgamy się w dół, docierając po 9 m do wygodniejszego miejsca, gdzie w górę, ponad 2 m prożkiem odchodzi zakończona naciekiem szczelina (nie widać jej ostatecznego zakończenia). Korytarz rozszerza się tutaj w rodzaj salki o gruzowym dnie, za którą rozpoczyna się lód. Dalej wiedzie szeroki, wygodny korytarz, czy też salka (Lodowy Korytarz) o lodowym dnie. Prawdopodobnie w jego początkowej części zaczyna się około 6 m kominek, opisywany dawniej przez wszystkich eksploratorów (Korytarz do Wanty). Narzucał się on przy dużym zalodzeniu, po obniżeniu poziomu lodu o około 2 m został przeoczony podczas wykonywania niniejszej dokumentacji; Korytarz do Wanty zablokowany jest w górze ruchomą wantą zamykającą niemal cały przekrój korytarza. Za nią korytarz przełamuje się i opada, a wrzucane kamienie spadają daleko dając pogłos sugerujący dużą przestrzeń. Usunięcie bloku konwencjonalnymi metodami jest dosyć ryzykowne. Zacisk utworzony przez blok (Zacisk z Wantą) został dotychczas zapewne tylko raz pokonany, przez W. Augustyna, według którego za zaciskiem znajduje się około 30 m korytarzy (nieskartowane), wychodzących około 10 m powyżej otworu.
Lód pokrywający dno Lodowego Korytarza kończy się w jego najniższym punkcie (występuje tam rumosz). Dalej skalne dno wznosi się i korytarz kończy się ciasną szczeliną, z której latem wypływa powietrze w kierunku otworu jaskini. Z najniższego punktu czołgamy się w prawo niskim korytarzykiem, po chwili trafiając na lód. Następujący 3,5 m dalej pochyły, lodowy próg daje się pokonać zapieraczką, jednakże przy silniejszym wytopieniu może być potrzebna lina.
Po zejściu progiem dostajemy się do partii pod lodem, o dnie pokrytym rumoszem i wielkimi blokami. Z niewielkiej salki, w której się znaleźliśmy, w prawo wiedzie korytarzyk pod korek lodowy, rozwinięty między skalną ścianą z lewej strony i rumoszem dennym, a lodem z góry i z prawej. Z tej samej salki możemy też zejść w lewo przez 1,5 m prożek z dużej wanty do wysokiej na około 3 m salki. Salkę tę od poprzedniej oddziela wielka wanta stanowiąca jej ścianę. Zasłane rumoszem dno opada do najniższego punktu jaskini (-14 m). Przedstawiona w opisie konfiguracja jaskini ulega znacznym zmianom w zależności od stanu zalodzenia (ze względu na silne wahania jego poziomu).
Eksploratorzy Studni w Kazalnicy Miętusiej (T.E-11.12) stwierdzili połączenie głosowe pomiędzy najwyższym punktem tej jaskini (zalodzony korytarzyk nad Toporową Studnią) a Jaskinią Lodową Miętusią (Fuja 1998b).
Jaskinia stanowi system bez wyraźnych śladów działalności wody (występują one tylko w pierwszym bocznym kominku z zaciskiem), założony prawdopodobnie na strefie spękań tektonicznych w obrębie wapieni robaczkowych, a być może częściowo także podściełających je dolomitów płytowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). W nie zalodzonych fragmentach jaskini dno pokrywa rumosz i bloki skalne. Woda występuje głównie w postaci lodu, którego ilość ulega znacznym wahaniom. Wypełnia on dno korytarza i tworzy ściany, a nawet strop wchodzących pod korek lodowy korytarzy oraz okresowo pokrywa miejscami ściany w postaci lodospadów. Siarzewski (1994) wzmiankuje też o okresowym występowaniu stalaktytów lodowych oraz zasypywaniu śniegiem partii przyotworowych.
Jaskinia ma mikroklimat zimny dynamiczny. Latem występuje bardzo silny przewiew powietrza od wnętrza ku otworowi. Światło sięga jedynie do początkowych partii wstępnego korytarzyka.
Roślinność nie występuje. W jaskini przebywają owady i muchy. Zaobserwowano je w rejonie kominka zakończonego zaciskiem za wstępnym korytarzykiem, a ćmy w dolnych partiach pod lodowym prożkiem.
Historia
Historia eksploracji
Odkrycie jaskini jest związane z eksploracją wspinaczkową ściany Kazalnicy, prowadzoną przez L. Nowińskiego. Według informacji W.W. Wiśniewskiego nastąpiło to w lipcu 1963 r. L. Nowiński i R. Rodziński (KW Kraków) wyeksplorowali wówczas pierwsze 12 m jaskini. Można więc przypuszczać, że osiągnęli oni rejon pierwszego, bocznego odgałęzienia - kominka (obecnie, przy braku lodu, głębokość - 3,0 m). W następnych latach - do 1969 r. - L. Nowiński poznał jaskinię aż po Korytarz do Wanty (wg informacji I. Luty). Podczas poszukiwawczej wyprawy Speleoklubu Warszawskiego PTTK (3 września - 5 października 1970 r.) Przeprowadzono trzy akcje, poświęcone rozkuwaniu lodowych zacisków. Posunięto się wówczas około 5 m w głąb masywu, osiągając całkowicie zalodzoną salkę, nazwaną Syberią, której lewą ścianą spływał lodospad. Za salką znajdował się nie pokonany wówczas zacisk lodowy, za którym korytarz, niemal w całości wypełniony lodem, kontynuował się na całej, widocznej z salki przestrzeni około 5 m. W pracach tych, kierowanych przez M. Rutkowskiego, brali udział m.in. M. Gientka, I. Gmaj, Z. Krawczyk, I. Luty, W. Przybyszewski, M. Różyczka, J. Tatarek. Osiągnięty wówczas punkt znajdował się na obszarze Lodowego Korytarza między punktami -5,0 i -7,2 według niniejszej dokumentacji. Jak wynika ze szkicu W. Przybyszewskiego, lód zaczynał się wtedy pod pierwszym bocznym kominkiem (–3,0 m). Otwór jaskini został wtedy zakryty w nadziei, że spowoduje to wytopienie lodu.
W 1975 r. (Pod koniec września, prawdopodobnie od 25 do 1 października) w jaskini działali uczestnicy wyprawy Krakowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego, kierowanej przez A. Ciszewskiego. Stan lodu był wówczas wyższy niż przedstawiony w niniejszej dokumentacji. Ze szkicu A. Górnego (archiwum W.W. Wiśniewskiego) wynika, że bocznym kominkiem nad punktem -3,0 spływał język lodu, a wejście do Korytarza Lodowego znajdowało się nad 1,5 m progiem. Szkic nie obejmuje niestety dalszych partii i trudno jest ustalić najdalszy punkt wówczas osiągnięty. Według informacji uzyskanych od A. Ciszewskiego punkt ten znajdował się tuż przed końcem Korytarza Lodowego. Mimo relacji o odkryciu kilkunastu metrów ([Kronika] 1976) należy sądzić, że nie przekroczono stanu poznania z 1970 r. - prawdopodobnie stan poznania jaskini porównywano z wynikami eksploracji L. Nowińskiego; wyniki eksploracji prowadzonej przez Speleoklub Warszawski mogły być nieznane wobec dość ogólnego brzmienia informacji, opublikowanej jedynie w (trudno dostępnej wówczas) Wiercicy.
Według informacji I. Luty w dniu 6 lipca 1976 r. stan lodu był znacznie wyższy, niż w latach poprzednich - dno było pokryte śniegiem i lodem już od otworu, a w rejonie punktu -5,0 korytarz był całkowicie zablokowany lodem. Jednak w sierpniu tego roku lód ustąpił na tyle, że ekipa z Sekcji Grotołazów AKT Wrocław (kierowana przez T. Brysia, uczestniczyło około 10 osób) bez trudności weszła do partii pod lodem, odkrywając około 18 m nowych partii i osiągając dno jaskini (-14 m). Zaatakowano również niezwykle trudny Zacisk z Wantą, za który przedostał się tylko W. Augustyn, odkrywając około 30 m korytarzy i osiągając najwyższy punkt jaskini (informacja W. Augustyna). Partie te nie zostały pomierzone.
Historia dokumentacji
W kolejnych latach stan lodu ponownie był tak wysoki, że uniemożliwiał osiągnięcie końca Lodowego Korytarza (relacja A. Sadowskiej z wejścia w dniu 1 września 1984 r. oraz I. Luty z końca sierpnia 1994 r.).
Jedyny do czasu inwentaryzacji OW PTPNoZ opublikowany opis jaskini wraz z lokalizacją na fotografii opracowali B. Koisar i Ch. Parma (1971). prezentowana dokumentacja jaskini została wykonana w oparciu o pomiary busolą geologiczną Meridian, klinometrem Freiberg i taśmą parcianą. Położenie otworu określiły pomiary wykonane 14 sierpnia 1981 r. przez zespół Koła Naukowego Geodetów AGH kierowany przez W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował R.M. Kardaś.