Numer inwentarzowy: T.D-08.18
Inne nazwy: Jaskinia Żwirowa, Żwirowa Dziura
Gmina: Kościelisko (gmina wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1190 m n.p.m.
Wystawa otworu: SSW
WGS84: N49.248720, E19.868597
WGS84: N49d 14.9232m, E19d 52.1158m
WGS84: N49d 14m 55.4s, E19d 52m 06.9s
UTM: Easting 417660, Northing 5455721, Zone 34
Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Organach. Otwór znajduje się dokładnie w linii spadku Okna Zbójnickiego Wyżniego T.D-08.10, w dolnej części ściany, około 10 m na wschód od południowego otworu Jaskini Naciekowej T.D.08.54.
Drogi dojścia
Idziemy dnem Doliny Kościeliskiej, następnie do góry szlakiem wyprowadzającym z południowego otworu Jaskini Mroźnej T.D-08.07. Od tego otworu nieznakowaną percią idziemy na prawo do góry, pod skałami, omijamy otwór Jaskini Zimnej, a następnie wznosimy się w górę stromym żlebem. Mijamy odejście drogi do Jaskini Naciekowej i Szczeliny nad Zimną i tuż za żebrem skalnym skręcamy na lewo do stromego żlebu. W miejscu, gdzie zaczyna się podejście do Jaskini Trójotworowej T.D-08.17, trawersujemy zbocze na prawo percią wiodącą do Jaskini Białej. Niebawem napotykamy pod skałką szeroką, płytką Dziurawą Kolebę T.D-08.45. Stąd dalej ku południowi, niewyraźną percią trawersującą zbocze. Za skalną grzędą skręcamy na lewo, stromo do góry, i po kilkudziesięciu metrach docieramy pod główną ścianę Organów. Otwór Jaskini Krwawego Nosa jest dwuczęściowy, rozdzielony dużą, zaklinowaną około 9 metrów nad podstawą ściany wantą. Nad wantę wspinamy się przewieszonym progiem (trudności IV). Dojście w końcowej części bardzo trudne (niezbędna lina), zwiedzanie uciążliwe (ciasno).
Opis jaskini
Otwór ma ponad 5 metrów wysokości. Jego dolna część (o wymiarach 0,4x2,5 m) prowadzi do niezwykle wąskiej szczeliny, zakończonej ślepo po 9 metrach. Górna część otworu (o wymiarach 1,2x2,5 m) wiedzie do mytej, prawie okrągłej komory, skąd ku ENE, ponad półmetrowym prożkiem odchodzi 3-metrowy korytarzyk o kształcie rury, kończący się na poprzecznej, wysokiej szczelinie. W dnie komory widać wąskie przebicie do dolnej części groty.
Jaskinia powstała na szczelinach w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany jej górnej części są myte. We wschodnim korytarzyku występują nacieki grzybkowe. Namulisko w dolnej szczelinie stanowi glina z domieszką gruzu wapiennego. Na wschodniej ścianie komory, w pobliżu otworu zachowało się silnie scementowane żwirowisko allochtoniczne z dużymi otoczakami kwarcu, granitów i gnejsów. Namulisko było badane przez Wójcika (1960a,b, 1966a), który uważa jaskinię (opisaną przez niego jako „Żwirowa Dziura”) za plioceński ponor Potoku Kościeliskiego i zalicza ją do VII piętra tatrzańskich jaskiń wg własnego podziału piętrowego.
Grota jest sucha, światło dociera około 5 m w głąb; przewiewu nie wyczuwa się.
Rośliny zielone występują przy otworze, głębiej sięgają porosty. W Korytarzach zauważono owady (min. ćmy i chruściki).
Historia
Historia eksploracji
Jaskinia została odkryta latem 1934 r. przez S. Zwolińskiego i J. Zahorskiego, jednak wówczas nie dotarli oni do jej górnej części, nie nadali jej także nazwy. W późniejszym okresie, z powodu pewnego podobieństwa otworu do otworu Jaskini pod Ostrewką oraz podobnych trudności dojścia, grotołazi zakopiańscy nazwali opisywaną grotę „Jaskinią Krwawego Nosa” i pod taką nazwą została wskazana w trakcie prac inwentaryzacyjnych przez E. Winiarskiego. Nazwę tą znał także Wójcik (1960 a) opisując badania osadów „w Jaskini Żwirowej, zwanej Krwawym Nosem” (niewątpliwie badania te dotyczyły omawianej jaskini). W następnych pracach (1960b, 1966a) stosuje już tylko nazwę „Żwirowa Dziura” do omawianego obiektu.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ latem 1976 r. został sfotografowany otwór, a w dniu 9 lipca 1977 r. I. Luty przy współpracy M. Burkackiego sporządziła dokumentację jaskini. W lipcu 1993 r. I. Luty uzupełniła obserwacje terenowe. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.
Bibliografia
Wójcik, Z. 1960 a (wzmianka o osadach); Wójcik, Z. 1960b, 1966a (niektóre dane morfometryczne, osady, wiek, geneza - pod nazwą Żwirowa Dziura); Gradziński, R. i in. 1985a (zlokalizowana na mapie pod nazwą Jaskinia Krwawego Nosa); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o odkryciu, lokalizacja, opis i szkic otworu); Jaskinie TPN 1993b (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty
