Dolina Kościeliska, na lewym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, w jego środkowej części.
Drogi dojścia
Z Hali Pisanej idziemy dnem Wąwozu Kraków do charakterystycznego rozszerzenia zwanego Rynkiem. Stąd odchodzą dwie ważne perci: jedna, prowadząca prawym (or.) trawiasto-piarżystym stokiem na Przełączkę za Saturnem i druga, prowadząca początkowo na W, a następnie ku SW stromym, porośniętym roślinnością przeciwległym stokiem do żlebu między skałkami lewego or. zbocza - stanowiąca obejście progów, położonych dalej w Wąwozie. Tą niezbyt wyraźną percią wznosimy się (nieco wstecz) wzdłuż podnóża wysokiej skały zamykającej Rynek od południa, nazywanej Kościołem Mariackim. Posuwamy się około 100 m w kierunku wylotu żlebu, przed którym, w ścianie skałki widać - u dołu skośnego zacięcia, przechodzącego wyżej w okap - ukośny, szczelinowy otwór Jaskinia Piarżystej T.F-09.03. Nie wspinamy się do jej otworu tylko trawersujemy pod wylotem żlebu i następnie podchodzimy około 10 metrów w górę w skos, u podnóża skałki, ograniczającej żleb z lewej (or.) strony (wyżej znajdują się w niej otwory Jaskini Zakosistej – T.F - 09.04), gdzie znajduje się szukany otwór. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini
Otwór znajduje się w głębi wstępnej niszy, szerokiej na około 14 m i zamaskowanej od dołu roślinnością. Otwór jest niezbyt wysoki (1,35 m) i prowadzi do mytego tunelu o szerokości 0,4 - 0,8 m. Ma on przekrój owalny lub kolisty, dno naprzemian lekko wznosi się i opada. Po około 7 metrach korytarz spiętrza się małym, 0,7 m wysokości prożkiem. Korytarz jest na ogól niski (0,8 - 1,3 m), tylko miejscami strop podnosi się do 2,2 m. W końcowej części, po prawej stronie znajduje się niewielkie obejście z małą kałużą wody z naciekiem.
Jaskinia powstała na szczelinie tektonicznej, we wstępnej części jaskini prawie pionowej, w dalszej części pochylonej ku N pod kątem 60° - 70° w obrębie wapieni malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Prawie całe dno jaskini zaściela zagliniony skalny gruz i żwir, częściowo scementowany. Żwiry spotyka się głównie w końcowej części jaskini, gdzie jest nieco rozkopane. W otworze i wstępnej części korytarza namulisko składa się z gruzu i gleby. Rudnicki (materiały archiwalne) stwierdził w namulisku końcowej części korytarza występowanie fragmentów "starszego silnie scementowanego węglanem wapnia żwirowego namuliska, składającego się z otoczaków margli albu, granitów, piaskowców liasu i kajpru i in." Wójcik (1960a,b, 1966a) opisuje ze środkowej części korytarza wapienie i dolomity środkowego triasu, wapienie malmu, piaskowce i łupki dolnego i górnego triasu, kwarc, skalenie, limonit i kości, podkreśla natomiast (1960b) brak margli albu. Ściany, a miejscami i dno pokrywają utwory naciekowe - polewy i nacieki grzybkowe, te ostatnie osiągają 1 cm wysokości i są dobrze wykształcone.Na namulisku stwierdzono obecność dwóch niewielkich (5 - 7 cm) kości długich.
Jaskinia jest wilgotna, woda kapie ze stropu, w bocznym obejściu znajdowała się kałuża (dokumentacja była sporządzana po 4 dniach opadów, jednak obserwacje dokonane w dniu 13 lipca 1977 r. stwierdzają także spływanie wody po ścianach i występowanie kałuż). Miejscami wyczuwalny był lekki przewiew. Światło rozproszone sięga do prożka.
Roślinność występująca w strefie przyotworowej to głównie mchy, kwiatowe są nieliczne.
Faunę reprezentują liczne owady - ćmy, muchy, komary. W dniu 13 lipca 1977 r. E. Sobiepanek-Krzyżanowska stwierdziła występowanie Trichocera maculipennis(1 ♂) – Diptera. O okresowym przebywaniu w jaskini nietoperzy może świadczyć niewielkie nagromadzenie substancji będącej prawdopodobnie ich kałem.
Historia
Historia badań
Wójcik (1960a,b, 1966a) zbadał osady. Próbka pobrana w czasie badań znajduje się w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie.
Historia eksploracji
Okrycie jaskini miało miejsce w dniu 15 maja 1932 r. (Zwoliński, 1993).
Historia dokumentacji
W trakcie inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ faunę w dniu 13 lipca 1977 r badała E. Sobiepanek-Krzyżanowska, a obserwacje terenowe tego samego dnia zebrali E. Kuźniak, M. Burkacki i P. Herzyk. Dokumentację jaskini sporządził w dniu R.M. Kardaś przy współpracy J. Książaka. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował R.M. Kardaś.
Bibliografia
Zwoliński, S. 1954a (wzmianka o odkryciu, bez nazwy); Stecki, K. [jr.] 1956 (wzmianka o odkryciu); Wójcik, Z. 1960a (wyniki analizy osadów); Wójcik, Z. 1960b (wyniki badań osadów, wysokość nad dnem Wąwozu); Wójcik, Z. 1966a (osady, obserwacje geologiczne, dane morfometryczne); Wójcik, Z. 1968 (osady); Wójcik, Z. 1969a (dane morfometryczne i geologiczne); Kropiwnicka, M., Burkacki, M. 1976 (informacja o pracach inwentaryzacyjnych); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński, S. 1993 (plan i opis z 1932 r); Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Źródła
Rudnicki, J. 19571959 [notatnik terenowy], (opis jaskini datowany na 17 września 1959, lokalizacja na szkicu); Wójcik, S. 1959, Inwentarz jaskiń tatrzańskich (wymienia w spisie jaskiń Wąwozu Kraków); Sobiepanek-Krzyżanowska, E. 1979 (fauna); [Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (szkic terenowo-pomiarowy Jaskini Zakosistej i sąsiedniej - prawdopodobnie Jaskini Ciasnej - w archiwum Zwolińskich);
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Rafał M. Kardaś
