Jasiowa Dziura

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: T.E-11.25
Inne nazwy: K-19
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1581 m n.p.m.
Wystawa otworu: NE

Dane morfometryczne

Długość: 40.0 m
Deniwelacja: 25.0 m (-25.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.241348, E19.900352
WGS84: N49d 14.4809m, E19d 54.0211m
WGS84: N49d 14m 28.9s, E19d 54m 01.3s
UTM: Easting 419959, Northing 5454868, Zone 34

Lokalizacja otworu

Dolina Mietusia, Wielka Świstówka, w Twardej Ścianie, u podnóża jej górnego spiętrzenia, nad wielkim, trawiastym zachodem dzielącym dolne i górne piętro ściany (kontynuuje się on w lewo, jako IV półka Twardych Spadów).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z dna Doliny Miętusiej przez Dziurawe idziemy do kociołka za Dziurawymi Turniczkami (jak do Omszałej Szczeliny T.E - 11.37), następnie trawersujemy kociołek i wchodzimy na grzędę, ograniczającą go od SE i łączącą lewą z turniczek z Twardą Ścianą. Tu zaczyna się wielki zachód, porośnięty trawą, lepiężnikiem i kępami kosówki. Udajemy się nim pod skały górnego spiętrzenia Twardej Ściany i po około 20-30 m, w miejscu gdzie zachód zaczyna się gwałtownie obniżać, pod silnie przewieszoną skałą widać nyżę, w której znajduje się Zawaliskowy Korytarz T.E - 11.24. Stąd schodzimy zachodem stromo w dół za lewą z Dziurawych Turniczek, na rozległy trawnik ponad dolnym piętrem ścian nad Wielką Świstówką. Zaraz po zejściu skręcamy w prawo i pokonując w najdogodniejszym miejscu pas ścianek przecinający trawy, dostajemy się na wyższe piętro zachodu - szeroką, trawiastą półkę pod pionową ścianką. Tu skręcamy w prawo i po kilkunastu metrach, w miejscu gdzie półka praktycznie zanika, znajdujemy szczelinowy otwór jaskini. Dojście łatwe, zwiedzanie ze względu na zaciski bardzo uciążliwe, wymaga sprzętu wspinaczkowego.

Opis jaskini

      Zaraz za wąskim otworem znajduje się poziomy i niski pierwszy zacisk, za którym dno opada wstępnym, niespełna metrowym prożkiem. Po pokonaniu zacisku znajdujemy się w niewielkim rozszerzeniu pionowej szczeliny tektonicznej o mytych ścianach z wystającymi żebrami skalnymi. Szczelina ta jest wejściem do studni. Na jej wstępie pokonujemy następne, bardzo ciasne zwężenie (zacisk II), a kilka metrów niżej - zacisk III. Wszystkie te zaciski, zwłaszcza w drodze powrotnej, są dla osoby o średnich rozmiarach bardzo trudne i uciążliwe, a dwa niższe - także trudne technicznie.

      Za zaciskiem III studnia stopniowo rozszerza się. Szerokość jej wynosi około 1 m, miejscami do 2 m. W głębi górnej części tego odcinka jaskini odchodzi w głąb masywu szczelina, nie zbadana szczegółowo do końca. Studnia miejscami jest podzielona na dwie odnogi. Poniżej drugiego mostu stajemy na zasłanym gruzem i wantami dnie. Do tego miejsca jest możliwe schodzenie klasyczne z asekuracją. Posuwając się w głąb masywu możemy się stąd przedostać przez szczelinę do bocznej studzienki, mającej około 2 m głębokości. W przeciwnym kierunku opada krótka pochylnia o gruzowym dnie do kontynuacji studni. Zaraz za przewieszoną krawędzią studnia rozszerza się dzwonowato i po około 5 m wolnego zjazdu stajemy w sporej końcowej salce o wymiarach około 8 na 4 m. Dalsze przejście blokuje namulisko zaściełające całe dno.

      Jaskinia w swej górnej części ma charakter szczelinowy, partie przy dnie (salka) są zawaliskowe (możliwe, że wiąże się to ze zmianą litologii skał). Rozwinięta jest w obrębie kompleksu dolomitów i wapieni robaczkowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów).

      Namulisko stanowi przeważnie autochtoniczny gruz i bloki zawaliska. Jaskinia jest wilgotna; światło sięga w okolice III zacisku. Roślinność występuje tylko w otworze, fauna nie była obserwowana.

Historia

Historia eksploracji

Wstępne partie jaskini (od otworu do II zacisku) były eksplorowane w dniu 16 sierpnia 1971 r. przez J. Chrobaka i M. Rutkowskiego ze Speleoklubu Warszawskiego PTTK oraz P. Podobińskiego (Koło Jaskinioznawcze PTTK, Zakopane). Nie wykluczone jednak, że ta część jaskini lub jej otwór były znane już dawniej. W 1977 r. głębokość jaskini (oceniana na podstawie czasu spadku kamieni rzucanych przez zacisk do studni - informacja ustna W.W. Wiśniewskiego) oceniana była na około 20 m (Borowiec i in. 1977, 1978).

Historia dokumentacji

W trakcie prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ w dniu 1 września 1979 r. wyeksplorowano partie za II zaciskiem. Po rozszerzeniu II zacisku R.M. Kardaś asekurowany przez H. Hercman osiągnął dno jaskini, wykonując szkic odkrytych partii. Otwór został zlokalizowany pomiarami wykonanymi w dniu 14 sierpnia 1982 r. przez zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierunkiem W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Szkic opracował R.M. Kardaś.

Bibliografia

Borowiec, i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Kardaś, R.M. 1980a (o wynikach eksploracji w 1979 r.); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie, bez nazwy); Gradziński, R. I in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja); Kardaś, R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Jaskinie TPN 1996 (przekrój - szkic, opis inwentarzowy).

Źródła

Przybyszewski, W. 1971 (szkic planu, przekroju i lokalizacji pod symbolem K-19).

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Rafał M. Kardaś