Gawra

    Szeroki (3 m) i niski (0,6 m) otwór przecięty pionową szczeliną o wysokości 2,3 m prowadzi do niskiej komory wstępnej (3,5x2,5x0,5 m). Odchodzą od niej ku NE dwa zwężające się korytarzyki, zamknięte namuliskiem. Północno-zachodni, ciasny korytarzyk przechodzi w rurę. Po 4 m skręca on w lewo, wznosi się i przez zacisk prowadzi do salki o wymiarach 2,5x5,5 m, wysokiej do 2,5 m.

    Jaskinia została wymyta na szczelinach w wapieniach malmo-neokomu (wg Rudnickiego 19571959) lub urgonu (wg Wójcika 1966a, 1969a) wierchowej serii autochtonicznej. Jej ściany są zwietrzałe. Na ścianach i spągu miejscami widać fragmenty polewy naciekowej i mleka wapiennego oraz nacieki grzybkowe. Namulisko tworzy próchnica, rumosz wapienny, duże wanty oraz w głębi glina.

    Jaskinia jest wilgotna. Salka jest wyraźnie lepiej izolowana od wstępnej części jaskini. Światło odbite sięga do korytarzyków. Wyczuwa się przewiew w dłuższym (zachodnim) korytarzyku, w zacisku.

    Roślinność kwiatowa rozwija się przy otworze, do 2 m sięgają mchy i porosty. Faunę reprezentują ślimaki i owady.

W czasie prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ w dniu 12 lipca 1977 r. E. Sobiepanek-Krzyżanowska zebrała następujące okazy fauny:

Gastropoda: Helicygona cingulella

Diptera: Speolepta leptogaster– 2 larwy, 2 osłonki poczwarek. W otworze znaleziono kości żebrowe dużego zwierzęcia.

Wójcik (1966a) zbadał osady schroniska.

Jaskinia została odkryta w 1954 r. przez grotołazów zakopiańskich, którzy później prowadzili w niej prace ziemne. W latach 1957-1959 J. Rudnicki, podczas badań geologicznych tego rejonu, sporządził szkic lokalizacyjny (w 1957 r.) oraz plan i opis groty datowany na 17 września 1959 r. Otwór wskazał mu K. Stecki jr podając nazwę Gawra. Materiały J. Rudnickiego nie zostały opublikowane, zawarte są w archiwalnym notatniku terenowym. Autor ten wzmiankuje też o znalezieniu w komorze wielu napisów. Wzmiankę o odkryciu (bez podania daty) zawiera publikacja Zwolińskiego (1955a), dokładniejsze dane podał Rajski (1988).

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ materiały terenowe zebrali w dniu 10 lipca 1977 r. E. Kuźniak, R. i M. Kardaś. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. W dniu 12 lipca 1977 r E. Sobiepanek-Krzyżanowska przeprowadziła badania fauny, a T. Ostrowski wykonał fotografię otworu. Latem 1993 r. I. Luty uzupełniła obserwacje terenowe. Istnienie salki za zaciskiem stwierdzili J. i J. Nowakowie oraz S. Gołosz w dniu 2.11.2008 r. Domiary wykonał J. Nowak w dniu 11.11. 2008 r. Uzupełniony plan i opis nowych partii opublikował Nowak (2008b). Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan uzupełniony wg J. Nowaka, opracowała E. Kuźniak.

Zwoliński, S. 1955a (wzmianka dotycząca odkrycia); Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne i geologiczne, ogólna wzmianka o osadach, lokalizacja); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje); Wójcik, Z. 1969a (lokalizacja na mapie geologicznej, niektóre dane morfometryczne i geologiczne); Rajski, M. 1988 (dane dotyczące historii odkrycia); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1: 10 000); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, niektóre dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy); Nowak, J, 2008b (plan, opis nowych partii, dane morfometryczne).

Rudnicki, J. 19571959 (notatnik terenowy – plan i opis); Wójcik, S. 1959 (wymienia w opracowywanym przez siebie od 1959 r. inwentarzu jaskiń); Sobiepanek-Krzyżanowska, E. 1979 (fauna).

Jerzy Grodzicki

Eugenia Kuźniak | Izabella Luty