Dziura w Wantach

    Otwór o kształcie zbliżonym do okrągłego ma około 3,5 m średnicy. Za otworem schodzimy stromo 8-metrowym, obszernym, piarżystym korytarzem do komory wstępnej. Stąd na lewo wstecz, do góry, w kierunku powierzchni (widać światło dzienne), prowadzi zwężający się korytarzyk, zakończony szczeliną zbyt wąską aby przejść. Z komory na wprost, za leżącymi pod ścianą wantami, widać otwór wiodący do bardzo ciasnych, niewielkich kominków z bocznymi, poziomymi odgałęzieniami. Rozwinięte są one w ruchomym zawalisku; łączna długość tych ciągów wynosi 22 m. Z komory na prawo, po kilku metrach dochodzimy nad 2-metrowy próg. Stąd na lewo (ku SW) prowadzi korytarz dzielący się po 6 metrach na dwie, ślepo zakończone odnogi. Schodzimy przez wspomniany wyżej, 2 m próg. Na prawo spod niego docieramy przez zawalisko nad 3-metrowy próg, którym schodzimy do wysokiej salki o wymiarach 2x3x5 m. Ku wschodowi odchodzi stąd w zawalisko ciasny korytarzyk, a w NW skraju salki znajduje się 1-metrowa studzienka. Pod zachodnią ścianą salki odnajdujemy przejście między wantami wiodące w dół, do następnej komory. Z komory tej można wrócić pod wcześniej wzmiankowany 2-metrowy prożek (ku E) lub iść ku N, w dół, zawaliskowym korytarzem prowadzącym do poprzecznej szczeliny, klinującej się z obu stron. W szczelinie tej znajduje się najniższy punkt jaskini.

    Jaskinia rozwinęła się w wapieniach triasu środkowego wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Ma charakter zawaliska zablokowanego w szeroko rozwartej szczelinie. Zawalisko to nie jest stabilne. Miejscami na ścianach występują cienkie polewy naciekowe. Namulisko stanowi gruz wapienny z domieszką gliny oraz piasku i żwiru granitoidowego, a przy otworze z niewielką domieszką gleby. W osadach znaleziono liczne kości i odchody nietoperzy oraz kości większych zwierząt.

    Jaskinia jest wilgotna. wyczuwa się niewielki przewiew. Światło dociera do kilkunastu metrów od otworu.

    Rośliny kwiatowe oraz paprocie, mchy, glony i porosty występują niezbyt obficie w okolicy otworu.

    Faunę reprezentują nietoperze oraz owady troglokseniczne. Wołoszyn (1970) wymienia następujące gatunki nietoperzy: Myotis mystacinus, Myotis bechsteinii, Myotis myotis, Myotis dasycneme i Eptesicus nillsonii.

Jaskinię odkryli grotołazi zakopiańscy (W. Habil, M. Kruczek i S. Wójcik) w dniu 8 lipca 1959 r. Zwiedzili oni wówczas korytarz i komorę wstępną. Wzmiankę o odkryciu zawierającą opis położenia otworu i poznanej części groty opublikował Habil (1961) pod nazwą Dziura nad Strzelistą. S. Wójcik dla potrzeb opracowywanego przez siebie inwentarza jaskiń tatrzańskich, nadał jej numer 4.015. Na początku lipca 1964 r. jaskinia została ponownie „odkryta” przez grotołazów z STJ Wrocław, którzy nadali jej nazwę „Wiszących Want” i prawdopodobnie zwiedzili dalsze jej fragmenty (informacja ustna B. Wołoszyna, który przeprowadził podczas tych akcji badania fauny nietoperzy).
W dniach 3-5 września 1970 r. grotołazi warszawscy z SW PTTK w pięciu akcjach oczyścili z want główną szczelinę i wyeksplorowali komin (Rutkowski 1970a). Z powodu braku dokumentacji tego odkrycia można tylko przypuszczać, że chodzi tu o wysoką salkę lub też o ciasne, zawaliskowe kominki, położone na wprost od korytarza wstępnego, nie uwzględnione w opisie i planie B. Koisara.

Koisar (1969) opublikował opis inwentarzowy wraz z planem pod nazwą Dziura w Wantach. W ramach prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w dniu 17 sierpnia 1979 r. dokumentację jaskini oraz pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu metodą ciągu busolowego sporządziła I. Luty przy współpracy J. Miastkowskiego. W 1981 r. uzupełniła ona pomiary i obserwacje terenowe. Pomiary wykonano za pomocą busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów wykonanych w dniu 17 sierpnia 1981 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Habil,W. 1961 (opis położenia i wstępnej części jaskini pod nazwą Dziura nad Strzelistą, szkic położenia otworu); Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapkach pod nazwą Dziura nad Strzelistą lub Łomiska); Wójcik, Z. 1968 (lokalizacja na mapce pod nazwą Dziura nad Strzelistą lub Łomiska); Koisar, B. 1969 (plan i opis inwentarzowy pod nazwą Dziura w Wantach); Wołoszyn, B. 1970 (fauna subfosylna pod nazwą Jaskinia Wiszących Want); Rutkowski, M. 1970a (wzmianka o eksploracji); Borowiec, W. i in. 1977,1878 (niektóre dane morfometryczne pod nazwą Dziura w Wantach; pod nazwą Dziura nad Strzelistą występuje inna jaskinia); Luty, I. 1982b (informacja o pomiarach sytuacyjno wysokościowych otworu); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński, R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne pod nazwą Dziura w Wantach, orientacyjna lokalizacja na mapie; pod nazwą Dziura nad Strzelistą występuje inna jaskinia); Luty, I. 1988 (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie, dane historyczne); Jaskinie TPN 2000 (plan i opis inwentarzowy).

Wójcik, S. - Inwentarz (wymienia pod nazwą Dziura nad Strzelistą).

Jerzy Grodzicki

Izabella Luty