Numer inwentarzowy: T.B-09.01
Gmina: Kościelisko (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 1195 m n.p.m.
Wystawa otworu: S
WGS84: N49.263977, E19.878553
WGS84: N49d 15.8386m, E19d 52.7132m
WGS84: N49d 15m 50.3s, E19d 52m 42.8s
UTM: Easting 418410, Northing 5457407, Zone 34
W prawym (or.) zboczu Doliny Miętusiej, w południowym zboczu Kończystej Turni.
Drogi dojścia
Z Jaworzynki Miętusiej idziemy percią na zachód do trawiastego Spalonego Siodła między Czerwonym Gronikiem a Kończystą Turnią. Następnie przechodzimy przez przełączkę wcinającą się w skalisty grzbiet Kończystej Turni i trawersujemy pod skałami około 80 m w kierunku zachodnim do szukanego otworu. Znajduje się on w linii spadku wierzchołka Kończystej Turni, pod skałką. Można także podejść z dna Doliny Miętusiej jak do Dziury Niżniej w Kończystej T.B-09.05, a następnie Dziury w Kończystej Niżniej T.B-09.02 i od niej kilkanaście metrów w górę żlebu do widocznego otworu. Obie drogi dojścia i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini
Otwór szerokości ok. 5 m i 3 m wysoki, prowadzi do wnęki, której okap przebiega wzdłuż szczeliny tektonicznej, tnącej ukośnie całą turnię. Na niej, nieco wyżej, znajduje się kilka niewielkich nyż o długości dochodzącej do 1 m.
Z wnęki w głąb jaskini wiodą 3 małe otwory położone blisko siebie. Wschodni otwór o średnicy ok. 0,5 m, prowadzi krótkim korytarzykiem do niewielkiej komory o wymiarach 2,5x1,5x1,8 m, o dnie wysłanym ściółką i suchymi gałązkami świerkowymi. Do komory można także dostać się przez owalne okienko w tylnej ścianie wnęki, mające ok. 0,6 m średnicy, znajdujące się 1,5 m nad dolnymi otworami.
Zachodni otwór prowadzi do niskiego korytarzyka, który obszernym otworem w stropie otwiera się w spągu owalnej komory (3x2x2 m), rozwiniętej dwoma tarasami. Wyższy taras ma skalne dno, niższy wyściela namulisko gliniaste z drobnymi kośćmi gryzoni.
Jaskinia krasowa powstała w wapieniach środkowego liasu choczańskiej łuski Kończystej Turni (seria reglowa środkowa). Ściany i strop kruche, silnie zwietrzałe, w komorach słabo rozwinięte nacieki grzybkowe. Namulisko tworzy gleba, ostrokrawędzisty gruz autochtoniczny oraz ilaste namulisko z drobnymi kostkami i odchodami gryzoni i nietoperzy.
Historia
Historia eksploracji
Pierwszą wzmiankę o jaskini opublikował J. Pawlikowaski (1887), wspominając o „dziurze w okolicy Kończystej nad Kirami”. Również A. Wrzosek (1933) wspomina o niewielkiej grocie na południowym stoku Kończystej – wzmianki te mogą dotyczyć tej lub innych, położonych w tej okolicy grot, dawniej dobrze widocznych z dna doliny. Obecnie jest to jedyny otwór, widoczny w Kończystej Turni z dna doliny Miętusiej oraz Doliny Kościeliskiej (na odcinku pomiędzy kapliczką a Lodowym Źródłem).
Historia dokumentacji
Pierwszy inwentarzowy opis i plan jaskini datowany na 2 czerwca 1952 r. opublikował K. Kowalski (1953a). W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ materiały obserwacyjne zebrała w dniu 23 kwietnia 1984 r., I. Luty przy współpracy M. Mazurkiewicz (Luty, I. 1984a – mat. arch.). Dokumentację oraz lokalizację otworu ciągiem azymutalno-taśmowym wykonał w dniach 25-26 sierpnia 1994 r. J. Grodzicki przy współpracy H. Grodzickiej i M. Grodzickiego. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował J. Grodzicki.
Bibliografia
Pawlikowski, J. 1887 (wzmianka); Wrzosek, A. 1933 (wzmianka); Kowalski, K. 1953a (plan i opis inwentarzowy); Kowalski, K. 1955a (niektóre dane morfometryczne); Wójcik, Z. 1966a (dane wysokościowe, lokalizacja na mapie); Wójcik, Z. 1968 (wzmianka bez nazwy); Kozik, A. 1972 (wymienia, podaje długość); Borowiec, W. i in. 1977 (dane morfometryczne); Borowiec, W. i in. 1978 (dane morfometryczne; Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne); Uchman, A., Baryła, J., Gradziński, M. 1991 (wzmianka); Jaskinie TPN 1999 (plan i opis inwentarzowy).
Źródła
Luty, I. 1984a (opis inwentarzowy, plan z błędem i przekrój).
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Izabella Luty | Jerzy Grodzicki
