Numer inwentarzowy: T.L-22.05
Inne nazwy: Dolna Dziura
Gmina: Bukowina Tatrzańska (gm. wiejska); tatrzański; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Tatrzański Park Narodowy
Wysokość otworu: 2000 m n.p.m.
Wystawa otworu: NW
WGS84: N49.191472, E20.056075
WGS84: N49d 11.4883m, E20d 03.3645m
WGS84: N49d 11m 29.3s, E20d 03m 21.9s
UTM: Easting 431224, Northing 5449170, Zone 34
Tatry Wysokie, Dolina Rybiego Potoku, w północnym zboczu Cubryny opadającym z Małej Galerii Cubryńskiej.
Drogi dojścia
Ze schroniska nad Morskim Okiem idziemy żółto znakowanym szlakiem prowadzącym na Szpiglasową Przełęcz. W miejscu, gdzie ścieżka wiedzie północnym zboczem Miedzianego opuszczamy szlak i wchodzimy do Mnichowego Kotła. Stąd podchodzimy ścieżką taternicką wiodącą do Żlebu pod Mnichem, dalej żlebem pod północną ścianę Cubryny opadającą z Małej Galerii Cubryńskiej, w której znajdują się dobrze widoczne otwory Cubryńskich Dziur. Dalej drogą wspinaczkową (droga nr 98, Cywiński 2001) z początku leżącymi skalnymi płytami (II) dostajemy się na strome trawiaste półki, którymi podchodzimy około 20 m (III), a następnie trawersujemy (I) pod stromy trawiasty, niewybitny komin. Kominem wspinamy się około 15 m (III) do otworu jaskini mijając po prawej stronie niewielką nyżę. Dojście i zwiedzanie trudne i niebezpieczne (krucho), wymaga użycia sprzętu i technik alpinistycznych.
Opis jaskini
Otwór jaskini ma około 8 m wysokości, u podstawy 2 m szerokości i rozszerza się ku górze osiągając przy stropie 5 m. Za otworem znajduje się stromo wznoszący się, piarżysty korytarz. 4 m za otworem strop korytarza obniża się. Gotycko sklepiony korytarz ma tu 1,8 m wysokości i 1,5 m szerokości; w końcowej części przechodzi on w komin o wysokości 5 m. Tuż za otworem po lewej stronie znajduje się stromo nachylona skalna ścianka. Powyżej ścianki znajdują się dwa niewielkie prożki skalne, które prowadzą do drugiego równoległego do wcześniej opisywanego komina o wysokości 4 m.
Jaskinia rozwinęła się w granitoidach krystaliniku Tatr Wysokich. Posiada genezę erozyjno - wietrzeniową. Jej powstanie związane jest z dużym pęknięciem tektonicznym, na którym powstał komin, w obrębie którego jaskinia znajduje się oraz strukturą granitu popękanego kostkowo. Obecny kształt jaskini nadaje wietrzenie mrozowe.
Spąg jaskini pokrywa autochtoniczny ostrokrawędzisty gruz skalny wraz z drobną zwietrzeliną granitoidów, w pobliżu otworu znajduje się humus. Ściany obiektu są silnie zwietrzałe i kruche.
Światło dzienne rozproszone dociera do końca korytarzy. Jaskinia jest wilgotna, występuje w niej deszcz podziemny. W otworze występuje roślinność zielona, w głębi obserwowano porosty, mchy i paprocie. Obserwacje fauny nie były prowadzone.
Historia
Historia eksploracji
O istnieniu jaskini wiedziano od dawna; jej duży otwór jest dobrze widoczny ze ścieżki prowadzącej do Doliny za Mnichem. Mogła być odwiedzana przez zespoły wspinające się w tej okolicy. Wójcik (1960i, 1961d) upatruje jej powstanie w wietrzeniu skupień syderytu, a w dalszej kolejności w wietrzeniu fizycznym. Cubryńska Dziura została ujęta w spisie jaskiń w Atlasie TPN (1984). Pierwsze odnotowane przez Cywińskiego (2001) zwiedzanie partii przyotworowych jaskini odbył zespół wspinaczkowy A. Lachiewicz i M. Pawlikowski 24 września 1999 r pokonując drogą o nazwie „Cubryński Komin z Dziurami”. Przypisano jej wówczas nazwę Dolna Dziura.
Historia dokumentacji
Dokumentacje jaskini sporządzili 27 września 2000 r. A. Gajewska i K. Recielski; pomiary wykonano busolą Sisteco i taśmą parcianą. Zaktualizował K. Recielski (2009 r.).
Plan opracował K. Recielski.
Bibliografia
Wójcik, Z. 1960i, 1961d (geneza); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja,dane morfometryczne); Cywiński, W. 2001 (wzmianka, lokalizacja na schemacie drogi wspinaczkowej, dane morfometryczne); Jaskinie TPN 2002 (plan i przekrój, opis inwentarzowy).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Krzysztof Recielski