Niebieska Studnia

    Wielki lej krasowy przechodzi w studnię o pionowych ścianach. Ma ona kilka metrów średnicy i 4 m głębokości. Z jej dna wąski przełaz wiedzie do 26-metrowej studni (konieczna lina). Z dna tej studni można wejść zapieraczką do okienka, z którego po kilku metrach docieramy do otworów prowadzących do równoległej studni (do okienka można też dostać się bezpośrednio ze zjazdu z góry). Z większego (dolnego) otworu schodzimy około 15 m zapieraczką na dno tej studni. Tworzy ją wąska szczelina o litych ścianach, zakończona zwężeniem o szerokości 15 cm. W zachodnim krańcu szczeliny jest rozszerzenie, ale tylko na odcinku 2 m w głąb; niżej, za zwężeniem, widać niewielką studzienkę.

    Wracamy do okienka, skąd można wspiąć się zapieraczką do komina. Kilka metrów nad naszym okienkiem widać inne okno, kryjące za sobą niewielką, bardzo wąską nyżę, zablokowaną drobnym gruzem. Przed nyżą komin rozszerza się. Pokonujemy go techniką podciągową, aż do płytowego stropu, pod którym jest niewielki, zawieszony nad kominem balkonik.

    Jaskinia rozwinęła się na rozmytej szczelinie o kierunku W-E, w wapieniach triasu środkowego serii wierchowej (fałd Czerwonych Wierchów). Ściany jaskini są gładkie, bez nacieków, miejscami myte. Namulisko tworzy autochtoniczny gruz wapienny z domieszką piasku, żwiru i większych okruchów granitoidów; na dnie wstępnej studzienki - również z domieszką gleby.

    Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się przewiew. Światło sięga około 5 m od otworu.

    Bujna roślinność kwiatowa, a także paprocie i mchy występują w leju (do głębokości 4 m). T. Bielska wymienia następujące gatunki zebranych przez siebie roślin (mszaki oznaczyła J. Mickiewicz):

– kwiatowe: Aconitum callibotryon Rchb., Viola biflora L., Saxifraga aizoon Jacq., Saxifraga moschata Wulf., Saxifraga perdurans Kit., Rhodiola rosea L., Polygonum viviparum L., Arabis alpina L., Chrysosplenium alternifolium L., Alchemilla sp., Mutellina purpurea Thell., Galium anisophyllum Vill., Veronica aphylla L., Soldanella carpatica Vierh., Primula elatior Grufb.,Juncus trifidus L., Campanula alpina Jacq., Bellidiastrum michelii Cass., Oreochloa disticha Link, Silene acaulis L.,Dryas octopetala L., Geum montanum L., Pinguicula alpina L., Androsace chamaejasme Wulf.,Sesleria tatrae Deyl,Carex ornithopoda Willd., Carex firma Host, Vaccinium uliginosum L., Senecio subalpinus Koch, Pulsatilla alpina Schrk., Ranunculus alpestris L., Ranunculus montanus Willd., Selaginella selaginoides Lk., Luzula pilosa Willd., Parnassia palustris L., Lloydia serotina Rchb., Bartsia alpina L., Sedum acre L., Hieracium sp.;

– paprocie: Cystopteris fragilis Bernh., Cystopteris regia Desv., Asplenium viride Huds., Athyrium filix-femina Roth., Lycopodium selago L.

– mszaki: Ctenidium molluscum Mitt., Politrichum alpinum L., Distichium montanum Hag., Pohlia cruda Lindb., Mnium orthorrynchum Limpr.

    W głębi jaskini występują nietoperze oraz owady troglokseniczne, a przy otworze - ślimaki.

Jaskinia została odkryta w dniu 9 października 1966 r. przez A. Kobyłeckiego i Z. Skwierczyńskiego z STJ KW Kraków. Przekopali oni w niecałą godzinę dno studzienki wejściowej i stwierdzili istnienie następnej studni. W dniu 15 października 1966 r. A. Skwierczyński zjechał do niej i stwierdził połączenie za okienkiem z następną studnią. Eksplorację przerwano z powodu spadających want, a osiągniętą głębokość błędnie oceniono na 40 m. Rok później (14 października 1967 r.) L. Nowiński i A. Skwierczyński „pogłębili” jaskinię lecz przerwali działalność, nie docierając do dna, ze względu na uszkodzenie drabinki i liny przez obrywy słabo zaklinowanych bloków. Ocenili osiągniętą głębokość na 55 m (również błędnie). Eksploracja została wznowiona dopiero w 1978 r. przez członków SW PTTK. W dniach 28-29 marca 1978 r. P. Kulbicki i R. M. Kardaś osiągnęli dno, próbując pokonać zacisk końcowy, wspięli się też do stropu komina i odgruzowali nyżę w jego ścianie. W akcji brali też udział M. Burkacki i M. Kwiatkowski. P. Kulbicki i M. Burkacki wykonali pomiary jaskini przy użyciu busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej.

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich PTPNoZ, dniu 12 lipca 1978 r. T. Bielska zebrała roślinność około otworową. Fotografię otworu wykonał T. Ostrowski. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu przeprowadził w dniu 16 sierpnia 1981 r. zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca. W 1995 r. eksplorację wznowił M. Tomaszek z Krakowa, nie przyniosła ona jednak spodziewanych rezultatów. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował P. Kulbicki.

Kobyłecki, A. 1966 (opis odkrycia i poznanych ciągów); Kobyłecki, A. 1967 (opis odkrycia i eksploracji, przekrój); Baryła, J., Kobyłecki, A. 1968 (informacja o dalszej eksploracji, szkicowy przekrój); Borowiec, W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Kulbicki, P. 1978 (opis eksploracji i jaskini, przekrój w skali 1:400); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10 000); Jaskinie TPN 1999 (plan, przekrój i opis inwentarzowy pod nazwą Jaskinia Niebieska Studnia): Bielska, T., Mickiewicz, J. 2000 (flora).

(brak informacji o źródłach)

Jerzy Grodzicki

Izabella Luty