Jaskinia Śpiących Rycerzy Wyżnia

Otwór jest obszerny, ma 1,7 m szerokości i 3 m wysokości. Tuż za nim, po prawej stronie od głównego ciągu jaskini, odgałęzia się boczny, ciasny, 7-metrowy korytarzyk. Schodzimy 15 m głównym korytarzem. Jest on obszerny, opada stromo, a na jego dnie zwykle zalega płat zlodowaciałego śniegu. Dalej 3,2-metrowa (łatwa) studzienka prowadzi do biegnącego na lewo, rozszerzającego się korytarza, który przechodzi po około 7 m w wielką salę o wymiarach 15x18x10 m. Dno sali pokrywają olbrzymie bloki skalne. Ku NW przechodzi ona w obszerny, 45-metrowy korytarz. Na początku korytarz wznosi się stromo i nieco zwęża. Dalej następuje rozszerzenie, w którym pod wschodnią (prawą) ścianą można zejść kilka metrów w zawalisko. Dno korytarza w tym miejscu staje się prawie poziome, pokryte dużymi blokami. Nad blokami idziemy znów do góry zwężającym się ciągiem, aż do jego zakończenia.

    Wracamy do sali. Przez mały otwór (0,4x0,5 m) w jej północno-wschodniej części (pod prawą ścianą) wchodzimy do krótkiego korytarzyka, z którego do góry wiodą ciasne, rurkowate kominki, rozdzielone filarami skalnymi. Po kilku metrach widać przebicie do sali, a nieco wyżej następuje połączenie kominków w poziomym korytarzyku uchodzącym oknem do sali nad kilkumetrowym, łatwym progiem.

    Jaskinia rozwinęła się w wapieniach urgonu należących do wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Powstała w bliskim sąsiedztwie Jaskini Śpiących Rycerzy i ma podobny do niej, zwaliskowy charakter. Ciąg wiodący od otworu do sali oraz ciasne kominki przy sali są myte. W grocie występuje niewielka ilość mleka wapiennego (szczególnie w korytarzu wstępnym) oraz drobne nacieki grzybkowe, a także drobne, nieliczne stalaktyty. Namulisko w ciągu wstępnym tworzy głównie rumosz wapienny i gleba. Dno sali buduje zawalisko z bloków kilkumetrowej wielkości. Domieszkę w osadach stanowi glina i materiał allochtoniczny (piasek i otoczaki granitoidów). W osadach znaleziono też kości nietoperzy.

    Światło dociera do około15 m od otworu (do studzienki). Grota jest wilgotna. Podczas długotrwałych, silnych opadów deszczu latem 1980 r., w sali i w kominkach przy NE skraju sali, słychać było szum dużego wodospadu spadającego gdzieś niżej, do wielkiej przestrzeni. Za otworem, zwykle do połowy lata lub dłużej, utrzymuje się płat zlodowaciałego śniegu. Wyczuwa się wyraźny przewiew.

W strefie okołootworowej (do kilkunastu metrów w głąb) występują rośliny kwiatowe, paprocie, mchy, glony i porosty. T. Bielska wymienia następujące gatunki roślin zebranych latem 1978 r. (oznaczenia mszaków wykonała J. Mickiewicz):

kwiatowe:Chrysosplenium alternifolium L., Adenostyles alliariae Kern., Arabis alpina L., Arabis halleri L.,Primula elatior Grufb., Viola biflora L., Myosotis alpestris Schm, Senecio nemorensis L., Polygonatum verticillatum All., Soldanella carpatica Vierh., Thalictrum aquilegiifolium L., Campanula polymorpha Witasek, Poa alpina L., Clematis alpina Mill., Geranium silvaticum L., Festuca supina Schur;

paprocie: Cystopteris fragilis Bernh., Cystopteris regia Desv.;

mszaki: Pellia epiphylla (L.) Corda, Ambystegium confervoides Br.eur., Eurhynchium swartzii Hobkirk, Bryum capillare L. var. flaccidum Br.eur., Encalypta extinctoria Sw., Mnium orthorhynchum Br. eur.,Hygrohypnum alpinum Lske, Leskea nervosa Myr., Erythrophyllum rubellum Lske, Plagiobryum sp.

    Faunę reprezentują nietoperze i owady (m. in. motyle, ćmy, komary, muchówki, pająki, chruściki, kosarze), a przy otworze – ślimaki i chrząszcze. Piksa (1998) wymienia następujące gatunki nietoperzy: Myotis myotis /Borkhausen, 1779/, Eptesicus nilssoni (Keyserling et Blasius, 1839), Myotis nattereri (Kuhl, 1817) – najwyższe stanowisko w Tatrach, a Piksa i Wołoszyn (2001) – Myotis myotis /Borkhausen, 1779/, Myotis bechsteini,Myotis nattereri (Kuhl, 1817),  Myotis mystacinus /Leisler/,Myotis Brandti, Myotis daubentoni, Eptesicus nilssoni /Keyserling/.