Drogi dojścia
Opis jaskini
Według A. Ciszewskiego “Ciasny otwór jaskini wyprowadza do krótkiego korytarzyka przechodzącego w dwumetrową, szczelinową studzienkę. /.../ wpadającą do szczelinowego korytarza ze śniegiem na dnie. Po kilku metrach korytarz przechodzi w zawaliskową salkę urywającą się 38 m studnią.. Wejście do studni to ciasny przełaz między lodem a skałą. Za przełazem zjeżdża się 3 m prożkiem na bardzo stromą lodową pochylnię, która po 8 m wpada do szczelinowej salki urywającej się 27 m przewieszoną studnią. Koliste dno studni pokryte jest lodem (Studnia Cieni). Z dna studni podchodzi się 2 m w górę przez niewielki prożek i wchodzi do pionowej szczeliny kończącej się na wprost. Szczeliną schodzi się w dół pomiędzy zaklinowanymi wantami, a następnie zjeżdża 10 m do niewielkiej salki o dnie pokrytym wantami. Salka zwęża się i przechodzi w ciasną pionową szczelinę. Szczelina ma 25 m długości i schodzi łagodnie w dół, przecięta jedynie 2 m prożkiem. Na jej końcu znajduje się ciasny przełaz nad 4 m głębokości studzienką, kontynuującą się w postaci wygodnego korytarza, który kończy się po kilku metrach piaszczystym syfonem (-64,0 m).
Z zawaliskowej salki przy otworze podchodzi się w górę poprzez 2 m prożek wchodząc do poziomego korytarzyka o lodowym dnie. Po 5 m korytarzyk obniża się gwałtownie tworząc zacisk pomiędzy stropem i lodowym spągiem. Za zaciskiem korytarzyk wznosi się do góry przechodząc w ciasny meanderek urywający się kilkumetrową śnieżno-lodową pochylnią. Pochylnia wpada do niewielkiej, wznoszącej się salki urywającej się 3 m wysokości prożkiem. Dalsza droga prowadzi wysokim kilkupoziomowym meandrem ze śniegiem na dnie, przechodzącym dalej w lód. Meander przechodzi w pionową szczelinę rozszerzającą się po kilku metrach w obszerną lodową salę (Sala Lodowych Chłopków). Na końcu sali znajduje się wejście do wznoszącego się kilkumetrowego zagruzowanego następnie meanderka. Sala przechodzi w ciasną lodową pochylenkę urywającą się 3 m skalnym prożkiem. Z lodowej salki pod prożkiem poprzez ciasny, niski przełaz wchodzi się do Sali z Firankami o dnie pokrytym lodem. Sala z Firankami stanowi dno 39 m wysokości komina z ciasną szczeliną w stropie. Na dnie Sali z Firankami znajdują się dwa, ciasne wejścia do dalszych partii dostępne przy niższym stanie lodu. Na przeciwległym końcu sali poprzez ciasny przełaz wchodzi się do meandra z lodem na dnie. Meander doprowadza do zawaliskowej salki przedzielonej przez prożek utworzony z want. Prożek można ominąć ciasnym, niskim korytarzykiem. Salka przechodzi następnie w suchy, wysoki meander doprowadzający na balkon, 13 m nad dnem Studni Cieni.”
W archiwalnym opisie S. Wójcika opisanych jest kilka bocznych odgałęzień nie uwzględnionych w dokumentacji A. Ciszewskiego (dostępność ich zależy od stanu zalodzenia).
1. “Z Sali Lodowych Chłopków wiedzie w prawo przejście do Salki Piaszczystej. Na jej dno najlepiej dostajemy się zjazdem. W prawej ściance salki znajduje się nieduży otwór do Sali z Lodowymi Firankami, zaś na przedłużeniu osi salki - ciasna szczelina częściowo zagruzowana, wiodąca do nieznanych w tej chwili części jaskini. Panuje tu wyraźny przewiew powietrza ze środka ......” Salki tej brak na załączonym do opisu przekroju J. Flacha.
2. “Z Sali z Lodowymi Firankami, w miejscu gdzie pada podziemny deszcz, na niedużym prożku jest szczelinowy otwór, z którego wydobywa się pęd powietrza. Prowadzi on do prawie pionowego korytarzyka, często zalodzonego. Schodzimy z ubezpieczeniem nie osiągając dna, przedostajemy się obok głazu do otworu będącego zakończeniem z tej strony niedużą salką (? prawdopodobnie salka jest zakończeniem wspomnianego korytarzyka - przyp. red.) z rozgałęzieniem do ścianki lodowej warstwowanej. Po przeciwnej stronie salki, na jej przedłużeniu znajdują się duże, odpęknięte głazy uniemożliwiające dalsze przejście. Zostało ono sztucznie poszerzone tak, że możemy dostać się do dalszej partii jaskini. Wiedzie ona górą do niewielkiej komórki z zagruzowanym u góry kominem. Forsujemy z kolei 2- gi, poszerzony (rozkuty) zacisk do pięknie wymytej studzienki, nią dostajemy się do komory - przedsionka głównego komina. Na jego dnie zjeżdżamy na linie. Dalej wiodą zagruzowane szczeliny i ciasne korytarzyki .....”. Ciąg ten wrysowany jest na przekroju J. Flacha (w całości - na jego uzupełnionej wersji), a salka do której schodzimy nosi na nim nazwę Czarnej Salki.
3. “Idąc z Sali z Lodowymi Firankami w kierunku Sali Cieni, napotykamy za ciasnym przełazem, nieduże zagłębienie w lodzie. Wiedzie ono ciasnym Lodowym Korytarzykiem, bardzo stromym do Sali Lodowej z Diabłem (sic!). Korytarzyk ten po kilku metrach urywa się progiem lodowym, poniżej którego znajduje się lodowy balkon. Aby dostać się na dno sali, zjeżdżamy na linie, zabezpieczając sobie powrót drabinką. Nazwa salki wywodzi się z formy nacieku lodowego znajdującego się na ścianie lodowej, jaki utworzył się pod wpływem padającej z górnej szczeliny wody, przy temperaturze poniżej zera. Z balkonu lodowego wiodą nieznane, dalsze przejścia - o czym świadczy intensywny przewiew powietrza ....”. Ciąg uwzględniony jest na przekrojach J. Flacha.
Ponadto w Sali z Lodowymi Firankami jest dostępne wspinaczkowo ok. 20-metrowe obejście głównego Komina.
Całość partii nie ujętych w dokumentacji A. Ciszewskiego oszacowano na ok. 120 m i doliczono do udokumentowanej pomiarami długości jaskini.
Jaskinia rozwinęła się w obrębie kompleksu wapieni robaczkowych i dolomitów płytowych anizyku jednostki Ździarów ( seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). W częściach niezalodzonych pokrycie dna stanowi rumosz skalny i bloki. W rejonie najniższego punktu występuje lekko zagliniony piasek ze skał krystalicznych.
W ciągu tym (od dna Studni Cieni do -64,0 m) występują kości nietoperzy, a także innego, niewielkiego zwierzęcia. Wołoszyn (1970) opisuje z jaskini “około 30-40 m poniżej otworu ...” szczątki kostne nietoperzy: Myotis mystacinus, Myotis myotis i Eptesicus nilssonii.
Mikroklimat chłodny, woda zamarza w postaci lodu podłogowego i nacieków, a także (latem) szadzi i szronu w partiach przyotworowych. Miejscami występuje podziemny deszcz. Latem występuje przewiew w kierunku otworu. Powietrze napływa do jaskini między innymi ze szczeliny w stropie Sali z Lodowymi Firankami i z ciągu do Czarnej Salki.
Światło sięga tylko w pobliże otworu. W ciągu prowadzącym do najniższego punktu (poniżej Studni Cieni) obserwowano ćmę. Roślinności w jaskini brak.
Historia
Historia eksploracji
Przypadkowo w czasie trawersu Białej Studni Kibiński osiągnął jej dno, którym okazała się być Sala Cieni (Baryła, Kibiński 1986). Dalszą eksplorację prowadzili grotołazi zakopiańscy. J. Flach, F. Spytek i S. Wójcik odkryli dalsze partie z salami Lodowych Chłopków, Lodowych Firanek i Cieni (do lipca 1961 r.). W okresie od lipca do sierpnia 1962 r. J. Flach i Z. Szczygielski po odgruzowaniu odkryli ciąg do Sali Lodowej z Diabłem. Z roku 1963 pochodzi przekrój Flacha (Wójcik 1964), na którym brak jedynie poznanych nieco później, w latach 1964-1965, partii położonych poniżej Czarnej Salki.
W dniu 27 września 1975 r. Członkowie KKTJ: A. Ciszewski (kierownik), K. Fabijanowska i W. Wilk wspięli się Kominem nad Salą z Lodowymi Firankami (+IV) docierając do krótkiego meanderka z jednej strony zagruzowanego wantami, z drugiej zaś zakończonego szczeliną.
21 sierpnia 1984 r. S. Kotarba (KKTJ) z A. Sadowską (Speleoklub Warszawski) wyeksplorowali 20 m obejścia w Sali z Lodowymi Firankami. Ponadto pewne próby eksploracji podejmowali członkowie KKTJ jesienią tego samego roku.
Historia dokumentacji
Lokalizację otworu wykonał w dniu 24 września 1975 r. zespół OW PTPNoZ kierowany przez J. Grodzickiego, który także sfotografował otwór. Opis sporządził A. Ciszewski w 1983 r., a uzupełnienia pochodzą z archiwalnych materiałów S. Wójcika. Pomiary jaskini wykonane zostały w dniach 29 sierpnia oraz 30 i 31 października 1983 r przez A. Ciszewskiego i E. Wójcik (KKTJ) przy pomocy instrumentu topofil. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan i przekrój opracował A. Ciszewski.