Drogi dojścia
Jaskinia znajduje się w północno-wschodniej ścianie Skałki Geologów, w północnej części nieczynnego kamieniołomu Kadzielnia. Dojście od ulicy Krakowskiej prowadzi początkowo główną ścieżką spacerową. Jeszcze przed bramą u wejścia do kamieniołomu należy skręcić na południe, zejść stromą ścieżką na najniższy jego poziom i dojść do podnóża zarośniętego usypiska przy Skałce Geologów. Idąc na południowy-wschód i omijając usypisko osiąga się duży dolny(1) - otwór Jaskini Zwaliskowej. Do górnego (2) otworu jaskini trzeba się wspiąć na wysokość około 5 m wyraźną, ukośną półką skalną po prawej (NW) stronie otworu dolnego (1). Dojście do dolnego otworu bez trudności. Dostęp do otworu górnego wymaga łatwej wspinaczki. Zwiedzanie większości korytarzy bez trudności. Jedynie zacisk w środku jaskini możliwy jest do pokonania dla bardzo szczupłej osoby.
Opis jaskini
Otwór dolny (1) jest sztuczny, ma kształt prostokątny, wysokość 2,3 m i szerokość 1,8 m. Otwór górny (2) jest również sztuczny i ma kształt pochyłej szczeliny, wysokość 0,8 m i szerokość 0,8 m. Dolny otwór wprowadza do biegnącego stromo pod górę korytarza o długości 12 m. Zaraz za otworem korytarz nieco rozszerza się tworząc Salkę Zawaliskową (nazwa za Wołoszynem 1977). Z salki w kierunku NW biegnie korytarzyk po 2 m skręcający na WSW i przechodzący w ciasną, wznoszącą się ku górze szczelinę. Po 8 m szczelina zacieśnia się i przechodzi w zacisk, za którym rozwija się 6 m korytarzyk dochodzący do górnego (2) otworu jaskini, opisanego dawniej jako Schronisko nad Zawaliskową G-1.23.
Jaskinia jest formą krasową rozwiniętą w wapieniach górnego dewonu (franu). Powstała w wyniku krasowego poszerzenia spękań ciosowych. Zdaniem Kozłowskiego, Radwana i Wójcika (1965) reprezentuje plioceński lub plejstoceński system krasowy. Namulisko w dnie jaskini tworzą plastyczne iły czerwone (tam gdzie nie zostały zdeformowane iły są kostkowo spękane) i przykrywające je miejscami żółtobrązowe mułki.
Obiekt jest suchy i przewiewny o dynamicznym mikroklimacie (Wołoszyn 1977). Światło sięga kilka metrów poza otwory wejściowe jaskini. Przy otworach jaskini występują trawy, na ścianach glony i porosty. Faunę reprezentują muchówki, komary oraz motyle, w tym rusałka pawik Inachis io (L.) i szczerbówka ksieni Scoliopteryx libatrix (L.). W systemie Jaskini Zwaliskowej napotkano gacki szare Plecotus austriacus (Fisch.) oraz oznaczono szereg gatunków pająków: Lepthyphantes nebulosus (Sund.), Lepthyphantes leprosus (Ohlert), Tegenaria ferruginea (Panc.), Tegenaria domestica (Cl.), Tegenaria artica C.L.Koch oraz Dictyna sp. (Sanocka-Wołoszyn 1964, Wołoszyn 1962a, Gubała 1996b).
Jaskinia jest formą krasową rozwiniętą w wapieniach górnego dewonu (franu). Powstała w wyniku krasowego poszerzenia spękań ciosowych. Zdaniem Kozłowskiego, Radwana i Wójcika (1965) reprezentuje plioceński lub plejstoceński system krasowy. Namulisko w dnie jaskini tworzą plastyczne iły czerwone (tam gdzie nie zostały zdeformowane iły są kostkowo spękane) i przykrywające je miejscami żółtobrązowe mułki.
Obiekt jest suchy i przewiewny o dynamicznym mikroklimacie (Wołoszyn 1977). Światło sięga kilka metrów poza otwory wejściowe jaskini. Przy otworach jaskini występują trawy, na ścianach glony i porosty. Faunę reprezentują muchówki, komary oraz motyle, w tym rusałka pawik Inachis io (L.) i szczerbówka ksieni Scoliopteryx libatrix (L.). W systemie Jaskini Zwaliskowej napotkano gacki szare Plecotus austriacus (Fisch.) oraz oznaczono szereg gatunków pająków: Lepthyphantes nebulosus (Sund.), Lepthyphantes leprosus (Ohlert), Tegenaria ferruginea (Panc.), Tegenaria domestica (Cl.), Tegenaria artica C.L.Koch oraz Dictyna sp. (Sanocka-Wołoszyn 1964, Wołoszyn 1962a, Gubała 1996b).
Historia
Historia badań
Faunę badali: Sanocka-Wołoszyn 1964, Wołoszyn 1962a, Gubała 1996b.
Historia eksploracji
Jaskinia, której otwory są dobrze widoczne często odwiedzana jest przez ludzi. Na jej ścianach widoczne są napisy, na dnie występują śmieci.
Otwory jaskini zostały odsłonięte podczas eksploatacji wapieni i zauważone w lipcu 1959 r. przez W. Króla i B.W. Wołoszyna. Dopiero jednak jesienią 1960 r. obsunięcie się bloków skalnych na usypisku umożliwiło wejście do jaskini. Jaskinia została spenetrowana przez B.W. Wołoszyna 28.11.1960 r. Jej fragment - opisany przez Wołoszyna iWójcika w 1965 r - był w owym czasie niedostępny z wnętrza jaskini (zacisk) i został opisany w inwentarzu Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego (1996) jako Schronisko nad Zawaliskową G-1.23.
Otwory jaskini zostały odsłonięte podczas eksploatacji wapieni i zauważone w lipcu 1959 r. przez W. Króla i B.W. Wołoszyna. Dopiero jednak jesienią 1960 r. obsunięcie się bloków skalnych na usypisku umożliwiło wejście do jaskini. Jaskinia została spenetrowana przez B.W. Wołoszyna 28.11.1960 r. Jej fragment - opisany przez Wołoszyna iWójcika w 1965 r - był w owym czasie niedostępny z wnętrza jaskini (zacisk) i został opisany w inwentarzu Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego (1996) jako Schronisko nad Zawaliskową G-1.23.
Historia dokumentacji
Pierwszy plan jaskini wykonano 5.01.1961 r. Wraz z opisem opublikowany został w pracy Wołoszyna i Wójcika (1965). Dokumentację jaskini sporządzili 18.08.1996 r. J. Gubała, A. Kasza i B.W. Wołoszyn. Lokalizację otworu jaskini wykonał 14.10.2008 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60CSx. Zaktualizował A. Kasza w 2009 r.
Plan opracowali J. Gubała, A. Kasza.
Plan opracowali J. Gubała, A. Kasza.
Bibliografia
Wołoszyn B.W. 1961b (wzmianka); Wołoszyn B.W. 1962a (nietoperze); Sanocka-Wołoszyn E. 1964 (pająki); Kowalski K. 1965 (wzmianka); Kozłowski S., Radwan J., Wójcik Z. 1965 (plan, namulisko); Wołoszyn B.W., Wójcik Z. 1965 (plan, opis, fauna); Wołoszyn B.W. 1977 (opis, mikroklimat - termika i wilgotność); Ruprecht A. 1983 (nietoperze); Gubała 1996b (nietoperze); Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego 1996 (dokumentacja, plany, podział jaskini na dwie części); Bujna E., Klauzińska M. 1997 (wzmianka o braku nietoperzy ); Ring 1/00 (informacja o pokonaniu zacisku); Paszkowski M. 2001 ( opis, plan ); Wąsikowski A. 2007 (wzmianka).
Źródła
Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P. 1990.
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Jan Urban | Andrzej Kasza